QĐND Online - Rất có thể trong một vài năm tới, sẽ có một nhà máy chế biến quặng đất hiếm ở Việt Nam. Đó là nhận định của Phó Giáo sư-Tiến sĩ Lê Bá Thuận, Viện trưởng Viện công nghệ xạ hiếm khi trả lời phỏng vấn báo QĐND Online, tại Lễ khánh thành Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đất hiếm, diễn ra sáng 16-6, tại huyện Đan Phượng, Hà Nội.
 |
Đại diện Việt Nam-Nhật Bản tại Lễ khánh thành Trung tâm |
Ông Lê Bá Thuận cho biết thêm, một phần của Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đất hiếm có chức năng như phiên bản thu nhỏ của một nhà máy chế biến quặng đất hiếm trong tương lai. Một phần của Trung tâm thực hiện chức năng nghiên cứu và phát triển. “Trước mắt Trung tâm này sẽ hoạt động trong vòng hai năm. Vừa nghiên cứu vừa chiết xuất quặng từ các mỏ. Các thông số kĩ thuật sẽ được đánh giá một cách tỉ mỉ để từ đó hình thành cơ sở khoa học cho việc xây dựng một nhà máy chế biến quặng đất hiếm”, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Lê Bá Thuận nói.
Về khả năng của Trung tâm, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Lê Bá Thuận cho biết, Trung tâm này có khả năng chiết xuất được quặng đất hiếm có độ tinh khiết lên đến 99,99%. Khi xây dựng nhà máy trong tương lai, cũng phải đạt được tiêu chí này.
 |
Đại biểu thăm quan một dây chuyền |
Kỳ vọng vào sự phát triển của Trung tâm trong tương lai, ông Trần Việt Thanh, Thứ trưởng Bộ Khoa học Công nghệ nhấn mạnh, Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đất hiếm sẽ trở thành đơn vị đi đầu trong nghiên cứu chế biến quặng đất hiếm ở Việt Nam, góp phần xây dựng ngành công nghiệp của nước ta hiện đại, có hiệu quả kinh tế cao, thân thiện với môi trường và tạo nguồn thu phát triển kinh tế - xã hội các địa phương có mỏ quặng. Ông Trần Việt Thanh còn khẳng định, Việt Nam có tiềm năng tài nguyên đất hiếm rất lớn, vì vậy nghiên cứu, chế biến đất hiếm phục vụ các ngành sản xuất có công nghệ cao của nước ta cũng như để phục vụ xuất khẩu là vô cùng quan trọng.
 |
Một dây chuyền của Trung tâm |
Tại buổi lễ, các chuyên gia của Nhật Bản cho biết, với công nghệ hàng đầu của Nhật Bản về chế biến quặng đất hiếm, Trung tâm sẽ trở thành một trong những nơi nghiên cứu hàng đầu của khu vực. Cục trưởng Cục Tài nguyên năng lượng Nhật Bản, Takahara Ichiro khẳng định, Nhật Bản cam kết chuyển giao công nghệ và giúp Việt Nam làm chủ công nghệ chế biến đất hiếm. Trước mắt, hai bên sẽ cùng nhau khai thác, nghiên cứu các thiết bị tại Trung tâm; tập trung đào tạo nguồn nhân lực có trình độ tại Việt Nam. “Chúng tôi sẽ cùng phía Việt Nam xây dựng và phát triển trung tâm trở thành một trong những nơi nghiên cứu hàng đầu thế giới về lĩnh vực này. Đây là nền tảng để phát triển công nghiệp khoa học công nghệ cao, trong tương lai sẽ đóng góp đáng kể vào nguồn ngân sách quốc gia của Việt Nam”, ông Takahara Ichiro phát biểu.
 |
Các kĩ sư Việt Nam vận hành dây chuyền |
Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đất hiếm không chỉ đơn thuần là một công trình hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam, công trình là một biểu tượng của quan hệ hợp tác giữa Việt - Nhật. Ngoài việc nghiên cứu, Trung tâm còn trở thành cơ sở không thể thiếu trong quy trình áp dụng công nghệ của Nhật Bản để phân ly và chiết tách đất hiếm từ thân quặng thu được tại các mỏ đất hiếm được khai thác tại Việt Nam. Các sản phẩm đất hiếm chất lượng cao được chiết tách tại Trung tâm sau đó sẽ được xuất khẩu sang Nhật Bản và phục vụ các ngành công nghiệp trong nước.
 |
Nhiều công nghệ tiên tiến của Nhật Bản đã được chuyển giao |
Công trình Trung tâm nghiên cứu và chuyển giao công nghệ đất hiếm là dự án hợp tác giữa Nhật Bản và Việt Nam theo “Văn bản thỏa thuận về hợp tác đất hiếm giữa Nhật Bản và Việt Nam” được Thủ tướng hai nước nhất trí vào tháng 10-2011. Các thiết bị của Trung tâm được trang bị bằng ngân sách của Bộ kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản.
Ngoài ý nghĩa khoa học, kinh tế, đây còn là công trình thiết thực chào Kỷ niệm 40 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam – Nhật Bản (1973-2013).
Quặng đất hiếm chứa 17 nguyên tố có hàm lượng rất nhỏ trong vỏ trái đất, như Yttrium và lanthanum. Chúng tạo ra nhiều công dụng kỳ diệu khi kết hợp với những nguyên liệu thông thường khác. Chẳng hạn, Europium là nguyên tố giúp con người biến tivi đen trắng thành tivi màu, Erbium được đặt vào các sợi cáp quang truyền dữ liệu để ánh sáng trong cáp di chuyển xa hơn. Các nguyên tố trong đất hiếm chủ yếu dùng để sản xuất các linh kiện trong điện thoại di động, pin mặt trời, động cơ xe hơi... Đất hiếm còn là nguyên liệu quan trọng đối với việc phát triển các dạng năng lượng không gây ô nhiễm môi trường. Mặc dù được gọi là đất hiếm, song trên thực tế những nguyên tố trong đất hiếm khá sẵn trong tự nhiên. Thế nhưng chúng không phải là những thứ dễ khai thác và chiết tách. |
NGUYỄN HÒA