Được tổ chức trong bối cảnh địa chính trị chưa từng có, cuộc bầu cử ngày 11-3 vừa qua tại Greenland thu hút sự quan tâm lớn của cộng đồng quốc tế khi vấn đề độc lập trở thành trọng tâm tranh luận. Kết quả bầu cử cho thấy Đảng Dân chủ đã tạo nên “cú sốc” chính trị khi giành được 29,9% số phiếu bầu, một bước nhảy vọt so với mức 9,1% số phiếu bầu họ nhận được trong cuộc bầu cử năm 2021. Đứng thứ hai là Đảng Naleraq với 24,5% số phiếu. Trong khi đó, các đảng trong liên minh cầm quyền (Đảng Inuit Ataqatigiit và Đảng Siumut) chỉ giành được vị trí thứ ba và thứ tư, với lần lượt 21,4% và 14,7% số phiếu bầu, giảm gần một nửa so với tổng số phiếu họ đạt được năm 2021.

Lãnh đạo Đảng Dân chủ Jens-Frederik Nielsen (giữa) ăn mừng chiến thắng trong một bữa tiệc tổ chức ở Nuuk, ngày 12-3. Ảnh: Reuters 

Đáng chú ý, Đảng Qulleq-được xem là thân Mỹ nhất tại Greenland-thậm chí không giành đủ phiếu bầu để có một ghế trong cơ quan lập pháp. Theo Politico, kết quả này được các chuyên gia xem là sự phản đối thẳng thừng đối với những tuyên bố liên tục của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc muốn "thâu tóm" hòn đảo chiến lược này.

Trong bài phát biểu sau chiến thắng, lãnh đạo Đảng Dân chủ Jens-Frederik Nielsen, người từng cảnh báo rằng tuyên bố của Tổng thống Donald Trump là “mối đe dọa đến nền độc lập chính trị” của Greenland, đã nhanh chóng khẳng định lập trường của mình với truyền thông quốc tế: "Chúng tôi không muốn trở thành người Mỹ. Chúng tôi không muốn trở thành người Đan Mạch. Chúng tôi muốn trở thành người Greenland và chúng tôi muốn có nền độc lập của riêng mình trong tương lai”.

Trước đó, vào tháng 1-2025, Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố ý định giành quyền kiểm soát Greenland, khẳng định vùng lãnh thổ Bắc Cực này có giá trị chiến lược to lớn đối với Mỹ. Trong bài phát biểu tại phiên họp toàn thể của Quốc hội Mỹ gần đây, ông D.Trump một lần nữa nhắc lại Washington cần Greenland để bảo vệ lợi ích, an ninh quốc gia và ông hy vọng sẽ có được điều đó "bằng cách này hay cách khác".

Sự quan tâm của ông D.Trump đối với Greenland không phải không có cơ sở. Greenland nằm trên các tuyến đường hàng không và đường biển chiến lược ở Bắc Đại Tây Dương. Nơi đây đặt căn cứ không gian Pituffik của Mỹ, hỗ trợ các hoạt động cảnh báo tên lửa và giám sát không gian. Ngoài ra, Greenland còn là cửa ngõ quan trọng dẫn đến Bắc Cực-khu vực ngày càng có ý nghĩa đối với các quốc gia lớn khi băng tan mở ra nhiều cơ hội kinh tế và quân sự mới.

Dù 80% bề mặt bị bao phủ bởi băng, Greenland vẫn sở hữu lượng tài nguyên thiên nhiên đáng kể, đủ sức hấp dẫn mọi cường quốc. Theo AP, Greenland có trữ lượng lớn dầu mỏ, các loại khoáng sản, đặc biệt là đất hiếm-vật liệu chiến lược đối với sự phát triển của các ngành công nghệ cao như sản xuất xe điện, thiết bị quân sự... Với những yếu tố này, Greenland từ lâu đã không còn là hòn đảo xa xôi bị lãng quên.

Greenland hiện là vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch, trong đó Copenhagen quản lý các vấn đề đối ngoại, quốc phòng và chính sách tiền tệ. Greenland phụ thuộc hỗ trợ kinh tế từ Đan Mạch, ước tính lên tới gần 1 tỷ USD/năm, theo Reuters. Ngoài ra, 50% lượng hàng xuất khẩu và 60% hàng nhập khẩu của vùng lãnh thổ này là đến và từ Đan Mạch. Một nửa dân số Greenland làm việc trong khu vực công và phần lớn nhận trợ cấp từ Copenhagen.

Dù phụ thuộc nhiều vào Đan Mạch nhưng người dân Greenland vẫn ấp ủ giấc mơ độc lập. Kết quả bầu cử Quốc hội lần này được đánh giá có ý nghĩa quan trọng đối với tương lai của Greenland, giúp vạch rõ hướng đi cho hòn đảo này trước “ngã ba đường”-lựa chọn hướng tới độc lập hoàn toàn, duy trì là vùng lãnh thổ tự trị thuộc Đan Mạch hay liên kết với Mỹ. Phần đông cử tri lựa chọn đặt niềm tin vào Đảng Dân chủ cho thấy họ ủng hộ Greenland tách khỏi Đan Mạch với lộ trình “chậm mà chắc”. Đồng thời, kết quả này cũng gửi thông điệp rõ ràng tới Tổng thống Donald Trump rằng: “Greenland không phải để bán”.

Thông qua những lá phiếu, người dân Greenland đã bày tỏ ý kiến của mình, nhưng các chuyên gia nhận định rằng con đường giành chủ quyền hoàn toàn của Greenland còn đối mặt với nhiều thách thức. Quá trình này có thể kéo dài hàng thập kỷ tương tự như Brexit (Anh rời khỏi Liên minh châu Âu), khi các cuộc đàm phán với Copenhagen cần có thời gian để giải quyết những vấn đề kinh tế và chính trị phức tạp. Do vậy, khả năng Greenland tách khỏi Đan Mạch ngay trong nhiệm kỳ 4 năm tới là rất thấp.

HÀ HÙNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.