Trong một cuộc trả lời phỏng vấn độc quyền mới đây với CNN thông qua những người trung gian, hai đại diện của al-Qaeda tuyên bố: “Cuộc chiến chống lại nước Mỹ sẽ tiếp tục trên tất cả các mặt trận trừ khi Mỹ bị trục xuất khỏi phần còn lại của thế giới Hồi giáo”. Theo CNN, trước đây, al-Qaeda hiếm khi phản hồi trước các câu hỏi của truyền thông và chỉ tự đưa ra các luận điệu tuyên truyền riêng của mình. Giải thích về vấn đề này, chuyên gia phân tích về chủ nghĩa khủng bố Paul Cruickshank của tạp chí CTC Sentinel (Mỹ) nhận định al-Qaeda “có thể đang phấn chấn trước quyết định của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan hoặc cũng có thể là tìm cách đánh lạc hướng dư luận trước nhiều tổn thất gần đây”.

Binh lính Mỹ tại Afghanistan. Ảnh: EFE

CNN cho biết, cho dù bị suy yếu nhưng al-Qaeda “còn lâu mới chết”. Mạng lưới này tuyên bố đang lên kế hoạch “tái xuất” sau khi quân đội Mỹ rút hoàn toàn khỏi Afghanistan bằng cách một lần nữa “bắt tay” với lực lượng Taliban. Trả lời phỏng vấn CNN, hai đại diện của al-Qaeda đã “khen hết lời” Taliban vì “duy trì cuộc chiến chống lại nước Mỹ” bởi nhờ đó mà “nhiều mặt trận thánh chiến khác đã hoạt động thành công trên khắp thế giới Hồi giáo trong suốt một thời gian dài”.

Theo CNN, đến ngày 11-9 tới, cuộc chiến dài nhất của Mỹ nhằm tiêu diệt mạng lưới khủng bố quốc tế al-Qaeda sẽ chính thức khép lại với tuyên bố của Tổng thống Biden: “Osama bin Laden đã chết còn al-Qaeda rệu rã ở Afghanistan. Đã đến lúc chấm dứt cuộc chiến không có hồi kết này”. Quyết định rút quân căn cứ theo thỏa thuận hòa bình mà chính quyền tiền nhiệm của cựu Tổng thống Donald Trump ký với lực lượng Taliban tại Afghanistan hồi tháng 2 năm ngoái, trong đó Taliban cam kết đoạn tuyệt quan hệ với al-Qaeda. Tuy nhiên, cuộc phỏng vấn của CNN với hai đại diện của al-Qaeda lại cho thấy Taliban “đang ít thành thật hơn” với chính quyền của Tổng thống Biden và căn cứ cho việc Mỹ rút quân có thể chỉ là “một trò bịp”. Al-Qaeda cũng khẳng định sẽ tiếp tục “bắt tay” với Taliban: “Lực lượng Taliban tại Pakistan và al-Qaeda có mối quan hệ anh em Hồi giáo. Điều đó vẫn không thay đổi và cũng đúng với trường hợp của lực lượng Taliban tại Afghanistan”.

Phân tích cuộc trả lời phỏng vấn, ông Peter Bergen, chuyên gia nghiên cứu về chủ nghĩa khủng bố của CNN, đồng thời là tác giả của nhiều cuốn sách về trùm khủng bố Osama bin Laden cho rằng, tuyên bố của hai đại diện al-Qaeda “có tính xác thực”. “Điều đó xác nhận những gì mà Liên hợp quốc đã đánh giá lâu nay, rằng Taliban thường xuyên trao đổi với al-Qaeda trong quá trình tiến hành các cuộc đàm phán với phía Mỹ, đồng thời Taliban bảo đảm với al-Qaeda rằng sẽ trân trọng các mối quan hệ lịch sử với nhóm khủng bố này”, chuyên gia Peter Bergen nhận định.

Tuyên bố Mỹ đã thất bại trong cuộc chiến tại Afghanistan, hai đại diện của al-Qaeda cho rằng cuộc chiến này đã giáng một đòn mạnh vào kinh tế Mỹ. Phía al-Qaeda cũng thừa nhận những tổn thất của chính mình, khẳng định cái chết của Osama bin Laden cùng nhiều thủ lĩnh cấp cao khác đã tạo điều kiện để tổ chức “Nhà nước Hồi giáo” tự xưng (IS) lớn mạnh. Theo CNN, trong những năm gần đây, sự tàn bạo và các cuộc tấn công khủng bố của IS tại châu Âu gần như khiến al-Qaeda “bị lu mờ”. Thế nhưng, al-Qaeda khẳng định mạng lưới này chỉ “im lặng chiến thuật”, “không bị bẻ gãy” và “đang thực hiện một cuộc chiến trường kỳ với những giai đoạn khác nhau”. “Nếu Taliban thân thiết với al-Qaeda như những gì mạng lưới này tuyên bố, cuộc trả lời phỏng vấn cho thấy thay vì là đối tác thực hiện lệnh ngừng bắn với Mỹ tại Afghanistan, Taliban đang tiếp tay cho al-Qaeda trong cuộc chiến chống lại nước Mỹ giống như trước đây. Nếu Taliban thực hiện cam kết với chính quyền Biden, những tuyên bố trên chỉ là đòn tuyên truyền của al-Qaeda. Ngược lại, mối đe dọa trong tương lai sẽ rất khó lường”, CNN nhận định.

Theo CNN, Tổng thống Mỹ Biden dường như cũng ý thức được về nguy cơ Taliban trở mặt và sự trỗi dậy của al-Qaeda. Vì vậy, trong bài phát biểu đầu tiên trước lưỡng viện Quốc hội Mỹ cuối tháng 4 vừa qua, ông chủ Nhà Trắng đã khẳng định Washington sẽ tiếp tục duy trì các nguồn lực đủ để ngăn chặn những mối đe dọa nhằm vào nước Mỹ trong tương lai. “Mối đe dọa khủng bố đã vượt ra ngoài phạm vi Afghanistan kể từ năm 2001. Chúng ta sẽ tiếp tục cảnh giác trước các mối đe dọa với nước Mỹ dù chúng đến từ đâu: Al-Qaeda và IS ở Yemen, Syria, Somalia cũng như những nơi khác ở châu Phi, Trung Đông và xa hơn nữa”, CNN dẫn lời Tổng thống Biden.

HOÀNG VŨ