Theo các nguồn tin, trước đó, tối 20-5 (giờ địa phương), nội các Israel đã nhất trí thông qua lệnh ngừng bắn đơn phương tại dải Gaza. Thông tin về lệnh ngừng bắn được đưa ra sau cuộc họp nội các an ninh do Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu triệu tập. Cánh vũ trang của phong trào Hamas kiểm soát dải Gaza cũng tuyên bố đã dừng bắn rocket vào Israel sau khi các nhà trung gian hòa giải Ai Cập thông báo về lệnh ngừng bắn.

Lệnh ngừng bắn ở dải Gaza đạt được vào thời điểm Đại hội đồng Liên hợp quốc (LHQ) tổ chức cuộc họp khẩn cấp thảo luận về tình hình Palestine vào ngày 20-5. Tại cuộc họp, LHQ lên án các cuộc tấn công nhằm vào dân thường và các địa điểm tôn giáo, bày tỏ bàng hoàng trước các vụ tấn công do lực lượng Israel tiến hành ở dải Gaza và việc Hamas cùng các nhóm vũ trang khác bắn tên lửa vào các khu trung tâm của Israel. Tại cuộc họp, cộng đồng quốc tế kêu gọi cần thúc đẩy nỗ lực chấm dứt tình trạng chiếm đóng, giải quyết các vấn đề liên quan đến tương lai của Jerusalem, hướng tới giải pháp hai nhà nước Israel và Palestine độc lập, có chủ quyền và cùng chung sống hòa bình trên cơ sở đường biên giới được công nhận trước năm 1967.

Người dân Palestine đổ xuống đường mừng lệnh ngừng bắn có hiệu lực ở Gaza. Ảnh: Telegraph. 

Trước đó, các quan chức của Mỹ đã có hàng chục cuộc điện đàm với giới chức hàng đầu ở Israel và khắp Trung Đông nhằm tìm cách chấm dứt bạo lực ở dải Gaza. Tổng thống Joe Biden đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Benjamin Netanyahu kêu gọi giảm leo thang bạo lực. Ông cũng có cuộc điện đàm với người đồng cấp Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi thảo luận về việc Cairo làm trung gian kết nối giữa Israel và Hamas để tìm kiếm thỏa thuận ngừng bắn. Trong cuộc điện đàm, Cairo duy trì lập trường nhất quán ủng hộ giải pháp toàn diện và triệt để đối với vấn đề Palestine, bảo đảm các quyền chính đáng của người Palestine xây dựng một nhà nước độc lập. Mỹ và Ai Cập nhất trí tiếp tục phối hợp thường xuyên, trao đổi lập trường và tăng cường hợp tác nhằm tìm kiếm giải pháp kiềm chế xung đột Israel-Palestine.

Theo dữ liệu của Văn phòng điều phối các vấn đề nhân đạo của LHQ, ít nhất 219 người Palestine, trong đó có 63 trẻ em, đã thiệt mạng ở dải Gaza trong cuộc giao tranh giữa Israel và Hamas. Các nguồn tin của Israel cho biết, có 12 người thiệt mạng, trong đó có hai trẻ em và một binh sĩ. Ngoài ra, đã có hàng nghìn người bị thương, chủ yếu ở dải Gaza và Bờ Tây.

Phát biểu với báo giới vài phút trước khi thỏa thuận có hiệu lực, Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres bày tỏ hoan nghênh lệnh ngừng bắn đạt được giữa Israel và Hamas. Ông cũng đánh giá cao những nỗ lực của Ai Cập và Qatar cùng với sự phối hợp của LHQ nhằm giúp khôi phục sự yên bình ở dải Gaza và Israel, đồng thời kêu gọi các bên tuân thủ lệnh ngừng bắn. Tổng thư ký LHQ cũng nhấn mạnh, cộng đồng quốc tế cần phối hợp với LHQ và tích cực hỗ trợ tái thiết nhanh chóng và bền vững cho người Palestine, cũng như tăng cường các thể chế của Palestine. Theo Tổng thư ký LHQ, không chỉ khôi phục sự yên bình, các lãnh đạo Israel và Palestine có trách nhiệm khởi động đối thoại nghiêm túc để giải quyết nguyên nhân gốc rễ của xung đột. Ông cũng khẳng định cam kết của LHQ phối hợp với Israel, Palestine cùng tất cả các đối tác quốc tế và khu vực, trong đó có "Bộ tứ Trung Đông", để đưa các bên trở lại các cuộc đàm phán nhằm “chấm dứt sự chiếm đóng và cho phép hiện thực hóa giải pháp hai nhà nước dựa trên các đường biên giới năm 1967, các nghị quyết của LHQ, luật pháp quốc tế và các thỏa thuận chung”.

Phát biểu tại Nhà Trắng ngày 20-5, Tổng thống Joe Biden cho biết, Mỹ sẽ “cùng LHQ và các nhân tố quốc tế khác khôi phục nhanh chóng hỗ trợ nhân đạo và thống nhất sự hỗ trợ quốc tế đối với người dân tại dải Gaza cũng như những nỗ lực tái thiết Gaza. Ông Joe Biden nhấn mạnh sẽ thực hiện điều này với sự hợp tác đầy đủ với Chính quyền Palestine (PA). Ông Joe Biden cũng hoan nghênh việc Israel và phong trào Hồi giáo Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn.

Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, Ngoại trưởng nước này Antony Blinken dự kiến công du Trung Đông trong những ngày tới và gặp các quan chức Israel, Palestine cũng như những người đồng cấp trong khu vực để thảo luận các nỗ lực hợp tác hướng tới xây dựng tương lai tốt đẹp hơn cho cả người Israel và người Palestine.

 Việt Nam hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn

Tại cuộc họp ngày 20-5 của Đại hội đồng LHQ về tình hình Palestine, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng phái đoàn Thường trực Việt Nam tại LHQ khẳng định, Việt Nam hoan nghênh thỏa thuận ngừng bắn giữa Israel và Hamas, mong muốn thỏa thuận sẽ được thực thi và kéo dài trên thực tế. Việt Nam lên án các cuộc tấn công nhằm vào dân thường, đặc biệt là trẻ em. Đại diện Việt Nam cũng tái khẳng định lập trường của Việt Nam cho rằng, con đường duy nhất bền vững cho vấn đề hòa bình Trung Đông là thực hiện giải pháp hai nhà nước, trong đó thành lập Nhà nước Palestine với Đông Jerusalem là thủ đô cùng tồn tại hòa bình cùng với Nhà nước Israel, với các đường biên giới được quốc tế công nhận trên cơ sở đường biên giới trước năm 1967 và thỏa thuận đàm phán, phù hợp với luật pháp quốc tế, Hiến chương LHQ và các nghị quyết của LHQ có liên quan.

 

XUÂN PHONG