Theo Báo The Times of Israel, Thủ tướng Anh Keir Starmer có kế hoạch chính thức công nhận Nhà nước Palestine sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump hoàn tất chuyến thăm cấp nhà nước đang diễn ra tới Vương quốc Anh. Như vậy, kế hoạch công nhận Palestine của Anh diễn ra thậm chí trước cả một số quốc gia, dẫn đầu là Pháp, tại hội nghị thượng đỉnh của Liên hợp quốc (LHQ) ở New York vào tuần tới trong bối cảnh lo ngại về cuộc chiến đang diễn ra ở Gaza.

Các nguồn tin tiết lộ, Thủ tướng Keir Starmer đang chịu áp lực rất lớn từ nội bộ Công đảng để thực hiện công nhận Nhà nước Palestine, nhưng sẽ hoãn lại cho đến khi Tổng thống Donald Trump rời đi để vấn đề này không chi phối cuộc họp báo chung giữa hai nước dự kiến diễn ra vào ngày 19-9. Bởi Mỹ-đồng minh của Israel-phản đối mạnh mẽ việc công nhận Palestine, cho rằng đây sẽ là phần thưởng cho phong trào Hamas.

Khu lều trại tập trung của những người dân Palestine đi lánh nạn vì chiến tranh ở dải Gaza. Ảnh: UN News

Trước đó, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron thông báo nước này sẽ công nhận Nhà nước Palestine tại cuộc họp của Đại hội đồng LHQ vào tháng này. Tổng thống Emmanuel Macron đã xác nhận quyết định của Pháp và cho biết sẽ khuyến khích các nước làm theo.

Luxembourg mới đây cũng cho biết dự định chính thức công nhận Nhà nước Palestine trong tháng 9 này, trong bối cảnh áp lực từ dư luận và lãnh đạo châu Âu ngày càng gia tăng về việc chấm dứt xung đột ở Gaza. Động thái được đánh giá là phản ánh xu thế ngày càng rõ rệt trong Liên minh châu Âu (EU) về việc thúc đẩy giải pháp hai nhà nước tại Trung Đông. Trước đó, các nước châu Âu khác gồm: Na Uy, Ireland, Tây Ban Nha và Slovenia cũng tuyên bố chính thức công nhận Nhà nước Palestine. Đây là động thái chưa từng có, cho thấy sự chuyển dịch rõ rệt trong lập trường ngoại giao của nhiều nước châu Âu vốn duy trì mối quan hệ gần gũi với Israel.

Sự gia tăng số các quốc gia châu Âu công nhận Palestine được cho là sẽ tạo cơ hội để cộng đồng quốc tế thúc đẩy tiến trình hòa bình dựa trên giải pháp hai nhà nước, vốn được xem là phương án lâu dài cho cuộc xung đột giữa Palestine và Israel. Đặc biệt, bạo lực leo thang tại dải Gaza càng khiến giải pháp hai nhà nước Palestine và Israel cùng tồn tại vốn bị đình trệ bấy lâu, một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý của cộng đồng quốc tế. Tình hình ở Gaza cũng khiến Israel chịu áp lực gia tăng mạnh mẽ của cộng đồng quốc tế. EU lần đầu tiên áp dụng các biện pháp cứng rắn nhằm vào Nhà nước Do Thái, như đình chỉ một phần hỗ trợ tài chính, hạn chế thương mại và trừng phạt các quan chức cực hữu trong Chính phủ Israel. Cao ủy Chính sách Đối ngoại EU Kaja Kallas khẳng định, mục đích không chỉ nhằm cải thiện tình hình nhân đạo mà còn để “giữ cho giải pháp hai nhà nước vẫn còn khả thi”.

Trước đó, Đại hội đồng LHQ đã thông qua Tuyên bố New York khẳng định giải pháp hai nhà nước là “con đường duy nhất” để Israel và Palestine cùng sống trong hòa bình. Hiện có hơn 146 quốc gia thành viên LHQ đã công nhận hoặc cam kết công nhận Nhà nước Palestine, cán cân ngoại giao rõ ràng đang nghiêng về phía giải pháp hai nhà nước.

Không chỉ bên ngoài, mà ngay trong lòng Israel, phong trào phản đối chiến tranh ngày càng lan rộng. Nhiều trí thức, bác sĩ, nhà khoa học, thậm chí gia đình binh sĩ và con tin đã xuống đường yêu cầu chấm dứt giao tranh, mở lại đàm phán. Họ cho rằng cuộc chiến ở Gaza đang bế tắc và chỉ có đối thoại chính trị mới mang lại lối thoát. Phong trào này cho thấy một thực tế, đối lập với lập trường cứng rắn của Chính phủ Israel là một xã hội dân sự đang mệt mỏi với bạo lực tại nước này. Nếu Tel Aviv tiếp tục bỏ ngoài tai tiếng nói từ chính nhân dân mình, nguy cơ chia rẽ nội bộ và bất ổn chính trị trong nước sẽ gia tăng. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu vẫn giữ lập trường “sẽ không có Nhà nước Palestine” vì cho rằng việc công nhận Palestine đồng nghĩa trao “chiến thắng” cho Hamas.

Thực tế đang cho thấy, càng kéo dài chiến sự, Israel không chỉ đối mặt với các thách thức về kinh tế, an ninh, mất đi những đồng minh chiến lược mà còn phải gánh chịu thêm các cáo buộc vi phạm nhân quyền. Báo Israel Hayom ngày 17-9 dẫn báo cáo của Ủy ban điều tra Israel của LHQ nhận định Israel phạm tội diệt chủng đối với người Palestine ở dải Gaza, gây ra hậu quả chính trị nghiêm trọng. Điều này khiến hình ảnh quốc tế của Israel bị tổn hại nghiêm trọng và có thể dẫn đến những hệ quả pháp lý khó lường.

Giải pháp hai nhà nước từ lâu được coi là “cánh cửa hẹp” để khép lại xung đột Palestine-Israel. Sức ép toàn cầu, dư luận trong nước và những diễn biến khốc liệt ở Gaza liệu có buộc Israel phải đưa ra lựa chọn lịch sử để tìm kiếm hòa bình lâu dài, tránh nguy cơ bị cô lập? Câu trả lời vẫn còn đang bỏ ngỏ cùng những diễn biến khốc liệt không hồi kết ở Gaza.

XUÂN PHONG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.