Thành trì sụp đổ

Giới chức Mỹ và Afghanistan gần đây tuyên bố thành trì của IS tại miền Đông Afghanistan đã sụp đổ sau những chiến dịch quân sự chung kéo dài mấy năm qua của các lực lượng Mỹ và Afghanistan. Theo Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani, IS đã bị “xóa sổ” tại tỉnh Nangarhar-thành trì của nhóm khủng bố này tại miền Đông Afghanistan. Trong một cuộc trả lời phỏng vấn, tướng Austin S. Miller, Tư lệnh các lực lượng Mỹ và NATO tại Afghanistan cho biết, bị đánh bật khỏi lãnh thổ từng kiểm soát trong vài năm qua sẽ khiến IS gặp khó khăn đáng kể trong việc chiêu mộ chiến binh mới cũng như lên kế hoạch cho các cuộc tấn công khủng bố.

Đối với Karimullah, một người dân tại làng Jawdara thuộc tỉnh Nangarhar-nơi IS từng tiến hành vụ đánh bom liều chết khiến hơn 70 người thiệt mạng hồi tháng 10 vừa qua, những thắng lợi trên chiến trường, thậm chí kể cả việc thủ lĩnh tối cao IS Abu Bakr al-Baghdadi bị tiêu diệt gần đây hầu như không có nhiều ý nghĩa. “Cái chết của Abu Bakr al-Baghdadi có quan trọng gì sao? Cuộc sống của chúng tôi đã bị hủy hoại hết rồi”, ông Karimullah chia sẻ. Theo The New York Times, nhận định của ông Karimullah không có gì là bất thường ở đây. Với nhiều người dân Afghanistan, cái tên IS hay điểm khác biệt giữa IS với phiến quân Taliban hầu như không đáng chú ý. “Nhưng có một điều chắc rằng tình trạng bạo lực do IS gây ra khiến cuộc sống của người dân Afghanistan vốn đã khốn khổ lại càng thêm bi đát”, The New York Times nhấn mạnh.

Hiện trường vụ đánh bom liều chết khiến hơn 70 người thiệt mạng hồi tháng 10 vừa qua tại tỉnh Nangarhar. Ảnh: The New York Times. 

“Trung tâm toàn cầu” của IS

Theo The New York Times, IS tại Afghanistan là một tập hợp các tay súng Taliban người Pakistan đã ly khai và cam kết trung thành với thủ lĩnh tối cao IS Abu Bakr al-Baghdadi vào đầu năm 2015. Kể từ đó, chúng dần trở thành một mối đe dọa kinh hoàng tại khu vực miền Đông Afghanistan với “vòi bạch tuộc” vươn ra khắp cả nước, kể cả thủ đô Kabul. Một trong những mục đích của IS hiện nay là chiếm đóng lãnh thổ tại Afghanistan cũng như tại khu vực Nam và Trung Á, tìm cách thành lập cái gọi là “Vương quốc Hồi giáo” (caliphate) tại đây gần giống như phiên bản Caliphate trước đó tại Trung Đông. Ông Arian Sharifi, cựu quan chức Hội đồng An ninh quốc gia Afghanistan nhận định, IS tại Afghanistan sẽ tìm cách trở thành “trung tâm toàn cầu” của IS trong những năm tới sau khi tổ chức khủng bố này bị đánh bật khỏi Iraq và Syria. Chính tình báo Mỹ và Chính phủ Afghanistan cũng cho biết ngày càng có nhiều tay súng nước ngoài chạy đến Afghanistan chiến đấu cho IS sau những thất bại tại Iraq và Syria.

Trong khi đó, The New York Times dẫn lời một quan chức phương Tây tại Afghanistan cho biết, hiện ước tính có khoảng 300 tay súng IS tại quốc gia Tây Nam Á này so với con số 3.000 tay súng hồi đầu năm nay. Điều khiến giới chức Mỹ và Afghanistan đặc biệt lo lắng là khả năng IS tiếp tục lên kế hoạch thực hiện các vụ tấn công khủng bố và chiêu mộ tân binh ngay trong lòng thủ đô Kabul, bất chấp việc các lực lượng an ninh đẩy mạnh chiến dịch truy quét tại đây. Một vài tay súng được IS chiêu mộ từng tham gia việc lên kế hoạch hoặc thực hiện các vụ đánh bom liều chết tại Kabul có xuất thân từ những trường học danh tiếng ở thủ đô của Afghanistan. “IS vẫn là một mối đe dọa tại Afghanistan ngay cả khi chúng không còn lãnh thổ. Đó là bài học đã xảy ra tại Iraq và Syria. Khi bị đánh bật khỏi những khu vực rộng lớn mà tổ chức này từng kiểm soát, IS lại co cụm thành những nhóm nhỏ hơn và bất ngờ xuất hiện tại những nơi ít ai ngờ tới”, tướng Austin S. Miller cảnh báo.

Tờ The New York Times cho rằng IS đã xâm nhập sâu vào đời sống xã hội Afghanistan. Bất chấp những thất bại trên chiến trường thời gian qua, khả năng chống chịu của IS làm gia tăng viễn cảnh u ám về một cuộc chiến không có hồi kết, thậm chí ngay cả khi Mỹ và phiến quân Taliban có đạt được một thỏa thuận nhằm chấm dứt cuộc chiến kéo dài suốt 18 năm qua đi chăng nữa. “Những thiệt hại mà IS gây ra cho Afghanistan bằng các vụ đánh bom tàn ác tại thủ đô và gây thương vong cho người vô tội đã làm thay đổi cách hiểu của người dân Afghanistan về bạo lực. Đây là một tổn thương sẽ còn đeo bám trong nhiều năm tới”, tờ The New York Times khẳng định.

HOÀNG VŨ