Ngày 2-1, TASS dẫn tuyên bố của ông Hesameddin Ashena, cố vấn của Tổng thống Iran cho biết, nước này hy vọng rằng Mỹ sẽ thực hiện các bước để giải quyết tình hình căng thẳng giữa hai bên. Chính trị gia này nói thêm rằng, mặc dù Iran đã sẵn sàng cho bất kỳ tình huống nào nhưng một giải pháp hòa bình cho hai bên vẫn là tốt hơn hết .

Cùng ngày, Tư lệnh Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), Thiếu tướng Hossein Salami tuyên bố Tehran không hướng tới một cuộc chiến tranh, song sẽ không sợ trước bất kỳ cuộc xung đột nào. Ông Hossein Salami cho hay: "Chúng tôi không đưa đất nước tới chiến tranh, nhưng chúng tôi không sợ bất kỳ cuộc chiến nào và chúng tôi yêu cầu Mỹ nói chuyện đúng sự thật về quốc gia Iran".

Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad, Iraq bị tấn công hôm 31-12-2019. Ảnh: Reuters

Quan hệ giữa Tehran và Washington đang bị đẩy lên một nấc thang căng thẳng mới sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cáo buộc Iran đứng sau vụ Đại sứ quán của Mỹ tại Baghdad, Iraq bị những người biểu tình tấn công hôm 31-12-2019. Tổng thống Mỹ Donald Trump khẳng định, Tehran sẽ phải chịu hoàn toàn trách nhiệm. Tuy nhiên, Iran đã ngay lập tức lên tiếng phủ nhận, đồng thời chỉ trích việc Washington bất ngờ đổ lỗi cho Iran về tình hình bạo lực ở Iraq.

Đây là lần đầu tiên trong nhiều năm, người biểu tình Iraq có thể lọt vào trong khuôn viên Đại sứ quán Mỹ. Người biểu tình ủng hộ lực lượng bán quân sự Hashed al-Shaabi ở Iraq phản đối việc Mỹ hôm 29-12-2019 không kích 3 vị trí của nhóm vũ trang Kataib Hezbollah thân Iran (một trong những nhóm thuộc Hashed al-Shaabi) trên lãnh thổ Iraq và Syria để đáp trả cuộc tấn công khiến 1 nhà thầu Mỹ thiệt mạng tại căn cứ bắc Iraq. Một ngày sau khi bao vây và phá hoại nhiều tài sản tại khu tổ hợp vốn được bảo vệ nghiêm ngặt tại khu vực "vùng xanh" ở thủ đô Baghdad của Iraq, ngày 1-1-2020, đám đông người biểu tình đã rời khỏi Đại sứ quán Mỹ. Cùng ngày, Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad đã ra thông báo đình chỉ tất cả các hoạt động lãnh sự do lo ngại các nguy cơ an ninh. Các công dân Mỹ cũng được khuyến cáo không nên tới gần Đại sứ quán. 

Căng thẳng giữa Iran và Mỹ leo thang kể từ tháng 5-2018 khi Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố Mỹ rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử năm 2015, được ký kết giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức), được biết đến với tên gọi đầy đủ là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA). JCPOA đã dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với Iran để đổi lấy những hạn chế trong chương trình hạt nhân của Tehran. Sau khi rút khỏi thỏa thuận hạt nhân, Mỹ đã áp đặt trở lại các biện pháp trừng phạt Iran khiến nền kinh tế quốc gia Trung Đông tê liệt. Iran đã có nhiều nỗ lực kêu gọi các bên còn lại của thỏa thuận giúp nước này tránh các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhưng không có kết quả rõ ràng. Do đó, Tehran đã 4 lần điều chỉnh giảm phạm vi tuân thủ JCPOA.

Các chuyên gia nhận định, chính sách khó lường của Mỹ tại Trung Đông hay lập trường cứng rắn của Iran đều có thể tạo thêm nhiều rủi ro, khiến tình hình tại "điểm nóng" Trung Đông thêm bất ổn. Dù vậy, trong khi đưa ra những cảnh báo đanh thép đối với Iran, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn khẳng định không muốn có chiến tranh với Tehran. “Tôi không muốn chiến tranh xảy ra, tôi yêu hòa bình. Iran khao khát hòa bình hơn bất cứ ai. Do đó, tôi không nghĩ rằng chiến tranh sẽ xảy ra", ông Donald Trump nói trong cuộc họp báo tại khu nghỉ dưỡng Mar-a-Lago, Florida, tối 31-12-2019.

LÂM ANH