Theo Al Jazeera, ngày 14-9, Bộ trưởng Ngoại giao các nước thành viên Liên đoàn Arab (AL) và Tổ chức Hợp tác Hồi giáo (OIC) đã tham dự cuộc họp quan trọng để chuẩn bị cho HNTĐ Arab-Hồi giáo diễn ra tại Doha (Qatar) vào ngày 15-9.

HNTĐ đặc biệt này được triệu tập theo yêu cầu của Qatar với sự bảo trợ của Thổ Nhĩ Kỳ trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Ngoại giao OIC. Đây sẽ là HNTĐ thứ ba giữa AL và OIC kể từ khi xung đột tại Gaza bùng phát ngày 7-10-2023 và lan rộng sang Lebanon, Syria, Yemen và Iran.

Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc lên án cuộc tấn công vào Qatar trong cuộc họp hôm 11-9 tại New York (Mỹ). Ảnh: Reuters 

Al Jazeera nhận định, các nước thành viên AL và OIC đang nỗ lực đưa ra một nghị quyết chung, trong đó nêu rõ phản ứng thống nhất và mạnh mẽ lên án cuộc không kích của Israel vi phạm trắng trợn chủ quyền của Qatar và luật pháp quốc tế, cũng như truyền tải thông điệp đoàn kết toàn diện với Doha.

Hãng thông tấn Nhà nước Qatar (QNA) dẫn lời Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Qatar Majed Al-Ansari cho biết, HNTĐ phản ánh "sự đoàn kết rộng rãi của người Arab và Hồi giáo với Nhà nước Qatar trước hành động xâm lược hèn nhát của Israel...”. Hãng tin cũng xác nhận, trong số các nhà lãnh đạo tham dự có Tổng thống Iran Masoud Pezeshkian và Thủ tướng Iraq Mohammed Shia’ al-Sudani. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdoğan dự kiến cũng có mặt tại Doha.

Trước đó, ngày 9-9, Israel đã thực hiện một chiến dịch không kích bất ngờ nhằm mục tiêu vào các nhà lãnh đạo Hamas tại Doha, khiến một nhân viên an ninh Qatar và 5 thành viên Hamas thiệt mạng. Vụ tấn công vào Qatar-một đồng minh quan trọng của Washington, nơi Mỹ đặt căn cứ quân sự lớn nhất trong khu vực, đồng thời là bên đóng vai trò trung gian tích cực trong các cuộc đàm phán ngừng bắn ở Gaza-đã khiến Washington “không hài lòng”, đồng thời vấp phải sự lên án rộng rãi của cộng đồng quốc tế.

Trong bối cảnh đó, theo giới phân tích, HNTĐ Arab-Hồi giáo nhằm gửi tới Israel một tín hiệu rõ ràng. “Cuộc tấn công của Israel bị các quốc gia vùng Vịnh coi là hành vi vi phạm chủ quyền chưa từng có và là cuộc tấn công vào chính hoạt động ngoại giao”, Daily Sabah dẫn lời nhà phân tích Andreas Krieg thuộc King's College London cho hay, đồng thời nhấn mạnh mục tiêu của hội nghị là "vạch ra những ranh giới đỏ và chấm dứt lối suy nghĩ rằng Israel tha hồ hành động mà không bị trừng phạt".

Trong một diễn biến khác, cũng trong ngày 14-9, Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ Marco Rubio đã có mặt tại Israel trong chuyến thăm kéo dài 2 ngày. Chuyến thăm được cho là nhằm thể hiện sự ủng hộ vững chắc của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với đồng minh Israel sau cuộc không kích ở Qatar. Phát biểu với báo chí trước chuyến đi, ông Marco Rubio khẳng định, mặc dù Tổng thống Donald Trump "không hài lòng" về cuộc không kích, nhưng vụ việc "sẽ không thay đổi bản chất mối quan hệ giữa Mỹ và Israel", tuy nhiên, hai bên sẽ cần thảo luận về tác động của vụ việc đối với các nỗ lực đàm phán ngừng bắn.

Còn theo Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Tommy Pigott, chuyến thăm của ông Marco Rubio thể hiện "cam kết của Mỹ trong việc chống lại các hành động chống Israel, bao gồm cả việc công nhận đơn phương một Nhà nước Palestine độc lập, vốn là phần thưởng cho chủ nghĩa khủng bố của Hamas”, không quên lưu ý rằng “mục tiêu chung của chúng tôi là bảo đảm Hamas không bao giờ cai trị Gaza nữa và đưa tất cả các con tin trở về nhà”.

Có thể thấy, cuộc không kích của Israel vào Qatar đã khoét thêm mâu thuẫn giữa các đồng minh và làm phức tạp các nỗ lực hướng tới giải pháp hòa bình cho cuộc khủng hoảng ở Trung Đông. Anh, Pháp cùng một số đồng minh phương Tây của Israel tuyên bố sẽ công nhận Nhà nước Palestine tại một cuộc họp sắp tới của Liên hợp quốc. Ngày 12-9 vừa qua, Đại hội đồng Liên hợp quốc cũng đã thông qua “Tuyên bố New York” với số phiếu áp đảo, ủng hộ việc khôi phục giải pháp hai nhà nước, bất chấp sự phản đối công khai của Mỹ và Israel.

Và với việc HNTĐ Arab-Hồi giáo được triệu tập, cuộc không kích vào Qatar của Israel như “giọt nước làm tràn ly”, đẩy thế giới Arab-Hồi giáo xích lại gần nhau và trở nên đoàn kết hơn.

HÀ PHƯƠNG

* Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.