Theo trang mạng Breaking Defense, từ năm 2018 đến nay, Quốc hội Mỹ đã phân bổ 9 tỷ USD để phát triển ngành công nghiệp đóng tàu ngầm trong nước. Phát biểu mới đây, ông Brett Seidle, quan chức phụ trách vấn đề mua sắm của hải quân Mỹ cho biết số tiền này đã được chi cho các nỗ lực như tuyển dụng, giữ chân người lao động, tăng cường chuỗi cung ứng, hiện đại hóa các nhà máy đóng tàu, xây dựng cơ sở hạ tầng... "Nếu quý vị đến bất kỳ địa điểm nào mà chúng tôi đang làm việc, quý vị sẽ thấy rõ những cải thiện thực sự trong các lĩnh vực đó. Vấn đề là việc đóng tàu ngầm mất rất nhiều thời gian. Hiện tại, chúng ta vẫn chưa thấy được kết quả ở giai đoạn cuối, tức là các tàu được hoàn thành, rời khỏi dây chuyền sản xuất nhanh hơn", ông Brett Seidle nhấn mạnh.

Tàu ngầm lớp Virginia USS Iowa của Hải quân Mỹ tại căn cứ tàu ngầm New London ở bang Connecticut, tháng 4-2025. Ảnh: defense.gov 

Phát biểu của quan chức hải quân Mỹ được đưa ra trong bối cảnh một số nghị sĩ nước này bày tỏ thất vọng trước thực tế rằng bất chấp các khoản đầu tư, tốc độ sản xuất tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSN) lớp Virginia vẫn "giậm chân" ở con số trung bình 1,1 chiếc/năm. Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa Rob Wittman thuộc Ủy ban Quân vụ của Hạ viện Mỹ đánh giá, nếu kết hợp cả nhu cầu về xây dựng hạm đội tàu chiến của Mỹ với nghĩa vụ cung cấp các SSN lớp Virginia cho Australia theo thỏa thuận trong khuôn khổ Hiệp ước đối tác an ninh 3 bên giữa nước này với Australia và Anh (AUKUS) thì rõ ràng Washington "đang đi theo một con đường rất tệ".

Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO), từ năm 2011, Quốc hội Mỹ đã đồng ý và phân bổ ngân sách để hải quân nước này mua 2 SSN lớp Virginia/năm, đồng thời bắt đầu chương trình đóng 12 tàu ngầm mang tên lửa đạn đạo chạy bằng năng lượng hạt nhân (SSBN) lớp Columbia. Breaking Defense cũng cho biết giới chức Mỹ xem tốc độ sản xuất tàu ngầm lý tưởng đối với hải quân Mỹ là “2+1”, tức là mỗi năm cần đóng được 2 SSN lớp Virginia và 1 SSBN lớp Columbia.

Giới chức Mỹ cho rằng, để thực hiện cam kết của Washington trong khuôn khổ AUKUS cũng như đáp ứng nhu cầu của hải quân nước này, tốc độ sản xuất SSN lớp Virginia phải đạt trung bình 2,33 chiếc/năm. Trước đại dịch Covid-19, General Dynamics và Huntington Ingalls Industries-hai nhà thầu chính tham gia chương trình SSN lớp Virginia của hải quân Mỹ-từng tiến gần đến mục tiêu sản xuất 2 chiếc/năm. Tuy nhiên, kể từ đại dịch Covid-19, tốc độ sản xuất đã bị chậm lại đáng kể. Hải quân Mỹ tuyên bố mục tiêu sản xuất 2 SSN lớp Virginia/năm sẽ đạt được vào năm 2028.

USNI News nhấn mạnh, giới chức Lầu Năm Góc cũng như hải quân Mỹ lâu nay thất vọng với tốc độ sản xuất của ngành công nghiệp đóng tàu ngầm trong nước. Trong một báo cáo được công bố hồi năm ngoái, hải quân Mỹ từng công khai thừa nhận tốc độ sản xuất của ngành công nghiệp đóng tàu chiến nói chung, trong đó có ngành công nghiệp đóng tàu ngầm, không đáp ứng các mục tiêu đề ra giữa lúc lực lượng này những năm gần đây chú trọng tăng quy mô hạm đội tàu chiến. Chương trình SSBN lớp Columbia và chương trình SSN lớp Virginia nằm trong số những cái tên bị hải quân Mỹ nêu đích danh là chậm tiến độ tới hàng chục tháng.

Bức tranh xám màu kể trên một phần là do ngành công nghiệp đóng tàu ngầm trong nước bị thu hẹp tới khoảng 70% do hải quân Mỹ "nghỉ" mua sắm tàu ngầm sau khi Chiến tranh lạnh kết thúc, theo trang mạng Defense News. Ngành này chỉ bắt đầu sản xuất trở lại vào năm 1998 với tốc độ 1 SSN/năm. Thêm vào đó, như Breaking Defense đã chỉ ra là tình trạng thiếu hụt nguồn nhân lực có trình độ và việc phụ thuộc quá nhiều vào nguồn nguyên vật liệu của nước ngoài, nhất là giai đoạn trong và sau đại dịch Covid-19. CBO cho rằng rất khó khăn và tốn kém để ngành công nghiệp đóng tàu ngầm Mỹ đạt tốc độ sản xuất lý tưởng “2+1” như đã đề cập. Defense News lưu ý rằng tốc độ sản xuất SSN lớp Virginia còn bị chậm hơn khi các SSBN lớp Columbia mới là ưu tiên mua sắm cao nhất của hải quân Mỹ. CBO cho biết SSBN lớp Columbia có kích thước gấp 2,5 lần SSN lớp Virginia. 

HOÀNG VŨ

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.