Trước hết, đối với Nga, Tổng thống Vladimir Putin xác nhận đã nhận được văn bản kế hoạch hòa bình 28 điểm của Mỹ nhưng Nga “chưa thảo luận chi tiết” về văn bản này. Theo nhà lãnh đạo Nga, đây là phiên bản cập nhật từ cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông và Tổng thống D.Trump tại Alaska. Tổng thống Putin đánh giá khả năng văn bản này có thể trở thành cơ sở cho một giải pháp hòa bình cuối cùng. Nhưng theo ông, cần có một cuộc thảo luận thực chất về tất cả chi tiết của kế hoạch được đề xuất và Nga đã sẵn sàng cho điều đó.

 Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky tại Nhà Trắng, ngày 17-10-2025.  Ảnh: Tân Hoa xã

 

Về phía Ukraine, trong một tuyên bố, Tổng thống Volodymyr Zelensky cho biết sẽ hợp tác một cách bình tĩnh và mang tính xây dựng với Mỹ về bản kế hoạch hòa bình, nhưng khẳng định sẽ không phản bội lợi ích quốc gia.

Trong khi Washington tuyên bố đây là lộ trình khả thi nhằm chấm dứt chiến sự, Kiev và châu Âu lại lo ngại về những nhượng bộ quá lớn dành cho Moscow. Theo CNN, bản dự thảo kế hoạch bao gồm các điều khoản chính của thỏa thuận, trong đó có việc Kiev nhượng lại một phần lãnh thổ cho Nga, từ bỏ tham vọng gia nhập NATO và thu hẹp quy mô quân đội. Đổi lại, Nga phải rút khỏi một số khu vực chiếm đóng, Mỹ đưa ra bảo đảm an ninh có điều kiện và Washington sẽ hưởng 50% lợi nhuận từ tái thiết, đầu tư tại Ukraine sau chiến tranh. Đây là những điều khoản mà Kiev và châu Âu từng bác bỏ nhiều lần.

Châu Âu, tuy không có vai trò trong bản dự thảo kế hoạch của Tổng thống D.Trump nhưng được cho là đối tác không thể thiếu trong bất kỳ bản thỏa thuận nào đạt được giữa Nga và Ukraine. Châu Âu đã đưa ra phản ứng gay gắt trước kế hoạch hòa bình 28 điểm mới nhất, không chỉ vì lo ngại Washington đã nhượng bộ quá nhiều trước Moscow mà còn do cảm thấy bị đặt ra ngoài quá trình xây dựng kế hoạch, trong khi vấn đề có ảnh hưởng trực tiếp đến an ninh châu Âu. Theo The Wall Street Journal, các lãnh đạo EU đang khẩn trương xây dựng một kế hoạch riêng nhằm chấm dứt xung đột ở Ukraine, được cho là có lợi hơn cho Kiev.

Nhiều chuyên gia cũng cho rằng kế hoạch 28 điểm là quá sâu rộng để thỏa thuận nhanh chóng. Bà Meghan O'Sullivan, Giám đốc Trung tâm Belfer (Đại học Harvard) nhận định kế hoạch này "quá rộng và sâu" để Nga, Ukraine lẫn châu Âu có thể đồng thuận chỉ trong một tuần. Theo bà, đòi hỏi giải quyết trước ngày 27-11 như thời hạn chót là điều không tưởng.

Trong khi đó, nội bộ Mỹ cũng chia rẽ sâu sắc trước bản kế hoạch của Tổng thống D.Trump. Các thượng nghị sĩ Cộng hòa như Roger Wicker và Mitch McConnell đều phản đối mạnh mẽ kế hoạch, cảnh báo việc buộc Kiev nhượng lãnh thổ sẽ là "phần thưởng cho ông Putin" và "đe dọa an ninh Mỹ và các đồng minh”.

Trong bối cảnh kế hoạch vấp phải nhiều tranh cãi, giới chức Mỹ cho biết kế hoạch vẫn đang được xem xét, và rằng bất kỳ thỏa thuận cuối cùng nào cũng sẽ đòi hỏi sự nhượng bộ từ cả hai phía. Hơn nữa, Tổng thống D.Trump cũng vẫn để "cửa mở" cho Ukraine đàm phán về hạn chót trên. Trên Fox News Radio, ông Trump cho biết ngày 27-11 "là thời điểm phù hợp", nhưng nếu đàm phán tiến triển, thời hạn có thể được kéo dài. Axios gần đây cho biết Nhà Trắng xem kế hoạch hòa bình là một tài liệu linh hoạt, nghĩa là kế hoạch được công bố không phải là phiên bản cuối cùng và Mỹ sẵn sàng điều chỉnh.

Bản kế hoạch với thời hạn chót của Tổng thống D.Trump được cho là hành động gây sức ép chính trị và ngoại giao chưa từng có đối với Ukraine. Theo các nguồn tin, Mỹ còn dùng biện pháp dọa cắt giảm viện trợ vũ khí và chia sẻ tình báo nhằm tạo áp lực, buộc Ukraine cân nhắc việc chấp nhận các điều khoản đầy thách thức. Ông Zelensky cho rằng kế hoạch của Mỹ đồng nghĩa với việc Ukraine đánh mất phẩm giá hoặc mất đi một đồng minh chủ chốt. Ông gọi đây là một trong những thời khắc lựa chọn khó khăn nhất trong lịch sử của Ukraine.

Cho dù phía sau bản dự thảo kế hoạch là một dấu hỏi lớn nhưng dù sao văn bản được cho là linh hoạt này cũng sẽ tạo cơ hội cho những cuộc đàm phán trong thời gian tới giữa các bên để tìm giải pháp cho cuộc xung đột dai dẳng. Chưa ai có thể dám chắc về triển vọng sắp tới bởi đây là vấn đề không dễ giải quyết, vì liên quan không chỉ tới tương lai của Ukraine mà sẽ tác động tới cấu trúc an ninh của châu Âu trong nhiều thập kỷ.

*Mời bạn đọc vào chuyên mục Quốc tế xem các tin, bài liên quan.