Ngay sau cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11-2018 với việc Đảng Dân chủ giành lại quyền kiểm soát Hạ viện, người ta đã dự đoán rằng cuộc quyết đấu chính trị trong lòng nước Mỹ sẽ bước vào vòng xoáy mới gay gắt hơn, khi bản đồ quyền lực ở xứ sở cờ hoa được vẽ lại bằng những lá phiếu. Quả thực, khác với hai năm đầu tiên cầm quyền của Tổng thống Donald Trump, cuộc đấu nước-lửa giữa hai đối thủ truyền thống Dân chủ và Cộng hòa trong năm 2019 không chỉ dừng lại ở những màn khẩu chiến, mà đã thực sự lên gân, lên cốt trên sàn tỷ thí. Tình trạng “trên nóng, dưới lạnh” ấy khiến hầu hết các quyết sách mà ông Donald Trump đưa ra trong năm qua, từ kiểm soát nhập cư, chi tiêu ngân sách, an ninh biên giới đến kiểm soát súng đạn, y tế… đều vấp phải sự chỉ trích và phản đối của các nhân vật thuộc Đảng Dân chủ.

Biểu hiện rõ nhất của sự căng thẳng và chia rẽ bên trong nền chính trị Mỹ hiện nay là việc Hạ viện Mỹ thông qua bản luận tội Tổng thống Donald Trump ngay trước thềm Giáng sinh, khiến ông trở thành vị tổng thống thứ ba trong lịch sử nước Mỹ bị luận tội, sau ông Andrew Johnson và ông Bill Clinton. Phe Dân chủ cáo buộc Tổng thống Donald Trump lạm quyền và cố tình cản trở cuộc điều tra xung quanh nghi vấn nhà lãnh đạo Mỹ gây sức ép đối với giới lãnh đạo Ukraine nhằm tiến hành điều tra cựu Phó tổng thống Joe Biden, ứng cử viên Đảng Dân chủ đồng thời là đối thủ của chính của ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020. Cho dù biến cố lần này chưa hẳn là cơn ác mộng và khiến Tổng thống Donald Trump mất ghế, bởi ông vẫn còn “bức tường lửa bảo vệ” ở Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát, song rõ ràng cuộc phân tranh quyền lực trên chính trường Mỹ đã trở nên quyết liệt hơn bao giờ hết. Và mọi thứ sẽ chưa dừng lại, có thể vẫn còn đó những “độc chiêu” chờ tung ra vào phút chót nhằm ngáng chân đối thủ trong cuộc chạy đua bầu cử tổng thống năm 2020.

Thế nhưng, giữa lúc nước Mỹ vẫn đang vật lộn với bão lũ, cháy rừng, bạo lực súng đạn và các cuộc đấu đá, vẫn xuất hiện những phản ứng tích cực, mà giới phân tích cho rằng chủ yếu là nhờ những thành quả “không tưởng” về kinh tế dưới thời chính quyền Donald Trump. Theo kết quả một cuộc khảo sát gần đây, khoảng 73% số người được hỏi đều đánh giá tích cực về nền kinh tế Mỹ hiện nay. Các con số thống kê khác cũng cho thấy kinh tế Mỹ đang bước vào giai đoạn tăng trưởng mạnh, tỷ lệ thất nghiệp thấp kỷ lục. Người Mỹ vốn có tính thực dụng rất cao, nên chứng kiến những thành quả đó, họ sẵn sàng dành cho Tổng thống Donald Trump tỷ lệ ủng hộ cao nhất từ đầu nhiệm kỳ, cho dù ông đang vướng vào bê bối luận tội và có thể họ không hoàn toàn hài lòng về ông. Quan trọng hơn nữa, nhiều người từ tâm trạng hoài nghi đã bắt đầu đặt niềm tin vào khẩu hiệu “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại”.

Năm qua, nước Mỹ cũng khiến thế giới nhiều phen đảo lộn bằng hàng loạt điều chỉnh trong chính sách đối ngoại mang đậm hơi hướng Donald Trump. Với “tuyên ngôn” đặt lợi ích quốc gia lên hàng đầu, Mỹ tiếp tục tuyên chiến với các quốc gia, các đối tác thương mại truyền thống, trong đó có cả các đồng minh thân cận nhằm đạt được cái mục tiêu mà ông Donald Trump gọi là “đem lại sự công bằng” cho doanh nghiệp, người dân, hàng hóa Mỹ. Cùng với đó, Tổng thống Donald Trump cũng đưa ra nhiều chính sách và động thái gây tranh cãi liên quan tới các vấn đề nổi cộm, như: Hạt nhân Triều Tiên, Iran, Trung Đông, cuộc chiến thương mại với Trung Quốc, vấn đề Syria…

Người ủng hộ những chính sách đó thì cho rằng ít ra ông Donald Trump đã thể hiện vị thế lãnh đạo của mình trong việc áp đặt luật chơi lên nhiều quốc gia, kẻ đối lập về quan điểm lại nói ông đang làm suy yếu sức mạnh và tầm ảnh hưởng, khiến nước Mỹ đối mặt thêm nhiều thách thức, nguy cơ và mắc kẹt trong một mớ hỗn độn về quan hệ quốc tế với chính sách “Nước Mỹ trước tiên”.

Nhưng, dù thế nào đi nữa, suy cho cùng, nước Mỹ đã trải qua một trận chiến kéo dài ngót 365 ngày với chính mình và cũng có thể nói là với phần còn lại của thế giới.

VŨ HÙNG