Do nhu cầu vượt xa nguồn cung, giá lithium bị đẩy lên cao, qua đó cản trở nỗ lực của các nước nhằm giảm sự nóng lên toàn cầu.
Lithium là một kim loại nhẹ, có màu trắng bạc, cho phép lưu trữ và vận chuyển điện. Đây là thành phần rất quan trọng trong sản xuất pin xe điện. Theo Bloomberg, trước đây, trong giai đoạn 2018-2020, lithium giảm một nửa giá trị do thị trường xe điện chưa bùng nổ.
    |
 |
| Pin lithium-ion được sản xuất tại nhà máy ở thành phố Nam Kinh, tỉnh Giang Tô (Trung Quốc). Ảnh: Getty Images |
Điều này khiến dòng vốn đầu tư vào khai thác lithium không ổn định. Kết quả là sau khi xe điện trở thành xu thế mới của thế giới, các nhà sản xuất đã không kịp trở tay. Ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 cũng như căng thẳng Nga-Ukraine cũng khiến việc khai thác lithium, niken và than chì trở nên khó khăn hơn.
Cùng với đà tăng giá của các nguyên liệu thô khác, việc giá lithium tăng cao ngất ngưởng như hiện nay đang tạo “rào cản” cho nỗ lực giảm giá xe điện để cạnh tranh về chi phí với xe chạy bằng xăng. Tổ chức chuyên nghiên cứu về ngành công nghiệp lithium Benchmark Mineral Intelligence nhận định, với mức giá lithium giao ngay hiện nay, chi phí cho một chiếc xe điện mới sẽ phải tăng thêm 1.000USD.
Hãng xe điện Tesla của Mỹ, các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như BYD, Xpeng hay Li Auto cũng như Contemporary Amperex Technology-hãng sản xuất pin xe điện lớn nhất thế giới-đều đã phải tăng giá bán sản phẩm.
Hơn một nửa nguồn tài nguyên lithium toàn cầu nằm tại “tam giác lithium” giữa Argentina, Bolivia và Chile. Tại đây, các nhà sản xuất sẽ rút lithium từ hồ nước muối bằng cách cho chúng tự bay hơi trong vòng 12-28 tháng. Tuy nhiên, công nghệ này hiện chỉ thu được khoảng 50% lượng lithium trong nước muối.
Phần lớn nguồn cung còn lại đến từ trầm tích của một loại đá lửa được gọi là spodumene. Các nhà phân tích nhận định, cách nhanh nhất để tăng nguồn cung lithium là tăng cường sản lượng từ các nguồn hiện có này. Dù vậy, không phải cứ muốn tăng sản lượng lithium là tăng được ngay, bởi quá trình này còn phụ thuộc vào giấy phép hoạt động và thời gian chờ nước muối bay hơi.
Công ty nghiên cứu thị trường Fitch Solutions đánh giá, lithium đã trở thành một “khoáng sản chiến lược” của các nước trong bối cảnh những hiện tượng thời tiết cực đoan như hạn hán, lũ lụt... không ngừng gia tăng do biến đổi khí hậu. Giới phân tích nhận định, cuộc khủng hoảng lithium nhiều khả năng sẽ không thể sớm biến mất. Nếu các nhà sản xuất pin xe điện không thể có đủ lượng lithium cần thiết thì kế hoạch thúc đẩy “phủ sóng” xe điện sẽ bị chậm trễ. Điều đó gây khó khăn cho nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính trên toàn cầu.
THU NGA