Tính tới thời điểm này, có khoảng 30 triệu người châu Phi đang rơi vào cảnh thiếu đói, theo thống kê của Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO)…
30 triệu người thiếu ăn
Báo cáo của FAO công bố mới đây cho thấy, có khoảng 30 triệu người châu Phi đang rơi vào cảnh thiếu ăn trầm trọng. Trong đó, tại Nam Xu-đăng có khoảng 4,9 triệu người đang đối mặt với nạn đói. Con số trên ước tính sẽ tăng tới 5,5 triệu người, chiếm gần 1/2 dân số nước này khi mùa đói kém lên tới đỉnh điểm vào tháng 7. Tại Xô-ma-li, xung đột, mất an ninh dân sự và hạn hán đã làm khoảng 2,9 triệu người bị thiếu lương thực nghiêm trọng từ 6 tháng trước. Khoảng 8,1 triệu người ở miền Bắc Ni-giê-ri-a đang đối mặt với tình trạng mất an ninh lương thực trầm trọng và cần sự hỗ trợ khẩn cấp. Trong khi đó, 17 triệu người ở Y-ê-men, chiếm 2/3 dân số nước này, được cho là thiếu ăn; một nửa trong số đó cần được hỗ trợ khẩn cấp do nước này rất có khả năng phải chính thức tuyên bố về nạn đói.
Thời tiết khô hạn là nguyên nhân gây ra tình trạng thiếu lương thực ở Ni-giê-ri-a. Ảnh: lepoint.fr
Cũng theo báo cáo trên, vấn đề an ninh lương thực và tình trạng suy dinh dưỡng tại Trung Đông-Bắc Phi đã xấu đi trong 5 năm qua. Tỷ lệ thiếu đói nghiêm trọng ở người lớn trong khu vực đã ở mức gần 9,5% dân số trong giai đoạn 2014-2015, tương đương khoảng 30 triệu người. Điều này phản ánh những tác động tiêu cực của các cuộc xung đột hiện nay đối với an ninh lương thực và vấn đề dinh dưỡng.
Cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong nhiều thập niên qua đã tác động lớn đến trẻ em. Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) cảnh báo, tại 4 quốc gia gồm: Ni-giê-ri-a, Xô-ma-li, Nam Xu-đăng và Y-ê-men có khoảng 22 triệu trẻ em đang đói ăn, ốm đau, không nhà cửa và không được đến trường. Gần 1,4 triệu trẻ em có nguy cơ tử vong trong năm nay do bị suy dinh dưỡng nghiêm trọng. "Chúng ta đã rút ra được bài học ở Xô-ma-li hồi năm 2011, rằng đợi tới khi nạn đói được chính thức công bố thì vô số trẻ em đã tử vong. Không thể để điều này tái diễn. Cách đây một tháng, nạn đói đã được công bố tại Nam Xu-đăng, và có thể sẽ sớm được thông báo tại Ni-giê-ri-a, Xô-ma-li và Y-ê-men, những nơi mà các cuộc giao tranh đã khiến người dân phải rời bỏ ruộng vườn trong khi nạn hạn hán tàn phá gia súc và những gì còn lại trên cánh đồng”, ông Ma-nu-ên Phông-tanh (Manuel Fontaine), Giám đốc Chương trình Khẩn cấp của UNICEF nhấn mạnh.
Đâu là nguyên nhân?
Một trong những nguyên nhân dẫn tới khủng hoảng lương thực tại châu Phi là do tình trạng xung đột kéo dài ở khu vực này. Xung đột được cho là nguyên nhân cản trở nỗ lực giải quyết vấn nạn thiếu nước nghiêm trọng, vốn ảnh hưởng xấu đến sản xuất nông nghiệp của nhiều quốc gia trong khu vực. "Một môi trường hòa bình và ổn định là điều kiện tiên quyết tuyệt đối, có thể giúp người nông dân ứng phó với những thách thức liên quan đến tình trạng khan hiếm nước và biến đổi khí hậu", Phó tổng giám đốc FAO kiêm Đại diện khu vực Trung Đông-Bắc Phi, ông Áp-đê-xa-lam O-un Át-mét (Abdessalam Ould Ahmed), nhấn mạnh.
Sau xung đột, hạn hán là nguyên nhân khiến người dân Xô-ma-li-a phải đi sơ tán. Theo báo cáo của Hội đồng người tị nạn Na Uy (NRC), mỗi ngày có hơn 3.000 người Xô-ma-li sơ tán để tìm nguồn nước và thức ăn do đợt hạn hán nghiêm trọng nhất trong 20 năm qua tại nước này. Ngoài ra, hàng nghìn người phải sơ tán sang nước láng giềng Ê-ti-ô-pi-a trong khi nước này cũng đang hứng chịu nạn hạn hán và dịch tiêu chảy. Theo NRC, hạn hán đang khiến nhiều người Xô-ma-li phải uống nguồn nước không bảo đảm vệ sinh, dẫn đến số ca mắc dịch tả từ đầu năm đến nay lên tới 11.000 người. Hơn 300 người đã tử vong tại những vùng chưa được tiếp cận các nguồn viện trợ.
Nhằm giúp đỡ người dân châu Phi chống chọi với cái đói, UNICEF đã kêu gọi gây quỹ 255 triệu USD để cung cấp thực phẩm, nước uống, y tế, giáo dục và những dịch vụ bảo vệ trong những tháng tới cho 22 triệu trẻ em. Đa số nguồn quỹ này sẽ được rót cho các chương trình dinh dưỡng dành cho trẻ em và cung cấp cho các em thực phẩm chức năng cũng như các dịch vụ y tế, nước và vệ sinh.
Nhật Bản cũng tuyên bố sẽ cấp khoản viện trợ khẩn cấp 26 triệu USD để chống lại nạn đói đang hoành hành tại 6 quốc gia châu Phi và Trung Đông, trong đó có 6 triệu USD cho Nam Xu-đăng. Theo Ngoại trưởng Nhật Bản Phư-mi-ô Ki-si-đa (Fumio Kishida), cộng đồng quốc tế đã nhận thức rõ về nạn đói tại châu Phi và Trung Đông, đồng thời khẳng định Nhật Bản sẽ tiếp tục hỗ trợ nhân đạo cho những nước châu Phi bị ảnh hưởng bởi nạn đói.
Các nhà hảo tâm trên thế giới cũng chia sẻ khó khăn với người dân châu Phi. Thông qua Quỹ “Love Army for Somalia" do anh Giê-rôm Gia-rơ (Jerome Jarre), 26 tuổi, người Pháp sáng lập, nhiều nhà hảo tâm đã ủng hộ tổng cộng hơn 2 triệu USD để giúp người dân Xô-ma-li vượt qua cuộc khủng hoảng lương thực lần này. Ngày 27-3, một máy bay khởi hành từ I-xtan-bun (Thổ Nhĩ Kỳ) đến thủ đô Mô-ga-đi-su của Xô-ma-li chở theo 60 tấn lương thực gồm: Gạo, bột mì, đường, bánh có hàm lượng dinh dưỡng cao.
Tuy nhiên, Tổng thư ký LHQ An-tô-ni-ô Gu-tơ-rết (Antonio Guterres) cho rằng, cơ quan này cần tới 4,4 tỷ USD để hỗ trợ khẩn cấp cho các quốc gia châu Phi đang bị nạn đói hoành hành. Do vậy, LHQ rất mong cộng đồng quốc tế chung tay, chung sức hơn nữa nhằm ngăn chặn một thảm họa nhân đạo tồi tệ có thể xảy ra ở châu Phi.
BÌNH NGUYÊN