Theo France 24, ngày 9-3, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan đã tới Brussels, Bỉ để thảo luận với Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen về vấn đề quản lý dòng người di cư. Hai nhà lãnh đạo EU đã nghiêm khắc cảnh báo Tổng thống Tayyip Erdogan phải tôn trọng các điều khoản của thỏa thuận năm 2016 giữa hai bên. Theo các lãnh đạo EU, thỏa thuận này đến nay vẫn còn hiệu lực. Người đứng đầu Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nhấn mạnh, dù đang có những bất đồng nhưng EU và Thổ Nhĩ Kỳ đã nói chuyện thẳng thắn và cởi mở với nhau. Về phần mình, Chủ tịch Hội đồng châu Âu Charles Michel cho biết, Đại diện cấp cao của EU về chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell sẽ làm việc với Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu trong vài ngày tới để hai bên đi tới cách tiếp cận chung về những việc cần làm để thực thi thỏa thuận.

EU đang đứng trước một cuộc khủng hoảng người di cư mới khi Thổ Nhĩ Kỳ quyết định mở toang biên giới để người di cư tràn vào châu Âu. Động thái này đảo ngược thỏa thuận đạt được giữa Thổ Nhĩ Kỳ với EU hồi 2016 nhằm ngăn chặn làn sóng di cư đổ về  “lục địa già”. Theo thỏa thuận, Ankara đồng ý kiềm chế dòng người di cư đổ sang châu Âu để đổi lấy 6 tỷ euro viện trợ từ  EU. Thổ Nhĩ Kỳ, nước đã tiếp nhận 3,6 triệu người tị nạn Syria và đang đối mặt với dòng người di cư khác khi giao tranh dữ dội xảy ra ở Tây Bắc Syria, tuyên bố không thể tiếp nhận thêm bất kỳ người tị nạn nào. Bên cạnh đó, từ lâu, quốc gia cửa ngõ Á-Âu này vẫn phàn nàn rằng EU không hành động đủ để chia sẻ gánh nặng cho Ankara, cũng như không thực hiện các cam kết đã có.

Những người di cư đổ về biên giới Thổ Nhĩ Kỳ - Hy Lạp. Ảnh: AP

Sau quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ, hàng nghìn người di cư đã đổ về khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Hy Lạp nhằm tìm cách đến châu Âu. Đối phó với tình hình trên, Hy Lạp đã phải tăng cường lực lượng quân đội và cảnh sát để nỗ lực ngăn chặn dòng người di cư. Trong bối cảnh căng thẳng ở biên giới Hy Lạp-Thổ Nhĩ Kỳ, nơi người di cư đụng độ với các lực lượng an ninh, EU đã chỉ trích Ankara sử dụng vấn đề người di cư nhằm gây áp lực để đòi liên minh này bơm thêm tiền hoặc ủng hộ các mục đích địa chính trị trong cuộc xung đột ở Syria. Phản ứng lại tuyên bố của EU, Chính phủ của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã phủ nhận cáo buộc trên.

Đức-quốc gia đầu tàu của EU đã lên tiếng kêu gọi khối này cần sớm đạt được sự đồng thuận với Thổ Nhĩ Kỳ về vấn đề quản lý người di cư, đồng thời hỗ trợ nhiều hơn nữa cho nước này. Theo Ngoại trưởng Đức Heiko Maas, các nước thành viên EU cần có trách nhiệm cũng như vận dụng hết khả năng của mình để nhanh chóng giúp đỡ các trẻ em, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương. Bên cạnh đó, ông Heiko Maas cũng đề nghị EU tiếp tục cung cấp hỗ trợ tài chính cho các nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ trong việc tiếp nhận người tị nạn và người di cư. Ông cho rằng vì Thổ Nhĩ Kỳ là nước tiếp nhận số người tị nạn lớn nhất trên thế giới hiện nay nên việc chia sẻ gánh nặng một cách công bằng với quốc gia này là vấn đề EU cần quan tâm. 

Quyết định mở toang biên giới cho người di cư tràn sang châu Âu của Thổ Nhĩ Kỳ đã khiến các nước EU đứng ngồi không yên. Trong bối cảnh châu Âu đang phải vất vả đối phó với dịch Covid-19, việc làn sóng người nhập cư tràn vào sẽ là cơn ác mộng đối với cả khu vực. Để xoa dịu Ankara, EU đang chuẩn bị bổ sung 500 triệu euro viện trợ cho người tị nạn Syria ở Thổ Nhĩ Kỳ. Số tiền trên sẽ được bổ sung vào khoản 6 tỷ euro được phân bổ từ năm 2016 để tài trợ cho các chương trình hỗ trợ khoảng 3,6 triệu người tị nạn Syria ở Thổ Nhĩ Kỳ.

LÂM ANH