Vụ tấn công bằng mã độc tống tiền nhằm vào đường ống dẫn nhiên liệu lớn nhất tại nước này là Colonial Pipeline hồi tuần trước đã khiến một bộ phận không nhỏ người dân Mỹ phải nếm trải cơn khát nhiên liệu. Ba ngày sau vụ tấn công kể trên, hơn 1.000 trạm xăng ở bờ biển phía Nam và phía Đông nước Mỹ đã cạn sạch nhiên liệu. Người dân đổ xô đi mua, tích trữ xăng dầu trong khi giá mặt hàng này tăng cao chóng mặt.

Vụ việc xảy ra với xứ cờ hoa đã một lần nữa chứng minh cho thực tế: An ninh mạng là thách thức không của riêng ai. Còn nhớ, hồi tháng trước, trong cuộc trả lời phỏng vấn chương trình "60 phút" phát trên đài CBS, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) Jerome Powell từng cảnh báo, thứ mà chúng ta cần đề cao cảnh giác nhất hiện nay chính là rủi ro tấn công mạng. Hàng loạt các cơ quan Chính phủ Mỹ bao gồm FED, nhiều công ty tư nhân lớn, và đặc biệt các công ty tài chính cá nhân đang đầu tư nhiều nhất vào việc chống tấn công mạng. Thế nhưng, ông Powell cũng thừa nhận dù đã cố gắng bảo vệ bảo mật ở mức nghiêm ngặt nhất, các cuộc tấn công mạng vẫn xảy ra như "cơm bữa".

Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 buộc nhiều người phải chuyển sang hình thức làm việc, mua sắm, học tập trực tuyến, các vụ tấn công mạng càng gia tăng với tốc độ nhanh, trở thành mối đe dọa hàng đầu đối với an ninh của không ít quốc gia, trong đó có Anh. Năm 2020, Trung tâm An ninh mạng quốc gia Anh (NCSC) đã phải xử lý 723 sự cố lớn, một con số rất cao kể từ khi cơ quan này được thành lập cách đây 5 năm, và đã ngăn chặn 700.000 âm mưu tấn công mạng. Các cuộc tấn công đa phần nhằm vào chương trình nghiên cứu vaccine Covid-19, chuỗi cung ứng vaccine và các trường học, bệnh viện ở Anh.

Từ thực tế đó, câu hỏi được đặt ra là: Các quốc gia cần làm gì để chống lại mối đe dọa từ không gian mạng? Để trả lời cho câu hỏi này, ngoài việc xây dựng những khuôn khổ pháp lý cần thiết để quản lý hay đổ tiền đầu tư chống lại các vụ tấn công, nhiều quốc gia đang hướng tới một giải pháp khả thi và bớt tốn kém hơn. Đó là hợp tác toàn cầu về an ninh mạng.

Mới đây, trong bài phát biểu tại hội thảo trực tuyến do Trung tâm An ninh mạng quốc gia Anh (NCSC) tổ chức, Ngoại trưởng Anh Dominic Raab đã kêu gọi thành lập một liên minh quốc tế về an ninh mạng. Theo nhà ngoại giao này, xứ sở sương mù sẽ phối hợp với các đồng minh để tạo ra một không gian mạng “miễn phí, cởi mở và hữu ích cho tất cả các quốc gia và mọi người dân”.

Thậm chí, Anh cũng sẵn sàng hỗ trợ các quốc gia tăng cường năng lực bảo đảm an ninh mạng. Ngoại trưởng Dominic Raab tiết lộ, Chính phủ Anh đã đưa ra một chương trình đầu tư trị giá 22 triệu bảng Anh (31 triệu USD). Khoản tài trợ này dùng để hỗ trợ năng lực không gian mạng ở các quốc gia dễ bị tổn thương, nhất là ở châu Phi và Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, hướng tới việc hỗ trợ các nhóm phản ứng mạng và các chiến dịch nâng cao nhận thức về an toàn trực tuyến.

Có thể thấy, xu hướng chung hiện nay, bảo vệ quyền, lợi ích quốc gia trên không gian mạng và ứng phó với những nguy cơ mới từ không gian mạng đã trở thành vấn đề toàn cầu, được xác định là nội dung cốt lõi để phát triển và sống còn ở nhiều quốc gia. Cũng chính bởi thế, ở cuộc họp của ngoại trưởng nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7) diễn ra tại Anh cách đây không lâu, các nước G7 cũng đã nhắc đến cách tiếp cận mang tính phối hợp hơn nhằm chống lại những mối đe dọa toàn cầu, trong đó có an ninh không gian mạng.

Ý tưởng hình thành một liên minh quốc tế về an ninh mạng đã phần nào phản ánh đòi hỏi bức thiết hiện nay về việc xây dựng một không gian mạng an toàn cho tất cả các quốc gia và mọi người dân trên thế giới. Tuy nhiên, để có thể biến ý tưởng đầy tham vọng này thành hiện thực, các quốc gia chắc chắn sẽ phải vượt qua một quãng đường dài đầy khó khăn. Làm sao để dung hòa lợi ích, sự khác biệt về cách thức tiếp cận và cách thức hợp tác trong không gian mạng, sự chênh lệnh về năng lực, trình độ giữa các quốc gia là những câu hỏi mà chúng ta cần tìm được lời giải đáp.

NGỌC HÂN