Thông báo của Nhà Trắng cho biết, trong cuộc điện đàm, Tổng thống Biden và Tổng thống Ghani nhất trí rằng, cuộc tấn công hiện tại của Taliban đi ngược hoàn toàn với cam kết của lực lượng này về ủng hộ giải quyết xung đột thông qua đàm phán. Tổng thống Biden cam kết Mỹ tiếp tục can dự về mặt ngoại giao “để ủng hộ giải pháp chính trị lâu dài và công bằng” cho tình hình Afghanistan. Nhà Trắng nêu rõ, khoản hỗ trợ an ninh trị giá 3,3 tỷ USD mà Mỹ dự kiến giải ngân cho Afghanistan trong năm tài chính 2022 ưu tiên nâng cao năng lực cho Không quân Afghanistan, bảo đảm các nguồn cung cấp chính và tiền lương cho binh sĩ nước này. Trước cuộc điện đàm này, Tổng thống Biden cũng bày tỏ sự ủng hộ của mình đối với đội ngũ lãnh đạo hiện nay tại Afghanistan, trong đó có Tổng thống Ashraf Ghani.
    |
 |
| Binh lính Afghanistan tiếp quản căn cứ không quân Bagram sau khi lực lượng quốc tế do Mỹ đứng đầu rút quân khỏi đây ngày 2-7 vừa qua. Ảnh: AFP |
Trong ngày 23-7, Tổng thống Biden cũng đã phê duyệt cho sử dụng đến 100 triệu USD từ Quỹ Hỗ trợ di cư và người tị nạn khẩn cấp “với mục đích đáp ứng các yêu cầu bất ngờ và khẩn cấp về di cư và người tị nạn, nạn nhân xung đột và những đối tượng nguy cơ khác do hậu quả của tình hình tại Afghanistan”. Cùng với khoản viện trợ nhân đạo trị giá hơn 266 triệu USD mà Mỹ hỗ trợ cho Afghanistan đầu tháng 6-2021, tổng số tiền Mỹ viện trợ nhân đạo cho quốc gia Nam Á này trong tài khóa 2020-2021 lên tới 543 triệu USD.
Tuyên bố của Nhà Trắng cho biết, khoản tiền 100 triệu USD trên sẽ hỗ trợ những người đang nộp đơn tham gia chương trình Visa nhập cư đặc biệt (SIV) của Bộ Ngoại giao Mỹ, trong đó khoảng 20.000 người Afghanistan làm phiên dịch cho Mỹ đã đăng ký để sơ tán nhằm tránh sự trả thù của Taliban. Ngoài ra, Mỹ cũng đẩy nhanh việc cấp thị thực cho những người Afghanistan dễ bị tổn thương, bao gồm cả phụ nữ làm việc trong lĩnh vực chính trị, nhà báo, các nhà hoạt động do họ có thể trở thành mục tiêu của lực lượng Taliban sau đợt rút quân của Mỹ trong tháng này. Ước tính số người Afghanistan đủ điều kiện tị nạn tại Mỹ có thể lên đến khoảng 100.000 người.
Thông báo trên được Bộ Ngoại giao Mỹ đưa ra trong bối cảnh việc rút quân khỏi Afghanistan của các lực lượng quốc tế do Mỹ dẫn đầu đã gần như hoàn tất, trong khi Taliban tuyên bố đã kiểm soát 90% lãnh thổ Afghanistan và tiếp tục gia tăng các cuộc tấn công.
Tình trạng bạo lực leo thang đã phủ bóng đen lên tiến trình đàm phán giữa Chính phủ Afghanistan và Taliban, được khởi động từ tháng 9-2020 về một lộ trình chính trị hướng tới thiết lập chính quyền chuyển tiếp tại Afghanistan, khi mà bản thân việc đại diện chính quyền Kabul và lực lượng Taliban ngồi lại thương lượng với nhau đã là điều hết sức khó khăn sau hàng thập niên mất lòng tin giữa hai bên.
Ngay trong chính quyền của Tổng thống Ghani cũng nảy sinh mâu thuẫn nội bộ sâu sắc về vấn đề chia sẻ quyền lực và cho phép các thành viên Taliban tham gia chính phủ lâm thời. Nhiều ý kiến lo ngại rằng, việc các lực lượng quốc tế do Mỹ dẫn đầu rút khỏi Afghanistan sẽ đẩy quốc gia này tới một cuộc nội chiến tổng lực, theo đó có thể khôi phục quyền lực cho lực lượng Hồi giáo cực đoan Taliban sau hai thập kỷ.
BÌNH NGUYÊN