Đương kim Tổng thống Hàn Quốc đến xứ cờ hoa mang theo câu hỏi về niềm tin trong quan hệ đồng minh lâu năm, sau khi những thông tin rò rỉ cho thấy Mỹ đã nghe lén nội dung các cuộc trao đổi nội bộ giữa những quan chức cấp cao Hàn Quốc. Nhưng rõ ràng, hai bên có nhiều lý do để phô diễn tình hữu nghị thay vì để nghi án nghe lén dẫn tới bầu không khí hậm hực và nghi kỵ tại Nhà Trắng. Ông Yoon Suk-yeol không chỉ là vị Tổng thống Hàn Quốc đầu tiên viếng thăm nước Mỹ trong vòng 12 năm qua mà chuyến thăm lần này còn đánh dấu cột mốc 70 năm kể từ khi Washington và Seoul thiết lập quan hệ đồng minh. Và ngay sau khi đặt chân đến Washington, Tổng thống Yoon Suk-yeol đã lĩnh xướng trách nhiệm giải tỏa căng thẳng bằng lời khẳng định với hãng tin NBC News: “Tôi tin rằng chẳng có lý do gì để vấn đề này làm lung lay niềm tin sắt đá vốn chống đỡ cho liên minh Mỹ-Hàn Quốc, bởi nó được dựa trên các giá trị chung, chẳng hạn như tự do... Một khi bạn có niềm tin đó, bạn sẽ không bị lung lay”.

Mỹ-Hàn sẽ tăng cường khả năng “răn đe mở rộng” là điều mà giới thạo tin đã đề cập nhiều từ trước khi ông Yoon Suk-yeol bắt đầu chuyến công du dài 6 ngày tới Mỹ, bắt nguồn từ việc thời gian gần đây, Triều Tiên không ngừng đẩy mạnh chương trình hạt nhân của nước này cả về tần suất và độ tinh vi. Thống kê cho thấy, kể từ đầu năm 2022 đến nay, Bình Nhưỡng đã tiến hành hơn 100 vụ thử tên lửa. Gần đây, truyền thông chính thống của Triều Tiên còn tuyên bố rằng nước này đã thử thành công một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa (ICBM) loại mới sử dụng nhiên liệu rắn, có thể phóng từ đất liền hoặc từ tàu ngầm. Thực tế ấy đã làm dấy lên cuộc tranh luận tại Hàn Quốc rằng liệu nước này nên dựa vào cam kết bảo vệ từ đồng minh hùng mạnh nhất thế giới hay phải tự lo cho mình bằng cách phát triển vũ khí hạt nhân? Kết quả cuộc thăm dò dư luận do Viện Nghiên cứu chính sách Asan ở Seoul công bố hồi đầu tháng cho thấy, có tới 64% người dân Hàn Quốc được hỏi nói rằng họ ủng hộ phát triển vũ khí hạt nhân. Còn với người Mỹ, nỗi ám ảnh bị tấn công đã tăng lên trông thấy sau khi Triều Tiên tuyên bố rằng tên lửa đạn đạo liên lục địa của họ giờ đây đã đủ khả năng tiếp cận lục địa Mỹ.

leftcenterrightdel
Tổng thống Mỹ Joe Biden và người đồng cấp Hàn Quốc Yoon Suk-yeol. Ảnh: AP/VietnamPlus.

Đứng trước mối đe dọa chung như thế, khái niệm “răn đe mở rộng” đã được Tổng thống Yoon Suk-yeol và người đồng cấp Mỹ Joe Biden cụ thể hóa bằng Tuyên bố Washington sau cuộc hội đàm tại Nhà Trắng vào ngày 26-4. Trong đó, phía Mỹ một lần nữa tái khẳng định cam kết của nước này đối với Hàn Quốc là bền vững và chắc chắn, đồng thời khẳng định bất kỳ cuộc tấn công hạt nhân nào của Triều Tiên nhằm vào Hàn Quốc sẽ bị đáp trả. Tổng thống Mỹ cũng khẳng định cam kết của Washington trong việc mở rộng khả năng răn đe đối với Seoul được hỗ trợ bởi toàn bộ khả năng của nước này, bao gồm cả năng lực hạt nhân. “Hai nước chúng tôi đã đồng ý tham vấn ở cấp tổng thống song phương ngay lập tức trong trường hợp Triều Tiên tấn công hạt nhân và cam kết đáp trả nhanh chóng, áp đảo và dứt khoát bằng cách sử dụng toàn bộ lực lượng của liên minh, bao gồm cả vũ khí hạt nhân của Mỹ”, ông Joe Biden nhấn mạnh. Đổi lại, Tổng thống Yoon Suk-yeol đã giải tỏa nỗi lo của đồng minh thân cận nhất thông qua việc tái khẳng định cam kết lâu dài của Hàn Quốc đối với các nghĩa vụ của mình theo Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) cũng như đối với thỏa thuận hợp tác sử dụng năng lượng hạt nhân vì mục đích hòa bình giữa Mỹ và Hàn Quốc. Tuyên bố chung cũng khẳng định chuyến thăm là minh chứng cho cam kết của Mỹ tăng cường hơn nữa sự hiện diện thường xuyên các khí tài chiến lược trên bán đảo Triều Tiên.

Bất chấp những ý kiến chỉ trích rằng giới chức cấp cao Mỹ đang cố thổi phồng mối đe dọa từ Triều Tiên và đổ thêm dầu vào chảo lửa đang chực chờ bùng cháy ở khu vực, Tuyên bố Washington là món quà đầy sức nặng trong thời khắc kỷ niệm 70 năm ra đời của liên minh Mỹ-Hàn. Giờ đây, người ta đã bắt đầu nghĩ về ngày mà một tàu ngầm trang bị tên lửa đạn đạo mang đầu đạn hạt nhân của Mỹ sẽ cập cảng Hàn Quốc lần đầu tiên sau hơn 40 năm, nhưng từ đó cũng hình dung ra viễn cảnh mọi động thái diễn ra ở khu vực trong tương lai sẽ bị chi phối bởi cái gọi là “nút bấm tử thần”.

Những cam kết về một liên minh bọc thép không chỉ được thể hiện bằng “chiếc ô hạt nhân” mà Tổng thống Joe Biden trao cho người đồng cấp Hàn Quốc trong cuộc hội đàm tại Nhà Trắng mà còn ở “miếng bánh kinh tế” được sắp đặt riêng cho chuyến công du lần này của Tổng thống Yoon Suk-yeol. Tính nhanh cũng thấy, chỉ trong hai ngày đầu tiên đến Mỹ, ông Yoon Suk-yeol đã mang về cho xứ sở kim chi các hợp đồng trị giá 5,9 tỷ USD và có thể sẽ chưa dừng lại ở con số đó. Đây được coi là sự bù đắp đáng kể cho Hàn Quốc sau khi phía Mỹ buộc các nhà sản xuất vi mạch hàng đầu của nước này phải cắt giảm hoạt động kinh doanh bán dẫn tại Trung Quốc. Cùng với đó là lời hứa hẹn về sự ra đời của “liên minh vũ trụ” giữa Cơ quan hàng không vũ trụ Hàn Quốc (KASA) và Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) nhằm tăng cường hợp tác trong lĩnh vực không gian giữa hai nước trong tương lai.

Cuộc gặp giữa những người đứng đầu Mỹ-Hàn tại Nhà Trắng đã kết thúc trong sự tán thưởng nồng nhiệt khi ông Yoon Suk-yeol thể hiện tài ca hát bằng bản nhạc rock "American Pie" (tạm dịch: Chiếc bánh Mỹ) do một nhạc sĩ người Mỹ sáng tác. Liên minh Mỹ-Hàn cũng đã được tận hưởng một ngày vui với những món quà làm hài lòng cả đôi bên, dẫu rằng nó chưa đủ để hóa giải bất cứ thách thức nào trong số hàng loạt thách thức mà hai nước đang đối mặt.

VŨ HÙNG