QĐND - Bất chấp những động thái và tuyên bố cứng rắn từ phía quân đội Ai Cập, đêm 2-7, Tổng thống nước này Mô-ha-mét Mơ-xi (Mohamed Morsi) vẫn khẳng định cương vị tổng thống của ông là hợp pháp và ông sẽ tiếp tục tại vị nhằm tìm kiếm các giải pháp giải tỏa căng thẳng chính trị. Tổng thống Mơ-xi nhấn mạnh rằng, ông lên nắm quyền lãnh đạo qua một cuộc bầu cử tổng thống tự do, và chỉ có sự hợp pháp mới có thể bảo đảm không xảy ra xung đột ở Ai Cập. Trong bài phát biểu được phát sóng trực tiếp trên truyền hình quốc gia, ông Mơ-xi cáo buộc những người trung thành với cựu Tổng thống H.Mu-ba-rắc (H. Mubarak) đã lợi dụng các cuộc biểu tình, âm mưu lật đổ chính phủ của ông và ngăn cản nền dân chủ. Tổng thống Mơ-xi cũng kêu gọi quân đội Ai Cập rút lại tối hậu thư cảnh báo "can thiệp", đồng thời phản đối bất cứ sự sai khiến nào đối với tình hình Ai Cập, cả ở trong nước và từ nước ngoài.

Những người ủng hộ Tổng thống M.Mơ-xi biểu tình tại Cai-rô. Nguồn: AP.

Sau tuyên bố từ chối ra đi của Tổng thống Mơ-xi, trang chính thức của quân đội Ai Cập trên mạng xã hội Facebook dẫn lời Bộ trưởng Quốc phòng nước này, ông Áp-đen Pha-ta an Xi-xi (Abdel-Fattah al-Sisi) tuyên bố quân đội "thà chết chứ không để người dân Ai Cập" bị đe dọa bởi những đối tượng khủng bố, cực đoan hoặc ngu dốt. Trước đó, ngày 1-7, quân đội Ai Cập tuyên bố rằng, tổng thống và phe đối lập có 48 giờ để giải quyết tình trạng bế tắc hiện nay. Phía quân đội khẳng định, nếu các yêu cầu của người dân không được đáp ứng, quân đội sẽ công bố và thực hiện lộ trình riêng cho tương lai đất nước Ai Cập. Trong khi đó, nhóm phe đối lập "Mặt trận 30-6" coi lời phát biểu trên của Tổng thống Mơ-xi là mở đầu cho “một cuộc nội chiến”. Nhóm phe đối lập này cũng quyết định chọn ông Mô-ha-mét En Ba-ra-đây (Mohamed ElBaradei) làm đại diện trong các cuộc đàm phán về tương lai của đất nước. Ông này sẽ có trách nhiệm bảo đảm việc đáp ứng những nguyện vọng của người dân Ai Cập và soạn thảo một kịch bản nhằm hoàn tất việc triển khai lộ trình chuyển tiếp chính trị ở nước này.

Hiện tình trạng bạo lực tại Ai Cập đang có dấu hiệu leo thang. Sáng sớm ngày 3-7, Bộ Y tế Ai Cập cho biết lực lượng an ninh nước này đã đụng độ dữ dội với một nhóm người biểu tình ủng hộ Tổng thống Mô-ha-mét Mơ-xi ở Cai-rô. Theo Roi-tơ, vụ đụng độ đã khiến ít nhất 16 người thiệt mạng, khoảng 200 người khác bị thương. Các nhân chứng cho biết đã nghe thấy tiếng súng nổ. Trước đó, ít nhất 7 người khác đã chết và hàng chục người bị thương trong cuộc đụng độ giữa phe biểu tình, ủng hộ và phe chống đối ông Mơ-xi. Ước tính đã có 31 người chết và 1.400 người bị thương trong tuần vừa qua.

Những diễn biến căng thẳng tại Ai Cập đã khiến cộng đồng quốc tế quan ngại. Cao ủy nhân quyền Liên hợp quốc, bà Na-vi Pi-lây (Navi Pillay) kêu gọi chính quyền Ai Cập giải quyết triệt để các vấn đề cốt lõi dẫn đến sự phản đối hiện nay của dân chúng. Còn về phần mình, Ngoại trưởng Mỹ Giôn Ke-ri (John Kerry) trong cuộc điện đàm với người đồng cấp Ai Cập Mô-ha-mét Ca-mơ Am (Mohamed Kamel Amr) ngày 2-7, cho rằng các nhà lãnh đạo Ai Cập nên lắng nghe ý nguyện của quần chúng và ủng hộ giải pháp đối thoại.

Trong khi đó, nhiều nhà phân tích lại lo ngại về khả năng quân đội muốn quay trở lại nắm vai trò quản lý đất nước. Các nhà ngoại giao cho rằng, 17 tháng cầm quyền trong thời kỳ chuyển tiếp phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị đã là quá đủ đối với các tướng lĩnh quân đội. Theo nhà khoa học chính trị Ha-san Na-pha-a (Hassan Nafaa) làm việc tại Trường Đại học Cai-rô, có hai khả năng sẽ xảy ra nếu quân đội quyết định can thiệp. Đó là đứng lên nắm quyền như họ đã từng làm trước đây khi Tổng thống H.Mu-ba-rắc bị lật đổ năm 2011 hoặc đứng ra bảo đảm cho một cuộc đối thoại dân tộc nhằm thoát khỏi thế bế tắc hiện nay. Tuy nhiên, ông Na-pha-a cho rằng, dù đứng lên nắm quyền, quân đội cũng sẽ không kéo dài tình trạng này lâu.

THƯ ANH