QĐND - Cách đây 15 năm, ngày 29-4-1999, Viện Khoa học Xã hội và Nhân văn quân sự (KHXH và NVQS) Bộ Quốc phòng được thành lập với chức năng, nhiệm vụ là đơn vị chuyên trách nghiên cứu KHXH và NVQS đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của KHXH và NVQS đối với sự nghiệp xây dựng và phát triển nền quốc phòng toàn dân (QPTD), xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam XHCN trong tình hình mới. Viện còn được giao nhiệm vụ tham gia đấu tranh làm thất bại âm mưu thủ đoạn diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch; bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh; cung cấp các luận cứ khoa học phục vụ sự lãnh đạo của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, Tổng cục Chính trị (TCCT) về công tác quân sự, quốc phòng (QS, QP) và nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới, gắn với việc quy hoạch, xây dựng các chiến lược, kế hoạch, dự án phát triển KT-XH, kết hợp phát triển kinh tế, QP, AN và đối ngoại.

15 năm qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, TCCT, sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Thường vụ Đảng ủy, Ban giám đốc Học viện Chính trị, sự phối hợp hoạt động có hiệu quả với các cơ quan, đơn vị trong và ngoài quân đội, viện đã tổ chức nghiên cứu thành công 109 đề tài khoa học các cấp; tổng kết lý luận - thực tiễn theo yêu cầu của Bộ Quốc phòng, TCCT; thực hiện 7 công trình nghiên cứu cơ bản; biên soạn và xuất bản hơn 100 đầu sách chuyên khảo, tham khảo phục vụ giảng dạy và cung cấp cứ liệu cho các hoạt động nghiên cứu khoa học trong và ngoài quân đội; công bố hơn 1.200 bài báo khoa học, 25 đầu sách về đấu tranh tư tưởng, lý luận và 124 chuyên đề khoa học. Viện còn luôn tích cực, chủ động tham gia các hoạt động khoa học theo chương trình kết hợp giữa Viện với một số cơ quan, đơn vị, nhà trường trong và ngoài quân đội; tham gia nghiên cứu các đề tài, chương trình khoa học lớn. Viện tích cực tham gia giảng dạy tại các trường đại học trong và ngoài quân đội; biên soạn hàng chục bộ giáo trình, bài giảng cho các đối tượng học viên đại học, sau đại học về bồi dưỡng kiến thức QP-AN; tham gia hơn 1000 hội đồng khoa học và hướng dẫn hơn 300 nghiên cứu sinh, học viên bảo vệ thành công luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, khóa luận tốt nghiệp đại học. Các công trình khoa học của viện phục vụ hiệu quả công tác nghiên cứu, giảng dạy, học tập của các đơn vị, nhà trường trong và ngoài quân đội; nhiều công trình khoa học có ảnh hưởng sâu rộng trong toàn quân, toàn quốc.

Cán bộ Viện KHXH và NVQS nghiên cứu thực tế tại Đoàn 679, Quân chủng Hải quân. Ảnh: Bùi Văn Xuân.

Những kết quả đạt được của viện góp phần phục vụ tích cực sự lãnh đạo, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về những vấn đề xây dựng, phát triển bền vững nền QPTD, xây dựng LLVT nhân dân, Quân đội nhân dân, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN; góp phần vào cuộc đấu tranh trên lĩnh vực tư tưởng, lý luận nhằm bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác - Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đường lối, quan điểm của Đảng và sự phát triển của KHXH và NVQS; trực tiếp góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo, nghiên cứu khoa học ở các nhà trường quân đội.  Trải qua 15 năm xây dựng và phát triển, viện được Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng tặng nhiều phần thưởng cao quý.

Thời gian tới, viện tập trung khắc phục khó khăn, phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, khẳng định vai trò đơn vị đầu ngành về nghiên cứu KHXH và NVQS của quân đội và quốc gia. Trước hết, viện tập trung xây dựng, phát triển mạnh mẽ tiềm lực khoa học, chú trọng xây dựng đội ngũ cán bộ nghiên cứu, nhất là đội ngũ cán bộ khoa học đầu ngành, cán bộ trẻ; đẩy mạnh nghiên cứu cơ bản gắn với nghiên cứu ứng dụng; tăng cường nghiên cứu dự báo khoa học và tổng kết lý luận - thực tiễn, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động khoa học, giáo dục - đào tạo.

Viện kịp thời đề xuất, tham mưu, cung cấp luận cứ khoa học phục vụ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng về hoạch định đường lối, chiến lược QS, QP, bảo vệ Tổ quốc; phát triển lý luận CTĐ, CTCT; tổng kết lý luận - thực tiễn 30 năm xây dựng nền QPTD, xây dựng quân đội về chính trị và phát triển KHXH và NVQS trong điều kiện mới. Viện tích cực, chủ động tham gia đấu tranh trên mặt trận tư tưởng, lý luận, chống diễn biến hòa bình, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, củng cố vững chắc trận địa tư tưởng, lý luận của LLVT nhân dân trong xu thế toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế. 

Viện tích cực tham gia nghiên cứu, biên soạn các bộ giáo trình, sách chuyên khảo, tham khảo, tài liệu dạy học phục vụ đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 8 (khóa XI), Nghị quyết 86 của Quân ủy Trung ương; nâng cao chất lượng giảng dạy đại học, sau đại học và bồi dưỡng kiến thức QP-AN; chủ động mở rộng quan hệ, hợp tác nghiên cứu khoa học và đào tạo với các cơ quan, đơn vị, nhà trường, trung tâm nghiên cứu; chú trọng đổi mới phương pháp làm việc, nghiên cứu khoa học theo hướng hiện đại, chính quy, chuyên nghiệp; tập trung xây dựng viện VMTD, Đảng bộ TSVM.

Đại tá, PGS, TS NGUYỄN BÁ DƯƠNG, Viện trưởng Viện KHXH và NVQS Bộ Quốc phòng