Trong số các hiện vật trưng bày tại Bảo tàng Hậu cần Quân đội nhân dân Việt Nam, chiếc xe vận tải quân sự mang tên “Quốc tế” là to nhất, nặng nhất. Xe “Quốc tế” ra đời là do công sức của bộ đội ta và nhất là để đáp ứng yêu cầu vận chuyển hàng của Phái đoàn “Mậu dịch quốc phòng”, do đồng chí Vũ Văn Đôn (sau này là Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần) làm trưởng đoàn. Xe “Quốc tế” là một trong số xe được bộ đội ta cất giấu trong rừng, ven quốc lộ 3, cách thị xã Bắc Kạn mấy cây số từ hồi đầu kháng chiến, vì ô tô là đối tượng đánh phá số một của máy bay giặc Pháp.

Gọi là xe “Quốc tế” vì buồng lái, khung xe, gầm xe (gồm hộp số, cầu xe, trục truyền…) là của xe “Pho” (Mỹ), máy của xe “Rơ-nô” (Pháp); hệ thống lò ga để sinh khí cho chạy máy là của Việt Nam.

Về mặt kỹ thuật thì đây là một công trình có giá trị. Cải biến lắp máy này vào gầm xe khác đã có một số trường hợp, nhưng đều là đồng bộ máy và hộp số, còn xe “Quốc tế”, máy của hãng xe “Rơ-nô”, hộp số của hãng xe “Pho” là rất phức tạp. Xe “Quốc tế” sử dụng phù hợp với điều kiện chạy vùng rừng núi.

Xe “Quốc tế” ngoài nhiệm vụ vận tải còn có hai chuyến vận chuyển đặc biệt. Đó là chuyến chở Bác Hồ đi chiến dịch Biên giới năm 1950 và chở đồng chí Lê-ô-phuy-ghe của Đảng Cộng sản Pháp thăm nước ta trong kháng chiến chống Pháp.

Hơn 60 năm đã qua, xe ô tô vận tải quân sự đầu tiên mang tên “Quốc tế” đã đi vào lịch sử, là một sáng tạo độc đáo của ngành vận tải quân sự Việt Nam.

NGUYỄN VĂN MAI