Phóng viên (PV): Thưa đồng chí, vì sao cần phải sửa đổi Luật Quốc phòng?
Trung tướng Nguyễn Duy Nguyên.
Trung tướng Nguyễn Duy Nguyên: Luật Quốc phòng được Quốc hội khóa XI thông qua ngày 14-6-2005, có hiệu lực từ ngày 1-1-2006. Sau hơn 10 năm thực hiện đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần giữ vững độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội (KT, VH, XH) của đất nước.
Tuy nhiên, nhiều chủ trương, quan điểm mới của Đảng, quy định mới của Hiến pháp năm 2013 liên quan đến bảo vệ Tổ quốc, quốc phòng chưa được thể chế và cụ thể hóa; một số nội dung của Luật Quốc phòng năm 2005 chưa thống nhất, đồng bộ với hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (QPPL) liên quan về quốc phòng; nhiều nội dung đang được điều chỉnh ở văn bản QPPL tính pháp lý chưa cao, chưa được điều chỉnh hoặc điều chỉnh chưa đầy đủ; quá trình thực hiện bộc lộ nhiều bất cập, vướng mắc, chưa phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình hiện nay. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, việc xây dựng, ban hành Luật Quốc phòng (sửa đổi) là cần thiết.
PV: Việc xây dựng dự thảo Luật Quốc phòng (sửa đổi) dựa theo nguyên tắc nào, thưa đồng chí?
Trung tướng Nguyễn Duy Nguyên: Thực hiện chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, quá trình xây dựng dự thảo Luật Quốc phòng (sửa đổi) theo hướng luật khung, chỉ quy định mang tính nguyên tắc, chính sách lớn về quốc phòng, bảo đảm hợp hiến, phù hợp, thống nhất trong hệ thống pháp luật hiện hành về quốc phòng, an ninh (QPAN) và pháp luật có liên quan. Quá trình soạn thảo, Ban soạn thảo tiến hành soạn thảo theo đúng trình tự, thủ tục quy định của Luật Ban hành văn bản QPPL, trong đó tập trung nghiên cứu những ưu điểm, khuyết điểm, nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, các nhóm giải pháp, kiến nghị, đề nghị được rút ra từ tổng kết 10 năm thực hiện Luật Quốc phòng hiện hành để bảo đảm tính thực tiễn, khả thi. Việc xây dựng luật bảo đảm tính công khai, dân chủ, minh bạch và dễ tiếp cận; tiếp thu những ý kiến hợp lý của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, chuyên gia, nhà khoa học. Quá trình nghiên cứu Ban soạn thảo có chọn lọc Luật Quốc phòng của một số nước trên thế giới, vận dụng phù hợp với điều kiện nước ta.
PV: Các ý kiến đóng góp dự thảo Luật Quốc phòng (sửa đổi) tập trung những vấn đề gì, thưa đồng chí?
Khẩu đội 1 thuộc Đại đội dân quân Pháo phòng không 37mm TP Hải Dương, tỉnh Hải Dương luyện tập SSCĐ. Ảnh: Duy Hồng
Trung tướng Nguyễn Duy Nguyên: Quá trình soạn thảo, qua nghiên cứu, tiếp thu ý kiến tham gia của cơ quan, tổ chức và cá nhân, Chính phủ báo cáo, xin ý kiến Quốc hội có hai nhóm ý kiến.
Nhóm ý kiến thứ nhất: Quy định Hội đồng QPAN có cơ quan thường trực giúp việc, theo hướng “Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực giúp việc cho Hội đồng QPAN; thành phần, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của cơ quan thường trực do Hội đồng QPAN quy định”.
Nhóm ý kiến thứ hai: Hội đồng QPAN có cơ quan giúp việc, hoạt động theo chế độ kiêm nhiệm do Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước phụ trách.
Chính phủ đề nghị lựa chọn loại ý kiến thứ nhất, vì: Theo quy định của Luật Tổ chức Chính phủ năm 2015 và văn bản QPPL hiện hành, Bộ Quốc phòng có chức năng tham mưu cho Đảng và Nhà nước về đường lối, chiến lược quốc phòng, chiến lược quân sự; giúp Chính phủ quản lý Nhà nước về quốc phòng; tổ chức thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc. Quá trình gửi xin ý kiến cơ quan, tổ chức, cá nhân và khảo sát ở một số bộ, ngành, tỉnh, thành phố cũng đều nhất trí Bộ Quốc phòng là cơ quan thường trực giúp việc của Hội đồng QPAN; thành phần, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, mối quan hệ công tác của cơ quan thường trực do Hội đồng QPAN quy định.
PV: Để Luật Quốc phòng (sửa đổi) bảo đảm chất lượng, đi vào đời sống, theo đồng chí cần phải làm gì?
Trung tướng Nguyễn Duy Nguyên: Trước hết phải làm tốt công tác tuyên truyền giáo dục, nâng cao nhận thức trách nhiệm cho cán bộ, đảng viên, các chuyên gia, nhà khoa học và các tầng lớp nhân dân trong việc phát huy trí tuệ tham gia đóng góp vào dự thảo luật. Cùng với đó, để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống văn bản QPPL về quốc phòng, Chính phủ đề nghị Quốc hội cho phép nghiên cứu, xây dựng, sửa đổi, bổ sung một số luật như: Luật Dân quân tự vệ, Luật về lực lượng Cảnh sát biển Việt Nam, Luật về lực lượng Dự bị động viên.
PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí!
HỒNG KHÁNH CHI (thực hiện)