QĐND - Đầu năm 1966, quân đội Mỹ-ngụy mở cuộc tiến công lớn trên chiến trường Khu 5, trọng tâm là bình định khu vực phía bắc tỉnh Bình Định. Nắm được âm mưu và kế hoạch tiến công của địch, Bộ tư lệnh Khu 5 mở chiến dịch tiến công, phối hợp với các chiến trường nhằm tiêu diệt một bộ phân sinh lực địch, giành quyền làm chủ, hỗ trợ quần chúng phá ấp, xây dựng cơ sở cách mạng.

Chiến dịch kéo dài từ ngày 20-2-1966 đến 20-4-1966. Lực lượng chủ yếu tham gia chiến dịch là Sư đoàn 2 và bộ đội địa phương, du kích các tỉnh Bình Định, Quảng Ngãi. Trong chiến dịch này, ta tổ chức hàng loạt các trận tiến công đánh phá giao thông trên Quốc lộ 1; đánh địch phản kích, giải tỏa và đánh địch đổ bộ đường không, đường biển... Trong chiến dịch này, ta đã giành thắng lợi, đánh thiệt hại 7 tiểu đoàn thiện chiến của địch, bẻ gãy cuộc hành quân bình định trên địa bàn tỉnh Bình Định.

Bộ đội Sư đoàn 2 tiến công địch tại chiến trường tỉnh Bình Định. Ảnh tư liệu.

Kết quả chiến dịch khẳng định bước trưởng thành mọi mặt của bộ đội chủ lực Khu 5, nổi bật là về nghệ thuật tổ chức chỉ huy điều hành chiến dịch vận động tiến công, tác chiến với quân đội Mỹ. Trong chiến dịch này, ta nắm chắc tình hình, dự đoán chính xác hành động của địch. Vì vậy, khi ta sử dụng chủ lực đánh áp sát căn cứ, uy hiếp Quốc lộ 1, địch nhất định phải ra ứng cứu giải tỏa. Bằng việc chuẩn bị sẵn chiến trường, kết hợp với LLVT địa phương căng kéo, kìm giữ, tạo thuận lợi để chủ lực đánh địch ngoài công sự.

Trong chiến dịch, ta bố trí và điều chỉnh thế trận phù hợp với tình hình thực tế. Về lực lượng, ta tổ chức thành 3 bộ phận: Tác chiến ngăn chặn, tạo thế LLVT địa phương chặn đánh địch ở Đại Lộc, An Điền, Phước Bình và một số phân đội nhỏ đặc công, trinh sát đánh phá giao thông để kéo địch ra, khi phát hiện địch từ Chu Lai chuẩn bị giải tỏa, để một bộ phận nhỏ nghi binh, còn lại tập trung về khu vực trọng điểm. Bộ phận chủ yếu là Trung đoàn 1 và hỏa lực bí mật bố trí, đánh dịch tại khu vực trọng điểm; các đơn vị tham gia chiến dịch đánh địch phía sau và trên hướng phối hợp. Thời cơ để ta tổ chức chiến dịch đúng lúc địch tung 5 tiểu đoàn vào hướng nam Quảng Ngãi, chỉ còn 3 tiểu đoàn ở trong căn cứ Chu Lai, nếu địch phản kích cũng chỉ có thể huy động không quá 10 tiểu đoàn, tương quan lực lượng cho phép ta đánh thắng. Để giành thắng lợi chiến dịch, ta đã dự kiến và tổ chức đánh địch đổ bộ đường không.

Chiến dịch chứng tỏ sự chủ động, linh hoạt điều chỉnh phương thức tác chiến, sử dụng nhiều lực lượng, nhất là lực lượng vũ trang địa phương để kìm chân địch, dồn địch về phía ta đã chuẩn bị để tiêu diệt. Bằng việc bao vây, triệt để chia cắt, tập kích địch liên tục, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ, nên chiến dịch đã giành thắng lợi…

Trần Văn Toản