QĐND - Cách đây 50 năm, ngày 23-10-1961, trước sự phát triển mạnh mẽ của phong trào cách mạng miền Nam và nhu cầu chi viện cho chiến trường, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã quyết định thành lập đoàn vận tải đường thủy, lấy tên là Đoàn 759, tiền thân của Lữ đoàn 125 Hải quân ngày nay. Gần 14 năm làm nhiệm vụ vận chuyển chi viện cho chiến trường miền Nam (1961-1975), các lực lượng của tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển, đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, đấu trí, đấu lực quyết liệt với sự truy cản gắt gao của đối phương và bão tố biển khơi, mưu trí dũng cảm, thông minh sáng tạo ra các phương thức vận chuyển độc đáo, đạt hiệu suất cao, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, làm nên một kỳ tích trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc, một con đường "huyền thoại". Chiến công và thành tích vẻ vang của Đường Hồ Chí Minh trên biển đã góp phần quan trọng vào thắng lợi chung của dân tộc ta trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.

Cùng với Đường Hồ Chí Minh trên dãy Trường Sơn, Đường Hồ Chí Minh trên biển đã trở thành biểu tượng vinh quang của cả dân tộc, là hiện thân của ý chí và khát vọng đấu tranh thống nhất nước nhà. Quá trình hoạt động của Đoàn tàu không số đã để lại cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, đó là: Phải thường xuyên chăm lo xây dựng bản lĩnh chính trị vững vàng, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân; có phương châm, phương thức hoạt động linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả; luôn nêu cao tinh thần cách mạng tiến công, quyết chiến, quyết thắng; tích cực xây dựng lực lượng, chủ động sáng tạo phát huy nội lực, phát triển phương tiện trang bị kỹ thuật phù hợp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong từng thời kỳ, từng giai đoạn. Luôn bảo đảm sự đoàn kết thống nhất trong nội bộ, đoàn kết quân dân, đoàn kết quốc tế, phát huy sức mạnh tổng hợp và tranh thủ sự ủng hộ, giúp đỡ của bạn bè quốc tế. Nêu cao vai trò độc lập lãnh đạo của tổ đảng cơ sở, vai trò tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên; tuyệt đối giữ gìn bí mật nhiệm vụ.

Đường Hồ Chí Minh trên biển là sáng tạo độc đáo của chiến lược vận tải quân sự trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, có giá trị thực tiễn vô cùng to lớn, song điều quan trọng là làm sao vận dụng sáng tạo, phù hợp để biến những giá trị lịch sử, truyền thống, những bài học kinh nghiệm của ngày hôm qua thành sức mạnh của thực tiễn trong quá trình hoạt động và phát triển Hải quân nhân dân Việt Nam hiện nay là một việc làm có ý nghĩa hết sức quan trọng, nhằm phát huy những giá trị lịch sử ấy để xây dựng Hải quân nhân dân Việt Nam "cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", thực sự là lực lượng nòng cốt của chiến tranh nhân dân trên biển.

Biên đội tàu của Lữ đoàn 162, Vùng 4, Quân chủng Hải quân tuần tra trên biển. Ảnh: Trọng Thiết

Lịch sử Đường Hồ Chí Minh trên biển thực sự là minh chứng sống động về tầm quan trọng của chiến lược biển trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Trong điều kiện hiện nay, khi các nước trên thế giới đang bước vào cuộc chạy đua vươn ra biển, nghiên cứu thăm dò, khai thác các nguồn lợi từ biển để làm giàu thì trách nhiệm của lực lượng vũ trang, mà trực tiếp là lực lượng Hải quân ngày càng nặng nề, phức tạp và khó khăn hơn. Dưới ánh sáng của Nghị quyết Trung ương 4 về "Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020", nhất là những chủ trương nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế biển, gắn với quốc phòng, an ninh và hợp tác quốc tế, những chiến công và bài học kinh nghiệm về hoạt động của Đường Hồ Chí Minh trên biển sẽ tiếp tục được nhân lên gấp bội.

Từ thực tiễn phong phú, sinh động, rực rỡ chiến công của Đường Hồ Chí Minh trên biển, Hải quân nhân dân Việt Nam đã rút ra được nhiều bài học kinh nghiệm quý báu cho việc xây dựng Bộ đội Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Một là, tập trung xây dựng Quân chủng theo hướng "Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại", trong đó lấy xây dựng về chính trị làm cơ sở nền tảng, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp để thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao. Xây dựng tổ chức Đảng thực sự trong sạch vững mạnh (TSVM), có năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao, lãnh đạo thực hiện thắng lợi nhiệm vụ, nhất là trong những hoàn cảnh khó khăn, phức tạp. Xây dựng tổ chức chỉ huy, đặc biệt là người chủ trì có năng lực, đoàn kết, kỷ luật nghiêm, trách nhiệm cao, mẫu mực, tâm huyết, chủ động sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.

Hai là, Quân chủng Hải quân là quân chủng chiến đấu, quân chủng kỹ thuật, là lực lượng trực tiếp làm nhiệm vụ trên hướng biển, đảo, điều kiện hoạt động hết sức khó khăn, phức tạp, đòi hỏi người cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ trên những con tàu, nhà giàn hay trên các đảo phải có những phẩm chất toàn diện, mà trong đó quan trọng nhất chính là bản lĩnh chính trị, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, với Tổ quốc và nhân dân, sẵn sàng chiến đấu, hy sinh để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Ngoài ra, những phẩm chất về trình độ, năng lực làm chủ vũ khí trang bị kỹ thuật (VKTBKT), trình độ hiệp đồng tác chiến, sức khỏe... cũng là những yếu tố rất quan trọng, là những cơ sở bảo đảm cho Quân chủng và các đơn vị hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ, trong mọi tình huống. Do đó, những năm qua, Đảng ủy - Bộ tư lệnh Quân chủng luôn coi trọng việc giáo dục xây dựng cho đội ngũ cán bộ, chiến sĩ có bản lĩnh chính trị vững vàng, tinh thần trách nhiệm cao, ý chí quyết tâm khắc phục, vượt qua mọi khó khăn, gian khổ trụ vững nơi đầu sóng ngọn gió, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa thiêng liêng của Tổ quốc.

Ba là, những năm qua, được sự đầu tư của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương và Bộ Quốc phòng; sự quan tâm, động viên của nhân dân cả nước, Hải quân nhân dân Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ: Tổ chức biên chế được sắp xếp ngày càng phù hợp; VKTBKT ngày càng hiện đại và đồng bộ; cơ sở vật chất, doanh trại, đời sống vật chất, tinh thần của bộ đội ngày càng được cải thiện... Song vẫn còn nhiều khó khăn. Do đó, vận dụng những bài học kinh nghiệm của Đường Hồ Chí Minh trên biển về xây dựng lực lượng, chủ động sáng tạo phát huy nội lực, phát triển phương tiện trang bị kỹ thuật phù hợp, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong từng thời kỳ, từng giai đoạn đã được Đảng ủy - Bộ tư lệnh Quân chủng và cấp ủy, chỉ huy các cấp đặc biệt coi trọng, trong đó tập trung xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng, huấn luyện lực lượng cán bộ, nhân viên chuyên môn kỹ thuật có đủ năng lực, trình độ sử dụng thành thạo các loại VKTBKT hiện có và mới là ưu tiên hàng đầu. Đồng thời, Quân chủng coi trọng việc phát huy nội lực nghiên cứu chế tạo, cải tiến, cải hoán VKTBKT phù hợp với khả năng và điều kiện của ta; nêu cao tinh thần tự lực, tự cường, ý thức trách nhiệm, thực hành tiết kiệm trong bảo quản, bảo dưỡng, sử dụng VKTBKT, cơ sở vật chất, nhằm đáp ứng kịp thời với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.

Bốn là, xuất phát từ mục tiêu bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc là phải bảo vệ trọn vẹn chủ quyền biển, đảo trong mọi tình huống, nhưng phải giữ vững được môi trường hòa bình, ổn định trên các vùng biển, không để xảy ra xung đột làm ảnh hưởng đến sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước, do đó, vấn đề tăng cường quan hệ hợp tác với hải quân các nước láng giềng, các nước trong khu vực có vùng biển chồng lấn, nhằm tạo sự đồng thuận, tin cậy, hiểu biết lẫn nhau, đoàn kết hữu nghị, giải quyết các bất đồng, tranh chấp... phải hết sức coi trọng. Để đáp ứng được điều này, cần phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền về biển, đảo, nhằm nâng cao nhận thức về tình hình nhiệm vụ; về các chủ trương, quan điểm, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta; âm mưu thủ đoạn của kẻ thù; nắm, phát hiện sớm, đánh giá đúng và xử lý linh hoạt, kịp thời, chính xác các tình huống trên biển; đặc biệt là phát huy tinh thần độc lập tự chủ khi thực hiện nhiệm vụ trên biển.

Năm là, tiếp tục phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc, dưới sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng thế trận chiến tranh nhân dân trên biển; giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn trên các vùng biển, đảo; tích cực tham gia các nhiệm vụ tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn trên biển, thực sự là chỗ dựa tin cậy cho các lực lượng và ngư dân của ta làm ăn trên biển. Đặc biệt, trước những diễn biến phức tạp trên biển hiện nay, cần làm tốt công tác giáo dục, tuyên truyền nâng cao nhận thức trách nhiệm cho các tầng lớp nhân dân về vị trí, vai trò của biển, đảo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cũng như vai trò làm nòng cốt của Hải quân nhân dân Việt Nam trong nhiệm vụ quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo, thềm lục địa của Tổ quốc; tạo sự đồng thuận trong hành trình tiến ra biển, làm chủ biển, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Trung ương 4 (khóa X) của Đảng về “Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020”.

Phó đô đốc Trần Thanh Huyền - Bí thư Đảng ủy - Chính ủy Quân chủng Hải quân