QĐND - Tất cả các xe ô tô sau đại tu phải thay mới ắc-quy. Những năm kháng chiến chống thực dân Pháp, Cục Quản lý Xe - Máy giao cho Phòng Kỹ thuật sửa chữa, Nhà máy sửa chữa ô-tô Chiến Thắng và Xưởng ắc-quy cao su nhiệm vụ nghiên cứu, sản xuất, trong khi từ cán bộ quản lý đến thợ sửa chữa chưa có hiểu biết gì về ắc-quy ngoài việc sử dụng, bổ sung nước cất vào các ngăn bình ắc-quy.

Trước tiên là phải làm khuôn đúc xương tấm cực bằng chì và khuôn làm vỏ hòm ắc quy, nắp ngăn và nút. Chiều dày của thân tấm ngăn khác nhau, nhiệt độ và thời gian giữ nhiệt khác nhau, nên việc thiết kế khuôn đạt các yêu cầu là rất khó. Cán bộ, thợ ắc-quy của Xưởng cao xu - bình điện đã chế tạo bộ khuôn đúc vỏ hòm ắc-quy. Xương tấm cực dương (+) được trát hồ bột đi-ô-xít chì màu Pbo2 nâu nhạt, tấm cực âm (-) được trát hồ bột ô-xít chì Pbo màu xanh nhạt phủ kín bề mặt xương tấm cực. Công nghệ đơn giản, nhưng quyết định chất lượng của ắc-quy. Do không có tài liệu gốc về công nghệ tỷ lệ thành phần chính là ô-xít chì Pbo và đi-ô-xít Pbo2 cũng như các thành phần khác có trong hai loại ô-xít chì, nên phải đưa đi hóa nghiệm lấy số liệu.

Cùng với thực tế sản xuất ở xưởng, tại Phòng Kỹ thuật sửa chữa của nhà máy có đồng chí Trần Trung Ngọc biết tiếng Pháp, đọc hiểu được sách kỹ thuật, nên được giao nhiệm vụ tìm tài liệu về ắc-quy, nhưng chỉ thấy tài liệu về quá trình diễn biến hóa học của tấm cực khi nạp điện một chiều, sinh điện, tích điện, lưu giữ điện cũng như chế độ nạp điện lần đầu với ắc-quy mới (về thời gian, vôn và ampe).

Sau một thời gian mày mò nghiên cứu, Nhà máy sửa chữa ô-tô Chiến Thắng đã sản xuất thành công bình ắc-quy ô tô, sau mỗi đợt sản xuất đều kiểm tra 100% số bình về số vôn và ampe từng hòm ắc-quy. Nhà máy còn thử khả năng chịu tải bằng cách dùng hai bình ắc-quy, một của Liên Xô mới nguyên, một do nhà máy sản xuất; kết quả chất lượng hai bình cơ bản như nhau.

Vậy là trong bộn bề khó khăn thiếu thốn, công nghệ, trang thiết bị rất lạc hậu, Nhà máy sửa chữa ô-tô Chiến Thắng đã tự nghiên cứu sản xuất được ắc-quy đạt yêu cầu về chất lượng, bảo đảm cho SSCĐ và thay thế trong sử dụng.   

Nguyễn Văn Mai