QĐND - Tại hội nghị tổng kết ngày 28-11-1950, Tổng Tham mưu trưởng Hoàng Văn Thái đánh giá: “Chiến dịch Biên giới là một bước ngoặt lịch sử trên chặng đường trưởng thành của Bộ Tổng tham mưu (BTTM)”.

Chiến dịch Biên giới-Thu Đông (1950) tạo ra một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử đấu tranh giải phóng của quân và dân ta. Trong chiến dịch này, lần đầu tiên quân và dân ta đã thực hiện thành công một chiến dịch tiến công quy mô lớn cấp trung-sư đoàn, phá hủy hệ thống phòng thủ kiên cố của quân Pháp, tiêu diệt một bộ phận quan trọng sinh lực địch, mở rộng Căn cứ địa Việt Bắc, khai thông biên giới Việt-Trung, nối liền Việt Nam với các nước XHCN.

Cán bộ tác chiến BTTM theo dõi diễn biến Chiến dịch Biên giới. Ảnh tư liệu.

Trong chiến dịch, BTTM có vai trò hết sức to lớn, thể hiện trước ở việc nắm chắc, đánh giá đúng tình hình thực tế chiến trường, tham mưu cho Tổng Quân ủy và Trung ương Đảng lựa chọn hướng tiến công chiến dịch chính xác. Quá trình chuẩn bị chiến dịch, BTTM đã tích cực chuẩn bị chiến trường, xây dựng kế hoạch tác chiến chiến dịch đúng đắn, khoa học, bảo đảm thực hiện đúng ý đồ chiến lược của Bộ chỉ huy. Đồng chí Hoàng Văn Thái trực tiếp chỉ đạo các cơ quan của BTTM soạn thảo kế hoạch Chiến dịch Biên giới-mang mật danh “Chiến dịch Lê Hồng Phong II”. Sau khi kế hoạch tác chiến được phê chuẩn, đồng chí Hoàng Văn Thái đã lên đường ra mặt trận để chỉ đạo, chỉ huy chuẩn bị mọi mặt cho chiến dịch. Phương châm tác chiến của chiến dịch được xác định là đánh điểm-diệt viện. Phương thức tác chiến là: Đánh cứ điểm nhỏ trước, sau đó đánh cứ điểm to; đánh công kiên diệt cứ điểm trước, sau đó đánh vận động diệt quân tăng viện, lấy diệt địch đang vận động là chủ yếu.

Để bảo đảm giành thắng lợi, BTTM đã tham mưu cho Bộ Tổng Tư lệnh chỉ đạo tiến hành đòn nghi binh chiến lược có hiệu quả, bảo đảm yếu tố bí mật, bất ngờ. Để giữ bí mật và đánh lạc hướng địch về hướng tiến công chiến lược của ta, khi đó BTTM vẫn chỉ thị cho Mặt trận Tây Bắc tiếp tục triển khai công tác chuẩn bị cho chiến trường trên hướng Lào Cai, chỉ đạo chuẩn bị mọi mặt cho Tây Bắc đánh phối hợp với hướng chính Cao Bằng, kéo giãn lực lượng địch, không cho địch điều các tiểu đoàn đang ứng chiến ở Tây Bắc về tăng cường cho khu Đông Bắc. Một loạt các hoạt động nghi binh của BTTM chỉ đạo các đơn vị, địa phương đã đánh lạc hướng cơ quan tham mưu của địch như: Chỉ đạo quân, dân hai tỉnh Lào Cai và Yên Bái xây dựng các lán trại, kho tàng dọc các tuyến đường giao thông, tập kết nhiều bè, mảng trên các bến, bãi dọc sông Hồng, sông Lô. Những hoạt động này đã làm cho địch tập trung sự chú ý lên hướng Yên Bái, Lào Cai, nhiều đơn vị cơ động tinh nhuệ của địch đã được điều lên hướng này.

Một thành công nữa trong quá trình tác chiến, BTTM đã chỉ đạo các đơn vị linh hoạt chuyển hóa thế trận, xác định đúng đối tượng cần tập trung tiêu diệt, giành thắng lợi từng bước, tiến tới giành thắng lợi toàn diện. Ngày 14-10-1950, Chiến dịch Biên giới đã kết thúc thắng lợi sau gần một tháng chiến đấu khẩn trương, liên tục.

HOÀNG ÂN