Lịch sử chiến tranh gắn liền với sự phát triển vũ khí và các trang thiết bị, công cụ hỗ trợ nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả chiến đấu và bảo vệ người lính trên chiến trường. Hơn hai thập kỷ qua, quân đội các nước không ngừng triển khai các chương trình, dự án thiết kế, chế tạo các hệ thống vũ khí trang bị kỹ thuật hiện đại cho người lính, tạo nên những mô hình hệ thống người lính chiến đấu tương lai rất ưu việt, không chỉ độc lập chiến đấu hiệu quả mà còn tăng cường mối liên hệ với người chỉ huy trong phân đội chiến đấu, nâng cao khả năng hiệp đồng chiến đấu trên chiến trường.
Lục quân Mỹ đi đầu trong nghiên cứu phát triển hệ thống người lính chiến đấu tương lai với các chương trình, dự án khả thi, đã tạo được sản phẩm để thử nghiệm trên chiến trường, như các mẫu sản phẩm mô hình Land Warrior Block-1, Block-2 và Mounted Warrior. Đó là những người lính trình độ cao, huấn luyện thuần thục cùng các loại vũ khí hiện đại, trang phục bảo vệ tiên tiến, gọn nhẹ cùng các thiết bị quan sát hồng ngoại, ca-mê-ra, các loại máy đo-xa, máy tính, máy truyền tin vô tuyến, thiết bị định vị-dẫn đường GPS… Gần đây, quân đội Mỹ triển khai chương trình phát triển hệ thống người lính chiến đấu tương lai FFCS có kích thước nhỏ gọn và khối lượng nhẹ hơn nhiều so với các hệ thống trước đây. Ngoài các thiết bị định vị-dẫn đường, màn hình hiển thị nhỏ, hệ thống FFCS còn có thiết bị xác định vị trí người bắn tỉa, thiết bị thông tin đa năng, giúp người lính sớm phát hiện các nguy cơ đe dọa và chiến đấu tốt hơn trong mọi điều kiện thời tiết, khí hậu, cả ban ngày và ban đêm.
Các nước trong khối quân sự NATO cũng không ngừng nghiên cứu phát triển mô hình hệ thống người lính chiến đấu tương lai. Quân đội Pháp có chương trình Felin-I và Felin-II, đã thử nghiệm trên chiến trường. Đức triển khai các dự án người lính chiến đấu tương lai thế hệ thứ hai. Các nước: Anh, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, I-ta-li-a, I-xra-en, Ô-xtrây-li-a, Xin-ga-po cũng đang triển khai và thử nghiệm chương trình người lính chiến đấu tương lai. Đây là các hệ thống có cấu trúc mô-đun, dễ nâng cấp hoặc sử dụng từng phần. LB Nga cũng đã phát triển các hệ thống chiến đấu tương lai trang bị cho người lính với những vũ khí mới như AK cải tiến, súng máy Pecheneg, súng phóng lựu RPG-29 Vampir, các thiết bị thông tin liên lạc và định vị vệ tinh...
Các hệ thống người lính chiến đấu tương lai đã và đang phát triển, một số đã đưa ra thử nghiệm và trang bị từng phần cho các đơn vị chiến đấu. Tuy nhiên, các hệ thống đều đang vấp phải hàng loạt khó khăn về công nghệ, tính hiệu quả sử dụng và khả năng cơ động của người lính trên chiến trường. Yêu cầu về trình độ của người lính để khai thác, vận hành hệ thống rất cao, nên việc lựa chọn và huấn luyện người lính cũng không đơn giản.
HIẾU GIANG