Tàu chiến Mỹ sử dụng trên chiến trường Đồng bằng sông Cửu Long.

Đêm 14-9-1967, phát hiện được Tiểu đoàn 263 bộ đội địa phương tỉnh Tiền Giang về đứng chân tại xã Phú An (huyện Cai Lậy), Lữ đoàn 2 thuộc Sư đoàn 9 bộ binh Mỹ liền tổ chức cuộc hành quân Cahart ngay trong đêm vào xã Cẩm Sơn để phối hợp với Trung đoàn 11 ngụy đang thực hiện cuộc hành quân Cửu Long ở khu vực xã Phú An nhằm tiêu diệt Tiểu đoàn 263.

Được tin mật báo và qua trinh sát, nắm địch, Tiểu đoàn 263 cũng ngay trong đêm 14-9-1967 bí mật cơ động từ xã Phú An về xã Cẩm Sơn và khẩn trương xây dựng trận địa chiến đấu. Mục tiêu của tiểu đoàn là tập trung đánh phá vào đội hình tàu địch hành quân trên sông Ba Rài, làm thất bại cuộc hành quân bình định của địch ở huyện Cai Lậy.

Từ 6 giờ sáng ngày 15-9-1967, địch cho máy bay trực thăng và máy bay L19 (bà đầm già) quần thảo trên bầu trời xã Cẩm Sơn, yểm trợ cho đoàn tàu địch. Sương đêm còn dày đặc và do ta ngụy trang kín đáo nên địch không phát hiện được công sự trận địa mai phục của ta. Lợi dụng thủy triều dâng cao, đoàn tàu địch cơ động xuôi theo dòng nước khá nhanh. Khoảng 7 giờ thì đoàn tàu địch lọt vào đội hình phục kích của Đại đội 2, Tiểu đoàn 263. Chỉ huy tiểu đoàn ra lệnh nổ súng mãnh liệt. Đội hình tàu chiến Mỹ bị tập kích bất ngờ bằng hỏa lực mạnh nên không kịp trở tay. Ngay loạt đạn đầu, Tiểu đoàn 263 đã bắn cháy, bắn chìm, làm hư hỏng nặng 10 chiếc tàu của địch.

Sau khi lui về củng cố đội hình, địch gọi pháo bắn dữ dội dọc hai bờ sông Ba Rài (xã Cẩm Sơn), nơi chúng nghi trận địa trú quân của ta. Địch còn đưa Tiểu đoàn 3, Trung đoàn 47 hành quân bộ và tiếp tục hành quân bằng đường sông vào Cẩm Sơn. Chúng thận trọng cho máy bay, pháo bắn dọc hai bờ sông Ba Rài để yểm trợ cho đoàn tàu. Mặc dù vậy, các tổ săn tàu của Tiểu đoàn 263 kiên cường, bí mật ẩn nấp trong công sự chờ tàu Mỹ đến để tiêu diệt. Khi đoàn tàu lọt vào tầm đạn, các tổ săn tàu nhả đạn chính xác, bắn cháy và bắn chìm thêm 6 tàu chiến nữa của Mỹ, những chiếc khác quay đầu chạy thục mạng.

Cùng với phục kích tàu địch trên sông, Tiểu đoàn 263 còn tổ chức bắn máy bay địch và tiêu diệt quân địch hành quân đường bộ ở cánh đồng Cẩm Sơn, tiếp giáp xã Long Trung. Sau một ngày kiên cường chiến đấu, Tiểu đoàn 263 đã bẻ gãy hoàn toàn cuộc hành quân càn quét Cahart của Lữ đoàn 2, Sư đoàn 9 Mỹ. Thắng lợi của trận đánh góp phần làm phá sản chiến thuật hạm đội trên sông có lực lượng hỗn hợp hải quân, lục quân, có không quân và pháo binh yểm trợ tối đa. Đây là chiến thuật được quân đội Mỹ lựa chọn để triển khai trên chiến trường Đồng bằng sông Cửu Long hòng cứu vãn những thất bại trong chiến lược “Chiến tranh cục bộ” ở miền Nam.

Thiều Việt Hưng