QĐND - Dù năm tháng qua đi, nhưng trong mỗi lần gặp mặt của Ban liên lạc cựu chiến binh Tàu 41 thuộc Đoàn tàu không số, mọi người đều tưởng nhớ và ôn lại những thành tích xuất sắc của Trung úy Huỳnh Văn Sao - người con ưu tú của quê hương Trà Vinh bất khuất. Hình ảnh người máy trưởng kiên định, vững vàng, thông minh, dũng cảm mãi khắc ghi trong trái tim đồng chí, đồng đội như một biểu tượng cao đẹp của người thủy thủ luôn đối mặt với những tình huống hiểm nguy, sẵn sàng cảm tử cùng tàu để hoàn thành nhiệm vụ.
 

Tập thể, cán bộ chiến sĩ Tàu số 41. Ảnh tư liệu

Trong chuyến xuất hành đầu tiên với mật danh “Phương Đông 1”, Tàu 41 khởi hành ngày 11-10-1962, Trung úy Huỳnh Văn Sao được giao nhiệm vụ máy trưởng. Với “Bác Năm Sao” - tên thân mật mà đồng đội hay gọi thì người máy trưởng bao giờ cũng là “trái tim” của con tàu. “Trái tim” có khỏe, con tàu mới bảo đảm hành trình tốt. Đây là con tàu đầu tiên thực hiện chuyến hành trình trên biển đưa hàng hóa, vũ khí, đạn dược từ miền Bắc vào chi viện cho chiến trường miền Nam, nên bằng mọi cách phải hoàn thành nhiệm vụ. Cùng với đồng đội, bằng kinh nghiệm nghề nghiệp dày dặn, Huỳnh Văn Sao ngày đêm bám máy, chăm sóc “sức khỏe” giúp tàu Phương Đông 1 cập bến Cà Mau an toàn tuyệt đối.
Thành tích đặc biệt nhất của máy trưởng Huỳnh Văn Sao cũng gắn liền với Tàu 41 trong chuyến mở đường, mở bến chi viện cho LLVT Quân khu 7. Tàu xuất phát từ Hải Phòng ngày 26-9-1963, đến 2 giờ  ngày 2-10-1963 mới bắt được liên lạc với lực lượng bốc hàng tại bến Bà Rịa. Khi vào gần bến Bà Rịa thì tàu bị mắc cạn. Do mới bốc được 2/3 số hàng thì trời sáng, nên tàu phải ngụy trang, nằm phơi mình chỉ cách đồn Phước Hải của địch khoảng 200 mét. Trong tình huống nguy hiểm ấy, chỉ huy tàu lệnh cho các thủy thủ nhanh chóng rút lên bờ, chỉ để lại Trung úy Huỳnh Văn Sao và Bí thư chi bộ Đặng Văn Thanh với nhiệm vụ: Sẵn sàng hủy tàu khi cần thiết. Gần trưa, máy bay địch ào tới chỗ con tàu mắc cạn, có lúc chúng sà xuống sát tàu như sắp thả bom. Tuy nhiên, Bí thư chi bộ Đặng Văn Thanh và Trung úy Huỳnh Văn Sao vẫn bình thản giả vờ vá lưới như không có chuyện gì xảy ra. Trước sự vây ráp gắt gao của kẻ thù, mặc dù đã được lệnh hủy tàu, nhưng Trung úy Huỳnh Văn Sao nêu quyết tâm bảo vệ tàu đến cùng, vì nhận định rằng tàu chưa bị lộ. "Thi gan" với địch hơn nửa ngày thì cũng là lúc thủy triều dâng cao; con tàu nổi dần và thoát khỏi vị trí mắc cạn. Dưới sự chỉ huy của Bí thư Chi bộ Đặng Văn Thanh, Huỳnh Văn Sao khéo léo điều khiển tàu hòa vào dòng thuyền bè của ngư dân địa phương. Đêm đó, Tàu 41 "ung dung" giao hàng trong niềm vui khôn tả của mọi người.
Năm 1989, Trung úy Huỳnh Văn Sao đã đi về cõi vĩnh hằng ở tuổi 72. Dù vậy, ông vẫn luôn là tấm gương sáng về lòng dũng cảm, mưu trí và linh hoạt trong những năm tháng hoạt động vận tải trên con đường huyền thoại. Ngày 20-9-2011, người máy trưởng của Đoàn tàu không số năm xưa đã được Chủ tịch nước ký quyết định truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân.

Huyền Trang