Để tổ chức một buổi huấn luyện phải bảo đảm “5 có”: Kíp tập, bài tập, bình tập, đạo diễn, phòng đáy. Mỗi bài tập yêu cầu thể hiện đủ “7 nội dung”: Ý định luyện tập; phụ lục sơ đồ đường bay trên bảng 9x9; phụ lục sơ đồ đường bay trên bảng 5x5; sổ đạo diễn luyện tập; sổ báo đọc tọa độ 9x9, 5x5; sổ đăng ký rút kinh nghiệm luyện tập; băng đài ghi âm phát tình báo 9x9, 5x5 hoặc phát morse trực tiếp.

Để nâng cao hiệu quả, chất lượng huấn luyện kíp chiến đấu SCH, Đại tá Đào Văn Ngung, nguyên Phó tham mưu trưởng Sư đoàn 361 (Quân chủng Phòng không-Không quân) cùng đồng nghiệp đã nghiên cứu, chế tạo thành công “Thiết bị huấn luyện kíp chiến đấu SCH trung đoàn, sư đoàn phòng không”. Với tính ứng dụng cao, thiết bị này có thể thay thế “7 nội dung” ở mỗi bài tập và bám sát quy trình thực hiện 4 bước (chuẩn bị tập và báo cáo; hạ khoa mục, phổ biến tưởng định; thực hành tập; rút kinh nghiệm) và quy định “5 có” trong huấn luyện kíp chiến đấu SCH.

leftcenterrightdel
Huấn luyện kíp chiến đấu tại Sở chỉ huy Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không-Không quân (ảnh chụp trước ngày 27-4-2021). 

Cuối năm 2020, “Thiết bị huấn luyện kíp chiến đấu SCH trung đoàn, sư đoàn phòng không” được thử nghiệm triển khai kết nối hệ thống tại SCH của Sư đoàn 361 và SCH một số trung đoàn. Qua sử dụng thiết bị trong tổ chức huấn luyện SCH; hội thao kíp chiến đấu SCH trung đoàn; diễn tập 1 bên 2 cấp trên bản đồ có thực binh đều đạt kết quả tốt.

Trung tá Trần Tiến Dũng, Trưởng ban Tác chiến, Phòng Tham mưu Sư đoàn 361, cho biết: "Thiết bị thay thế gần như toàn bộ phương pháp truyền thống của tổ đạo diễn, tổ bình tập, đồng thời thiết lập bài tập tạo các tình huống tác chiến từ đơn giản đến phức tạp theo ý định của người chỉ huy, cho các đơn vị, các loại vũ khí, khí tài tác chiến trên các địa bàn khác nhau một cách đơn giản. Thiết bị sử dụng dễ dàng thay thế con người tạo các tình huống trên không bằng bức tranh toàn cảnh, theo thời gian thực để người chỉ huy và kíp chiến đấu nghiên cứu đánh giá tình hình, hạ quyết tâm đánh địch bảo vệ mục tiêu sát với tình huống chiến đấu và thực tế của đơn vị".

Cũng theo Trung tá Trần Tiến Dũng, với thiết bị này, người chỉ huy thiết lập bài tập thay cho cả tổ đạo diễn và bình tập (thường từ 7 đến 10 người), rút ngắn thời gian làm bài tập cho tổ (trước đây phải mất từ 4 đến 6 giờ). Đồng thời, thay thế toàn bộ các loại sổ sách và bản đồ, sơ đồ làm trên giấy. Theo chế độ luyện tập hằng tuần, các đơn vị đều phải huấn luyện kíp chiến đấu SCH và những phương án khác nên số lượng bài tập tăng lên tới hàng trăm bài. Sự ra đời của thiết bị này giúp việc lưu trữ và tìm kiếm trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn rất nhiều.

"Thiết bị huấn luyện kíp chiến đấu SCH trung đoàn, sư đoàn phòng không” cấu tạo gồm: Giao diện người dùng và chức năng quản lý người dùng, quản lý dữ liệu phần mềm trung tâm vùng; hệ thống công cụ hỗ trợ quản lý vùng trời; thiết bị tự động điều khiển phát tình báo khu vực, tình báo hỏa lực; thiết bị tự động đồng bộ hóa trạng thái bảng đèn và trạng thái đơn vị hỏa lực; giao diện điều khiển tập và lưu trữ thời điểm, nội dung xử lý và tình huống sau khi xử trí.

Điểm nổi bật của thiết bị là giao diện phần mềm thiết bị trạm đầu cuối luyện tập với các tính năng và lớp hiển thị mới: Hệ thống các lớp bản đồ; các hệ tọa độ, quỹ đạo và tham số mục tiêu, tổng số quỹ đạo theo nhận dạng; công cụ đo, lưới tỷ lệ; hệ thống các ký hiệu quân sự; trạng thái đơn vị hỏa lực và thời gian, hiển thị trạng thái của bài tập (chưa bắt đầu, đã bắt đầu, kết thúc, công bố đáp án...).

Ngoài ra, giao diện còn có hệ thống công cụ hỗ trợ tác chiến giúp người dùng thực hiện thao tác đặt các loại ký hiệu quân sự; hiển thị những đơn vị hỏa lực, đội hình chiến đấu theo các kế hoạch chiến đấu; chức năng đồng bộ trạng thái của các đơn vị với tín hiệu bảng đèn... giúp người tập dễ dàng tìm kiếm, đo những tham số của mục tiêu, di chuyển, thu phóng bản đồ.

Theo Đại tá Đào Văn Ngung, “Thiết bị huấn luyện kíp chiến đấu SCH trung đoàn, sư đoàn phòng không” có thể triển khai đến tất cả các trung đoàn, sư đoàn, lữ đoàn phòng không toàn quân, được sử dụng trong huấn luyện nhằm nâng cao trình độ cho kíp chiến đấu sát với nhiệm vụ quản lý vùng trời trên hệ thống VQ1M. Thiết bị đã được Bộ Quốc phòng phê duyệt, hiện nay được đưa vào sử dụng tại SCH Sư đoàn 361, tới đây sẽ tiếp tục triển khai ở một số SCH trung đoàn phòng không.

Bài và ảnh: SƠN BÌNH