QĐND - Sau Chiến dịch Hoàng Hoa Thám, tháng 5-1951, Bộ Tổng tư lệnh quyết định mở Chiến dịch Quang Trung nhằm tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, phá khối ngụy quân ở Đồng bằng Bắc Bộ, phát triển chiến tranh du kích, hỗ trợ quần chúng nổi dậy. Tiểu đoàn 54 (Trung đoàn 102, Sư đoàn 308) được giao nhiệm vụ thực hiện trận đánh mở màn chiến dịch, tiến công tiêu diệt đồn Non Nước.

Đồn Non Nước nằm trên đỉnh núi Non Nước thuộc địa phận tỉnh Ninh Bình, địa thế rất có lợi cho địch phòng ngự và khó khăn cho ta tiến công. Nhận nhiệm vụ được giao, chiều 28-5-1951, Tiểu đoàn 54 bắt đầu cơ động lực lượng từ núi Mang Sơn-Trường Yên đến vị trí triển khai trận địa xuất phát tiến công. Do chưa quen địa hình nên đến 4 giờ ngày 29-5, các lực lượng mới vào chiếm lĩnh trận địa. Trời gần sáng, nếu nổ súng tiến công sẽ gặp khó khăn, trước tình hình đó, chỉ huy sư đoàn đã quyết định cho Tiểu đoàn 54 hoãn trận đánh, rời khỏi vị trí, bí mật, an toàn.

Đêm 29-5, Tiểu đoàn 54 tổ chức điều chỉnh, bổ sung kế hoạch tác chiến và chỉ huy bộ đội vào vị trí chiếm lĩnh, sẵn sàng nổ súng. Đúng 1 giờ ngày 30-5, Tiểu đoàn 54 phát lệnh nổ súng. Hỏa lực của trung đoàn tăng cường và của tiểu đoàn dồn dập bắn vào các lô cốt, ụ súng của địch trước cửa mở, yểm trợ cho các tổ bộc phá lên đánh phá hàng rào, mở cửa. Sau 10 phút, trên cả hai hướng tiến công chủ yếu và thứ yếu, bộ đội ta đã mở cửa xong. Nhưng do địa hình hiểm trở, hỏa lực địch ngăn chặn quyết liệt nên đội hình chiến đấu trên các hướng đều gặp khó khăn. Đến 3 giờ cùng ngày, chỉ huy Tiểu đoàn 54 quyết định cho Đại đội 273 trên hướng chủ yếu tổ chức lại lực lượng, vận động về hướng cửa mở của Đại đội 267 đang phát triển chiến đấu thuận lợi để tập trung lực lượng, phối hợp chặt chẽ cùng với Đại đội 267 và Đại đội 213 đánh địch ở các tầng phòng ngự tiếp theo.

Tổ 3 người gồm các đồng chí: Khương, Lục, Xá đã mưu trí, dũng cảm dùng dây súng, thắt lưng móc vào các mỏm đá và công kênh nhau lên vượt qua những vách đứng núi đá, nhanh chóng phát triển vào bên trong và thọc sâu đánh khu thông tin, sở chỉ huy địch, đồng thời phối hợp cùng các mũi xung kích khác bao vây quân địch khi chúng rút vào hầm ngầm. Toàn bộ quân địch cố thủ trong hầm được ta gọi hàng đã ra hàng và bị bắt tại trận địa.

Thắng lợi của trận đánh đã làm rung chuyển hệ thống phòng thủ Tây Nam Đồng bằng Bắc Bộ của địch, khiến chúng hoang mang, lo sợ, đồng thời góp phần đẩy mạnh phong trào du kích, củng cố thêm lòng tin của nhân dân vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Pháp.

XUÂN VŨ