Sư đoàn 341 trước cửa ngõ Sài Gòn (phần 2)

Pháo 105 của quân Nguỵ ở Xuân Lộc

Như vậy nhiệm vụ của sư đoàn càng nặng nề hơn. Phải vừa đánh địch phản kích, giữ vững trận các mục tiêu đã đánh chiếm trong hai ngày qua, vừa tổ chức lực lượng hỗ trợ, giải vây, giải quyết khó khăn cho đơn vị bạn.

Sư đoàn trưởng chỉ thị cho trung đoàn 270 tung tiểu đoàn 6 kết hợp với tiểu đoàn 7 đánh xuống sân bay Cáp Rang; tiểu đoàn 5 đánh sở chỉ huy chiến đoàn 43; tiểu đoàn 9 giữ vững các mục tiêu đã chiếm; tiểu đoàn 4 chuẩn bị đánh giải vây cho tiểu đoàn 18 sư đoàn 7.

5 giờ 30 phút ngày 11 tháng 4, pháo binh bắn 30 phút vào sở chỉ huy sư đoàn 18 và chiến đoàn 43.

6 giờ pháo binh chuyển làn, kiềm chế các trận địa pháo địch ở Núi Thị, Ngã ba Tân Phong. Tiểu đoàn 5 lợi dụng các hè phố, các ngôi nhà nhiều tầng bị bom pháo phá sập, áp sát và tiêu diệt được một số mục tiêu vòng ngoài của chiến đoàn 43. Địch chống cự quyết liệt.

Ở hướng các tiểu đoàn 6 và 7 cũng diễn ra những trận đánh giằng co với địch. Địch mới được tăng viện, chúng sử dụng xe tăng, xe bọc thép cùng bộ binh chống trả điên cuồng. Các đơn vị của ta đã bốn lần đột phá vào sân bay Cáp Rang đều bị chúng đánh hất trở lại.

Tình hình diễn biến không thuận lợi. Hai tiểu đoàn đều gặp khó khăn.

11 giờ ngày 11 tháng 4, địch dùng 48 lần chiếc trực thăng đổ quân tăng viện xuống Ngã ba Tân Phong. Thế là địch đã ném xuống cái thị xã này toàn bộ sư đoàn 18, lữ kỵ binh 3, chiến đoàn 8 sư đoàn 5, các liên đoàn biệt động quân của quân khu 3, các liên đoàn biệt động què quặt của quân khu 1 và 2, thiết đoàn 5 xe tăng (60 chiếc) các tiểu đoàn pháo binh lãnh thổ và lữ dù 1. Chúng ném vào đây đến chín tiểu đoàn bộ binh; chúng đã huy động đến mức cao nhất lực lượng không quân còn lại của Biên Hoà, Tân Sơn Nhất, Cần Thơ-một cuộc thí quân, thí tướng của Mỹ-nguỵ để kéo dài ngày tận số. Chúng dùng cả bom hơi ngạt ném xuống các khu vực xung quanh thị xã. Chúng còn huy động cả một bộ máy tuyên truyền chiến tranh tâm lý ở Sài Gòn đến Xuân Lộc để lên dây cót tinh thần cho binh lính và chỉ huy.

Với tính chất giằng co ác liệt, Xuân Lộc không còn nằm trong phạm vu của Xuân Lộc và Long Khánh, nó liên quan đến việc mất hay còn của nguỵ quyền Sài Gòn, liên quan đến việc kéo dài ngày giãy chết của chế độ Thiệu.

Trong chiến tranh không phải mọi việc đều diễn ra theo kế hoạch mà đôi khi lại khác hẳn những điều dự kiến trên các bản đồ tác chiến. Và khi đó, mưu trí sáng suốt, bình tĩnh và lòng dũng cảm, sáng tạo của người chỉ huy vó vai trò quyết định.

Trước những diễn biến phức tạp của tình hình, Đại tướng Văn Tiến Dũng, Tư lệnh Chiến dịch Hồ Chí Minh chỉ thị cho Bộ Tư lệnh Quân đoàn 4 tổ chức cách đánh mới: “Khi địch đã dồn quân vào để cố cứu thị xã Xuân Lộc thì ta không cần tập trung lực lượng tiếp tục đánh thẳng vào đấy nữa, mà chuyển lực lượng đánh các đơn vị địch đến phản kích đứng chân chưa vững ở vòng ngoài đang thiếu công sự và thiếu sự hợp đồng chặt chẽ với nhau; dùng pháo tầm xa bắn phá và khống chế liên tục ngày đêm sân bay Biên Hoà, không cho máy bay chiến đấu của địch cất cánh”.

Thực hiện ý đồ trên, Bộ tư lệnh Quân đoàn 4 lệnh cho sư đoàn đưa các tiểu đoàn 5, 6, 9 ra ngoài, tiểu đoàn 7 tiếp tục chốt các mục tiêu trong thị xã.

Đến 21 giờ ngày 12 tháng 4, quân đoàn chỉ thị cho tiểu đoàn 7 lùi ra ngoài và dùng trung đoàn 270 vận động bao vây đánh địch xung quanh khu vực Núi Thị. Trung đoàn 266 khẩn trương củng cố và chuân bị nhận nhiệm vụ.

Sau khi quân ta ra khỏi thị xã, địch liền đưa hai chiến đoàn 43 và 48 của sư đoàn 18, lữ dù 1, thiết đoàn 5 xe tăng tràn vào chiếm lại; dùng chiến đoàn 52 giải toả Ngã ba Dầu Giây do sư đoàn 6 của ta đánh chiếm hôm 10 tháng 4. Chúng dùng các chiến đoàn 315 và 322 từ Trảng Bom dọc theo đường số 1 đánh ra Dầu Giây để nối lại đoạn đường Long Khánh đi Biên Hoà. Chúng tập trung trên 60 khẩu pháo các loại để chi viện.

Lúc này, bộ tư lệnh sư đoàn đã điều trung đoàn 270 đánh địch xung quanh Núi Thị: tiểu đoàn 4, tiểu đoàn 6 đã đánh chiếm được các điểm cao 46, 52 ở phía bắc và đang khép chặt vòng vây quanh Núi Thị. Bộ chỉ huy nhẹ sư đoàn 18 nguỵ đã chuyển đến đây sau khi ta tiến công vào thị xã. Lúc này Bộ chỉ huy chiến dịch tăng cường thêm trung đoàn 95B và sư đoàn 6 mở đợt tiến công đánh chiếm Túc Trưng, tiêu diệt chiến đoàn 52 rồi theo trục đường 20 tiến xuống Ngã ba Dầu Giây và chốt cứng đoạn đường số 1 từ ấp Trần Hưng Đạo đến Ngã ba Dầu Giây. Sau đó, trung đoàn 95B lại đánh lui lữ đoàn 3 kỵ binh từ Biên Hoà ra ứng cứu và giải đoạn đường số 1 do sư đoàn 6 chiếm giữ.

Sang ngày 15, trung đoàn 266 được sư đoàn giao nhiệm vụ thay trung đoàn 95B và sư đoàn 6 cơ động đánh địch từ ấp Hưng Nghĩa, Bàu Cá ra Ngã ba Dầu Giây và chốt cứng ở khu vực đèo Mẹ Bồng Con.

Tiểu đoàn 6 trung đoàn 270 đánh chiếm Gia Kiệm và làm chủ đoạn đường 20 từ Ngã ba Dầu Giây lên Túc Trưng. Cùng ngày, tiểu đoàn 3 diệt sở chỉ huy chiến đoàn 43 trên điểm cao 245 và 292.

Thị xã Xuân Lộc hoàn toàn bị cắt lìa khỏi Sài Gòn, Biên Hoà. Lúc này các chiến đoàn 48, 43 và tiểu khu Xuân Lộc bị ta bắn phá liên tục. Lữ dù 1 bị pháo binh ta bắn chặn không nhích lên được. Các trận địa pháo của địch bị triệt dần. Viên chuẩn tướng Lê Minh Đảo đặt hy vọng vào lực lượng tăng viện, nhưng quân ta với ưu thế áp đảo đã cắt đứt nguồn hy vọng ấy của hắn. Lữ đoàn dù 1 tăng viện bị sa lầy trong đồn điền Trần Thiện Khiêm.

Các lực lượng quân đoàn 3 của tướng Toàn rõ ràng không có hy vọng chọc thủng vòng vây theo đường số 1.Vòng vây đối phương thu hẹp dần.

Đến nửa buổi sáng ngày 19 thì tình hình địch rõ ràng là tuyệt vọng. Từ sở chỉ huy trung đoàn 55, tham mưu trưởng Trần Thìn điện về một chi tiết: Các trận địa pháo của địch bắn lung tung, không có bài bản gì cả, ngay một khẩu pháo cũng bắn không đồ lô, đồng điệu. Qua phân tích, sở chỉ huy đi đến kết luận: Có khả năng địch nghi binh, bắn cho hết đạn pháo để tháo chạy khỏi Xuân Lộc.

Sư đoàn 18 vội vã di tản

Sư đoàn trưởng điện báo cáo lên quân đoàn về tình hình địch và những nhận định sơ bộ của sư đoàn. Quân đoàn ra lệnh: “Sư đoàn 341 khẩn trương triển khai truy kích theo đường số 22 về hướng Bà Rịa-Long Thành”.Lập tức các đơn vị từ bao vây được lệnh chuyển sang truy kích tiêu diệt địch. Trung đoàn 55 pháo binh bắn chặn mãnh liệt vào Ngã ba Tân Phong. Tiểu đoàn 9 vận động về hướng Núi Sóc làm nhiệm vụ đón lõng. Các tiểu đoàn 4, 6, 7 theo đường truy kích về hướng Bà Rịa. Tiểu đoàn 5 tiến công vào thị xã, bắt liên lạc với sư đoàn 7.

Sau khi điện về sở chỉ huy quân đoàn 3 nguỵ ở Biên Hoà, Lê Minh Đảo ra lệnh cho tiểu khu trưởng Xuân Lộc Nguyễn Văn Phúc lập một vòng phòng thủ nhỏ hơn để bảo vệ Xuân Lộc. Còn sư đoàn 18, Đảo cho phép “bí mật rút chạy”.

các lực lượng chủ lực quân đoàn 3 nguỵ rút chạy toán loạn theo đường 22 về Tân Phong và theo đường số 1 về Trảng Bom.

Trung đoàn 55 pháo binh nhanh chóng chuyển trận địa, kịp thời cấu trúc công sự và cấp tập nã đạn pháo vào Ngã ba Tân Phong. Bọn địch đành bỏ xe, pháo, chạy vào rừng cao su về phía Bà Rịa.

Tiểu đoàn 9 chốt cứng tại Ngã ba Núi Sóc và kiểm soát vùng ấp Trần Hưng Đạo. Tiểu đoàn 7 tiêu diệt tiểu đoàn dù ở Ngã ba Suối Tre. Tiểu đoàn 4 vận động phục kích một số tàn quân, diệt 81 tên, bắt sống 125 tên ở điểm cao 22 và ấp Suối Vực. Các tiểu đoàn 6 và 8 truy kích địch trong các lô cao su dọc đường 1, bắt sống 700 tên.

Các lực lượng chủ lực của quân đoàn 3 nguỵ ở mặt trận Xuân Lộc rút chạy đã bị ta chặn đánh kịch liệt. Chúng bị tiêu hao một số lớn, một số chạy thoát về Long Bình, trong đó có cả Lê Minh Đảo và ban tham mưu của y.

Thị xã Xuân Lộc, một vùng đất bình dị ít người biết đến, nay bỗng trở thành một cái tên được cả nước biết đến, và đối với sư đoàn 341, Xuân Lộc đã trở thành một địa danh lịch sử, ghi nhận chiến công của các chiến sĩ Sông Lam.

Cách cửa phía đông Sài Gòn đã mở để đón các lực lượng hùng mạnh của ta vào trận quyết chiến chiến lược cuối cùng-Tổng tiến công vào Sài Gòn-Gia Định.

TRẦN DANH ( Lược thuật)