Phát triển và làm chủ công nghệ chế tạo vật liệu nổ

QĐND - Trong đợt trình diễn sản phẩm khoa học và công nghệ (KH-CN) tiêu biểu của Tổng cục Công nghiệp quốc phòng (CNQP) nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Ngành Quân giới Việt Nam (15-9-1945/15-9-2015), Viện Thuốc phóng Thuốc nổ (TPTN) có 2 sản phẩm được lựa chọn, đó là thuốc phóng cho đạn SPG-9 và giáp phản ứng nổ trang bị cho xe tăng. Ngoài các sản phẩm trên, Viện TPTN còn nghiên cứu phát triển và làm chủ công nghệ chế tạo hàng chục loại vật liệu nổ khác phục vụ quốc phòng và kinh tế.

Trung tá, TS Phạm Văn Toại, Phó viện trưởng Viện TPTN cho biết: Từ năm 2010 trở lại đây, viện đã thực hiện 87 đề tài, nhiệm vụ, dự án KH-CN, trong đó có 4 đề tài cấp Nhà nước, 32 đề tài cấp Bộ Quốc phòng, 19 đề tài cấp Tổng cục CNQP. Viện chủ động tham gia và thực hiện tốt các dự án trọng điểm của bộ và tổng cục, nhất là các Dự án I và KC.NQ06. Nhiều sản phẩm từ các đề tài nghiên cứu KH-CN đưa vào ứng dụng, tạo được hiệu quả, giá trị kinh tế cao, như lượng nổ dùng cho huấn luyện; thuốc nổ HMX; thuốc nổ dùng cho đầu đạn tên lửa; các mác thuốc dập lửa cho đạn pháo 122-Đ74, thuốc phóng cho đạn pháo 155mm; nhiên liệu cho động cơ hành trình tên lửa. Các loại thuốc nổ như K991, TG-50 và thuốc nổ dẻo C4... của viện nghiên cứu đã được nghiệm thu, sản xuất hàng loạt, đáp ứng nhu cầu của đơn vị.

Cán bộ Viện TPTN trao đổi về các thông số sản phẩm KH-CN của viện.

Cùng với việc nghiên cứu phát triển các lượng nổ huấn luyện từ 13g đến 50g, Viện đã phát triển thêm các sản phẩm mới như: Bộc phá ống, quả nổ nước để phục vụ huấn luyện, diễn tập của các đơn vị toàn quân. Qua thực tế sử dụng, các loại lượng nổ, quả nổ của viện nghiên cứu chế tạo đã đem lại hiệu quả thiết thực, góp phần giúp bộ đội huấn luyện sát thực tế, tình huống chiến đấu và bảo đảm an toàn huấn luyện. Viện TPTN đã nghiên cứu chế tạo thành công các thỏi nhiên liệu cho động cơ tên lửa Igla, A72; thỏi thuốc phóng của liều phóng và ống liều của liều phóng ngư lôi 53BA. Các sản phẩm của viện nghiên cứu đều bảo đảm về tính năng kỹ thuật, chiến thuật, hoạt động ổn định, chất lượng không thua kém nước ngoài, giá thành hợp lý.

Nhằm tạo sự chủ động về công nghệ, gần 10 năm qua, Viện TPTN đã thực hiện thành công các đề tài nghiên cứu, chế tạo thỏi nhiên liệu 9KH-193, 194 cho động cơ khởi động và cánh lái của tên lửa; thỏi nhiên nhiệu 9KH-196M và 195M cho động cơ phóng và hành trình của tên lửa Igla; thỏi nhiên liệu cho tên lửa A72. Đầu năm 2015, nhóm cán bộ của viện do Đại tá Nguyễn Hướng Đoàn, Phó viện trưởng Viện TPTN chủ trì đã nghiên cứu, sản xuất và thử nghiệm thành công sản phẩm thỏi nhiên liệu hỗn hợp cho động cơ hành trình tên lửa phòng không tầm thấp. Sản phẩm đã thử nghiệm ở tất cả các hạng mục; tổ chức nghiệm thu theo tài liệu thiết kế. Đây là sản phẩm của đề tài cấp Bộ Quốc phòng. Theo Đại tá Nguyễn Hướng Đoàn, nhiên liệu tên lửa rắn hỗn hợp là một trong những sản phẩm công nghệ cao; số quốc gia làm chủ được công nghệ chế tạo nhiên liệu rắn hỗn hợp không nhiều. Năm 2009, Viện TPTN lần đầu tiên chế thử thành công thỏi nhiên liệu hỗn hợp bằng nguồn vật tư nhập ngoại trên hệ thiết bị quy mô nhỏ, do cán bộ nghiên cứu của viện thiết kế. Tuy nhiên, sản phẩm khi đó chưa được thử nghiệm đầy đủ ở các hạng mục như: Thử nghiệm môi trường xốc nhiệt, thử nổ hoàn toàn… Trong giai đoạn nghiên cứu này, nhóm tác giả đã hoàn thiện công nghệ chế tạo sản phẩm, nội địa hóa được một số vật tư, nâng cao công suất dây chuyền sản xuất, thử nghiệm đánh giá đầy đủ các tính năng ở các hạng mục thử nghiệm. Việc nghiên cứu thành công thỏi nhiên liệu rắn hỗn hợp ở trong nước có ý nghĩa khoa học và thực tiễn cao, giúp làm chủ thiết kế, công nghệ chế tạo và nội địa hóa được các chi tiết khó, phức tạp, không chỉ của tên lửa phòng không tầm thấp, mà còn cho các loại tên lửa sử dụng động cơ nhiên liệu rắn khác trong tương lai.

Đáp ứng yêu cầu phục vụ các ngành kinh tế, Viện TPTN đã triển khai nghiên cứu phát triển, chế tạo nhiều sản phẩm vật liệu nổ chất lượng cao. Đạn bắn vỉa phục vụ cho khai thác dầu khí và các loại mồi nổ VE-05A, thuốc nổ công nghiệp TP1 đã được đưa vào ứng dụng từ những năm 2002. Đến nay, công nghệ sản xuất các loại mồi nổ đã được hoàn thiện. Viện còn đầu tư hệ thống dây chuyền cuốn ống giấy mồi nổ, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm. Phục vụ cho lực lượng công an, Viện TPTN đã nghiên cứu chế tạo lựu đạn rít khói màu và nhiều quả khói, hỏa cụ phát sáng. Viện đang nỗ lực nghiên cứu, cải tiến, hoàn thiện quả khói màu đa năng, không chỉ phục vụ quốc phòng, an ninh, mà còn dùng để làm khói hiệu trong các trường hợp khẩn cấp, phục vụ tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn.

Thượng tá Nguyễn Thanh Hải, Chính trị viên Viện TPTN cho biết, Đảng ủy, chỉ huy Viện định hướng trong thời gian tới, tiếp tục thực hiện đồng bộ nghiên cứu phát triển KH-CN trong lĩnh vực vật liệu nổ, phục vụ chế tạo vũ khí. Nghiên cứu chế tạo vật liệu nổ, ứng dụng hiệu ứng, công tác nổ và sản phẩm hóa chất phục vụ quốc phòng, kinh tế; tư vấn các dự án, tham gia bảo đảm công nghệ và kỹ thuật trong sản xuất vật liệu nổ và thực hiện tốt các nhiệm vụ trên giao. Viện chú trọng đầu tư, phát triển tiềm lực KH-CN phục vụ nghiên cứu phát triển sản phẩm mới; làm chủ công nghệ chế tạo vật liệu nổ tiên tiến, hiện đại...

Bài và ảnh: HƯƠNG HỒNG THU