Phát huy hiệu quả kép từ chủ trương lớn

Những năm qua, triển khai Dự án đường TTBG trên địa bàn Quân khu 9, các địa phương, đơn vị trên địa bàn quân khu đã nỗ lực khắc phục khó khăn, phối hợp chặt chẽ bảo đảm tiến độ, chất lượng. Các tuyến đường TTBG đã hoàn thành, bàn giao cho địa phương đưa vào khai thác, sử dụng đến nay đều phát huy ý nghĩa, giá trị, hiệu quả trên nhiều phương diện.

Vùng biên khởi sắc từ tuyến đường tuần tra

Giang Thành là huyện biên giới của tỉnh Kiên Giang, tiếp giáp với nước bạn Campuchia, có đông đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó chủ yếu là đồng bào Khmer. Cũng như nhiều địa phương vùng biên trong cả nước, nhiều năm qua, Giang Thành triển khai đồng bộ các chương trình mục tiêu quốc gia và nhiều dự án phát triển hạ tầng giao thông. Giao thông kết nối thông suốt từ các xã giáp biên đến những vùng trung tâm huyện, tỉnh là một trong những động lực to lớn để thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội của các xã biên giới, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của bà con; qua đó góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia, biên cương Tổ quốc. 

Tại các xã: Phú Mỹ, Phú Lợi, Vĩnh Điều, Vĩnh Phú và Tân Khánh Hòa của huyện Giang Thành có đường biên giới với Campuchia, những căn nhà tranh vách lá dột nát trước kia giờ đây được thay bằng nhà xây kiên cố. Các tuyến đường liên xã, liên ấp đều được trải bê tông. Đặc biệt, điểm nhấn ở các xã vùng biên này là đường TTBG chạy dọc tuyến biên giới, kết nối các xã và nối liền các cụm, tuyến dân cư. Từ khi có tuyến đường TTBG, bà con địa phương đi lại thuận lợi hơn rất nhiều. Việc lưu thông hàng hóa, vận chuyển nông sản, giao thương không còn gặp trở ngại về chuyện đường sá bị chia cắt như trước kia. 

Thi công đường tuần tra biên giới đoạn qua tỉnh An Giang.

Theo đồng chí Huỳnh Thanh Hải, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Kiên Giang, đường biên giới trên đất liền Việt Nam-Campuchia thuộc tỉnh Kiên Giang có chiều dài 49,677km. Dự án đường TTBG thuộc địa bàn tỉnh được Chính phủ, Bộ Quốc phòng quyết định đầu tư giai đoạn 1 với chiều dài 31,73km, bắt đầu triển khai trên thực địa từ quý I-2015. Đánh giá về hiệu quả của các tuyến đường TTBG đã hoàn thành và đưa vào sử dụng trên địa bàn tỉnh Kiên Giang, đồng chí Huỳnh Thanh Hải khẳng định: "Xây dựng một tuyến đường chạy dọc tuyến biên giới của Kiên Giang không chỉ là yêu cầu xuất phát từ thực tiễn mà cũng là mong muốn từ bao đời nay của đồng bào các dân tộc sinh sống tại khu vực biên giới của tỉnh. Đây là dự án có ý nghĩa rất quan trọng, vừa phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, vừa có ý nghĩa to lớn về quốc phòng, an ninh khu vực biên giới. Đặc biệt trong đợt dịch Covid-19 vừa qua, nhờ có đường TTBG nên các lực lượng chức năng triển khai lực lượng rất nhanh chóng, an toàn, kịp thời ngăn chặn dịch bệnh xâm nhập vào nội địa. Mặt khác, tuyến đường còn đóng vai trò như đê bao ngăn lũ, tạo điều kiện thuận lợi cho sản xuất nông nghiệp, nuôi trồng thủy sản của nhân dân trong khu vực".

Cùng với Kiên Giang và An Giang, Đồng Tháp là một trong 3 địa phương trên địa bàn Quân khu 9 có đường biên giới giáp với Campuchia. Đồng Tháp là tỉnh đầu nguồn sông Tiền, đường biên giới khoảng 50km, trong đó có 11,8km trên đất liền và 38,2km trên sông; chạy qua 2 huyện, 1 thành phố với 8 xã, 16 ấp và 2 cửa khẩu quốc tế, 5 cửa khẩu phụ. Để phục vụ công tác triển khai thi công đường TTBG trên địa bàn tỉnh bảo đảm đúng tiến độ, tỉnh Đồng Tháp tập trung công tác xác định phân giới cắm mốc và đã hoàn thành xây dựng tất cả vị trí cắm mốc, cột mốc chính... vào tháng 3-2018. 

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Đồng Tháp, từ năm 2006 đến nay, tỉnh Đồng Tháp triển khai 3 giai đoạn thi công xây dựng đường TTBG với tổng chiều dài 63,3km. Trước khi các đơn vị triển khai thi công, tỉnh đã lập nhiều đoàn công tác tiến hành khảo sát, bảo đảm xây dựng đúng vị trí. Khi triển khai dự án, tỉnh cũng đã gửi văn bản thông báo, trao đổi với lực lượng bảo vệ biên giới nước bạn để làm tốt công tác phối hợp; triển khai mở các đường ra khu vực thi công; hướng dẫn, tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng tham gia thi công bảo đảm an ninh, an toàn, chấp hành nghiêm hiệp định về quy chế biên giới và Nghị định số 34/2014/NĐ-CP ngày 29-4-2014 của Chính phủ về Quy chế khu vực biên giới đất liền.

Đồng chí Đoàn Tấn Bửu, Phó chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp đánh giá, việc đầu tư triển khai xây dựng các tuyến đường TTBG trong thời gian qua là chủ trương đúng đắn. Sau khi hoàn thành, đưa vào sử dụng đã trở thành trục giao thông chính trên tuyến biên giới đi ngang qua cụm, tuyến dân cư và các đồn biên phòng cửa khẩu, cũng là tuyến có ý nghĩa lớn về quốc phòng, an ninh; bảo đảm thực hiện nhiệm vụ tuần tra, bảo vệ đường biên cột mốc, quản lý bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh biên giới quốc gia. Công tác tuần tra, giữ gìn an ninh, trật tự an toàn khu vực biên giới góp phần xây dựng thế trận quốc phòng và khu vực phòng thủ địa phương vững chắc, tạo điều kiện thuận lợi cho các lực lượng cơ động khi thực hiện nhiệm vụ. Tuyến đường cũng góp phần hình thành các tuyến giao thông tương đối hoàn chỉnh khu vực biên giới, tạo thuận lợi cho lưu thông, giao thương hàng hóa, rút ngắn thời gian đi lại cũng như phục vụ sản xuất, góp phần phát triển kinh tế ở các cụm, tuyến khu vực biên giới.

Tháo gỡ "nút thắt" để bảo đảm tiến độ

Trong quá trình triển khai xây dựng đường TTBG, công tác giải phóng mặt bằng (GPMB) là một trong những nhiệm vụ quan trọng, góp phần vào tiến độ thi công công trình và hầu hết tiến độ các công trình đều bị tác động do tiến độ GPMB. Yêu cầu của công tác GPMB đòi hỏi chính xác về số liệu, công khai minh bạch vì ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các tổ chức, cá nhân có đất đai, tài sản thu hồi để triển khai dự án. Trong khi đó, các tỉnh biên giới khu vực Quân khu 9 có đặc điểm thời tiết, thủy văn đặc thù là từ tháng 8 đến tháng 12 hằng năm nước lũ lên cao, chính vì thế đã tác động không nhỏ đến tiến độ GPMB, thi công công trình.

Theo Đại tá Nguyễn Xuân Hùng, Trưởng phòng Tác chiến, Bộ Tham mưu quân khu, kinh nghiệm của Quân khu 9 trong bảo đảm tiến độ từ khâu giải ngân vốn, GPMB đến thi công là khi có quyết định phê duyệt chủ trương đầu tư, quân khu đã đăng ký kế hoạch nhu cầu sử dụng đất và thông tin về dự án sớm nhất với các địa phương có liên quan. Phối hợp với các đơn vị tư vấn GPMB chủ động khảo sát sơ bộ phạm vi GPMB để khi cần sẽ triển khai được ngay và hoàn thành công tác GPMB trong thời gian sớm nhất.

Cũng theo Đại tá Nguyễn Xuân Hùng, trong quá trình triển khai dự án, cấp ủy, chính quyền các địa phương hết sức quan tâm, tạo điều kiện, vận dụng linh hoạt các bước thực hiện. Có địa phương đã cho cơ chế đặc thù để vừa tiến hành tuần tự theo pháp luật, vừa tiến hành song song, vận động người dân giao đất trước để triển khai thi công. Lãnh đạo các địa phương chỉ đạo quyết liệt bằng văn bản, chủ trương và còn trực tiếp xuống tận địa bàn công trường để nắm bắt tình hình, khó khăn phát sinh để chỉ đạo xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, cũng có địa phương cấp ứng một phần kinh phí để bàn giao mặt bằng trước nên một số dự án GPMB, thi công công trình bảo đảm tiến độ. 

Theo phản ánh của các cơ quan chức năng Quân khu 9, trong quá trình triển khai dự án đường TTBG đã nảy sinh một số vướng mắc trong công tác GPMB, kéo theo đó là việc giải ngân vốn nên tác động đến tiến độ các dự án. Theo đó, chỉ khi dự án được phê duyệt thì mới đủ cơ sở để triển khai GPMB. Nếu mọi việc thuận lợi, không có tranh chấp, nhân dân đồng thuận về mức giá bồi thường thì thời gian bàn giao mặt bằng sớm nhất đối với đất nông nghiệp không có nhà, khoảng 3 tháng; có nhà cửa phải di dời thì nhanh nhất là 6 tháng. Bên cạnh đó, các dự án mở mới, nếu thời gian phê duyệt vào khoảng giữa năm, để thực hiện được các quy trình, các bước theo quy định thì đã bước vào mùa lũ, không đo đạc, kiểm đếm để đền bù GPMB được, dẫn đến nguồn vốn giải ngân bị ứ đọng. Do đó, các cấp, ngành cần cân đối, bố trí vốn cho dự án phù hợp với đặc điểm tình hình thời tiết, khí hậu thủy văn của khu vực.

 Bài và ảnh: MINH MẠNH - QUANG ĐỨC