Ông Lê Hàm.

Mỗi lần nhắc đến chiến công thầm lặng của ông “vua” phá bom từ trường, bà con quê tôi cũng như đồng đội của ông không thể nào quên được khói lửa ác liệt của chiến tranh, mà mảnh đất Khu Bốn được ví như “túi bom” của giặc. Hòng chặn đứt con đường của hậu phương lớn chi viện cho chiến trường miền Nam, không quân Mỹ đêm ngày trút bom đạn điên cuồng xuống các trọng điểm như: Bến Thủy, Sông La, Ngã Ba Đồng Lộc… với đủ các loại bom bi, bom tấn, bom từ trường…

Thời gian đầu, ta chưa có cách phá bom từ trường. Việc phá bằng được bom từ trường để thông đường trở thành vấn đề sống còn và được giao cho Tiểu đoàn công binh 5037. Cán bộ tiểu đoàn giao cho trung đội trưởng xe lội nước Lê Hàm nghiên cứu cách phá bom. Sau nhiều đêm trăn trở, bằng những kiến thức đã được học trên sách vở cũng như qua chiến đấu, đồng chí Hàm mạnh dạn đề xuất phương án phá bom lên chỉ huy. Mới nghe ai cũng chưa tin, bởi cách phá như “trò chơi của con trẻ”. Sáng kiến của trung đội trưởng Lê Hàm được thử nghiệm khẩn trương. Hầu hết các quả bom từ trường cắm xuống đất vẫn nhô 4 cánh lên trời. Bộ đội công binh đào hai hầm trú ẩn ở hai phía của quả bom, sau đó tời dây có móc mảnh tôn lấy từ những chiếc thùng phuy, kéo qua phần cánh bom. Quả bom bắt được “tín hiệu” của kim khí, cứ thế là phát nổ. Cuộc thử nghiệm thành công đến bất ngờ; hàng loạt bom từ trường được phá nổ theo cách trên.

Việc phá thủy lôi trên sông cũng được áp dụng tương tự. Bộ đội ta cho ca nô chạy với tốc độ cao, lướt trên đầu thủy lôi, gây nổ hàng loạt, tạo thành hành lang an toàn cho người và vũ khí qua sông. Để chống thủy lôi trôi dạt, anh em ở các bến phà còn chăng lưới ở phía thượng lưu và hạ lưu, không cho thủy lôi “áp mạn” vào cầu phao. Với chiến công xuất sắc đó, Trung đội trưởng Lê Hàm được đi dự Đại hội chiến sĩ thi đua toàn quân và được tặng thưởng Huân chương Chiến công.

Bài và ảnh: NGUYỄN VĂN THẾ