QĐND - Từ cuối tháng 11-1946, quân Pháp tập trung ở Hà Nội tới 6.500 quân, 40 xe tăng, 19 máy bay và hàng trăm xe quân sự, đóng quân ở một số cứ điểm quan trọng như: Thành Hà Nội, Phủ toàn quyền cũ, nhà thương Đồn Thủy, sân bay Gia Lâm… Ngày 19-12-1946, các đơn vị tự vệ, vệ quốc đoàn nhận được mệnh lệnh tác chiến của Tổng Tư lệnh Võ Nguyên Giáp. Khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi toàn quốc kháng chiến đã tiếp thêm sức mạnh với đồng bào và chiến sĩ thủ đô Hà Nội.

Đêm 19-12, khi điện trong thành phố phụt tắt, đó là hiệu lệnh nổ súng. Pháo của ta từ Pháo đài Láng, Xuân Tảo... khai hỏa, bắn vào các vị trí đóng quân của quân Pháp trong nội thành. Các đơn vị vũ trang và tự vệ nổ mìn ngả cây, ngả cột điện, cùng nhân dân lập chướng ngại vật và ụ chiến đấu. Nhiều đơn vị tự vệ đã chủ động tỏa đi tiêu diệt các ổ hỏa lực của quân Pháp. Với tinh thần quyết tử, chỉ trong vài giờ đêm 19-12, ta đã tiêu diệt nhiều ổ hỏa lực của địch. Vệ quốc đoàn và tự vệ thành đã chiến đấu anh dũng, tiêu diệt 150 tên giặc, 4 xe tăng. Những ngày sau, quân Pháp liên tục sử dụng cơ giới nống lấn ra trận địa phòng ngự của ta và đã chiếm được một số cứ điểm quan trọng ở Hà Nội.

Mặc dù lực lượng chênh lệch, vũ khí thô sơ, thiếu thốn và phải chống lại đội quân nhà nghề, được trang bị hiện đại của Pháp, nhưng với tinh thần “Quyết tử để Tổ quốc quyết sinh”, lực lượng tự vệ Hà Nội đã chiến đấu kiên cường, mưu trí, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ kìm chân địch (từ ngày 19-12-1946 đến 18-2-1947), tạo điều kiện để Chính phủ, các cơ quan Trung ương chuẩn bị cho cuộc kháng chiến trường kỳ với thực dân Pháp.

THẢO MY