QĐND - Những loại bom mìn, vật nổ sót lại sau chiến tranh gây tai nạn cho con người là đạn M79, bom bi hình cầu và các loại mìn chống bộ binh, đầu đạn pháo cối… Số liệu cho thấy, tỷ lệ nạn nhân bom mìn là thanh thiếu niên do chơi đùa với bom mìn chiếm gần 30%. Tại Quảng Trị, trong 7000 nạn nhân bom mìn, thì có tới 1.742 em học sinh (chiếm 31,57%), nguyên nhân chính là do các em thiếu hiểu biết về sự nguy hiểm của bom mìn.

Đạn M79 có nhiều loại, hình dáng và cấu tạo khá giống nhau. Đầu đạn có đường kính 4cm, cả viên đạn có ống phóng dài 10cm, khi không còn ống phóng dài 5,5cm. Đạn M79 nổ thường tạo ra các mảnh vụn dày đặc, bắn tung tóe trong bán kính 10m gây thương vong cho người và gia súc. Loại đạn này hiện tại tồn sót ở các dạng: Còn nguyên cả đầu đạn, ống phóng hoặc chỉ còn đầu đạn hình trụ côn vê hai đầu, có màu vàng hoặc sáng bạc óng ánh, bắt mắt dễ khiến trẻ em tò mò chơi nghịch, rất nguy hiểm. Nguyên nhân khiến đạn chưa nổ là do bị hỏng hạt lửa, có thể do đầu đạn được phóng ra khỏi ống phóng nhưng chưa nổ.

Bom bi hình cầu có hình dáng giống quả ổi (xem ảnh). Đường kính bom bi 6,4cm, vỏ dày 7mm có chứa 300 đến 360 viên bi thép đường kính 5mm. Bom mới có màu xám, bề mặt chi chít những viên bi bé, bóng màu thép trơn nhẵn. Đây là loại bom chùm có mức độ sát thương cao đối với con người. Bom bi gây sát thương bằng bi thép, bán kính sát thương dày đặc khoảng 10m, nên trong phạm vi 20m khó tránh khỏi thương vong. Bom bi hình cầu nằm trong quả bom mẹ. Khi máy bay thả xuống, bom mẹ rơi đến độ cao nhất định thì tách thành hai nửa để những quả bom bi bên trong văng ra rơi xuống, phát nổ. Nguyên nhân khiến những quả bom bi chưa nổ là do ngòi nổ của bom bi mẹ bị hỏng, rơi xuống đất vỡ tung, bom bi văng ra hoặc do máy bay thả ở độ cao thấp nên bom bi rơi chưa đủ lực ly tâm để ngòi nổ bom hoạt động…

Các loại đạn M79, bom bi hình cầu… sót lại sau chiến tranh còn giữ được màu của thép rất bắt mắt, kể cả khi han gỉ, biến dạng nhưng vẫn có thể phát nổ bất cứ lúc nào. Việc nhận biết các loại đạn, bom mìn là biện pháp chủ động, tích cực hạn chế những tai nạn thương tâm cho con người, nhất là trẻ em, do bom mìn gây ra.

VŨ HOÀNG ÂN