Đáp ứng yêu cầu chiến tranh công nghệ cao và nhu cầu bảo đảm hậu cần, kỹ thuật, vận chuyển vũ khí, đạn dược, xe vận tải quân sự ngày càng được nghiên cứu phát triển và nâng cấp, hiện đại hóa mạnh mẽ. Hơn 10 năm trở lại đây, xe vận tải quân sự liên tục được ứng dụng tiến bộ khoa học, công nghệ mới, tạo cho xe có tính năng kỹ thuật, chiến thuật ngày càng ưu việt hơn.

Kiểm tra xe ô-tô chuyên dụng vận chuyển vũ khí, trang bị kỹ thuật do Viện kỹ thuật cơ giới quân sự nghiên cứu cải tiến, nâng cấp.

Nâng cấp xe vận tải quân sự theo hướng đa năng, khả năng cơ động cao, hoạt động tin cậy trên mọi địa hình và môi trường khắc nghiệt. Các nhà máy chế tạo xe quân sự của Nga, như Kamaz, UAZ, GAZ, URAL... đã phát triển hàng loạt loại xe vận tải quân sự tiên tiến trọng tải từ 1,5 tấn đến hàng chục tấn. Điển hình là xe vận tải Mustang của Nhà máy Kamaz; URAL-4320, GAZ-33082 đều có khả năng cơ động cao, hoạt động tốt trên nhiều địa hình. Quân đội Mỹ được trang bị các loại xe vận tải quân sự đa dụng cơ động cao Humvel, Hummer, HMMWV, ngoài việc chuyên chở quân, còn dùng làm xe trinh sát, cứu thương, mang tên lửa chống tăng có điều khiển. Loại xe vận tải M-977 của Mỹ là một trong những điển hình về khả năng xếp dỡ nhanh, hành trình lớn, độ an toàn cao. Xe có thiết kế thùng xe vớ thành dễ nâng hạ, trang bị cần cẩu, tiện sử dụng cả phía trước và phía sau.

Xe vận tải hiện đại bảo đảm khả năng an toàn cao và được bảo vệ tốt. Các nhà thiết kế xe đã ứng dụng kỹ thuật tự động thay đổi tốc độ, điều khiển hộp số cho xe quân sự nhằm tăng độ tin cậy và an toàn trong điều khiển. Hầu hết xe vận tải thế hệ mới sử dụng hệ thống phanh an toàn như hệ thống phanh ABS, bộ điều hòa lực phanh, hệ thống trợ giúp phanh khẩn cấp BAS. Đến nay, phần lớn số xe vận tải trong quân đội Mỹ đã được lắp hệ thống phanh an toàn. Các xe vận tải quân sự hiện đại còn được trang bị các hệ thống tự động đo và chẩn đoán hỏng hóc của động cơ, đo áp lực lốp xe và hệ thống bơm lốp tự động, nhằm duy trì khả năng cơ động, an toàn trong quá trình hành quân. Các xe vận tải quân sự ngày càng được chú trọng hơn về khả năng tự bảo vệ, chống lại hỏa lực của đối phương. Phòng Nghiên cứu hải quân ONR (Mỹ) đã phát triển loại giáp chống mìn từ hợp kim siêu nhẹ, tỉ trọng chỉ bằng từ 30% đến 40% so với thép, khi lắp cho xe vận tải quân sự không những tăng cường khả năng phòng hộ mà còn duy trì khả năng cơ động vốn có của xe. Các hãng chế tạo xe vận tải quân sự nổi tiếng như Rơ-nôn (Pháp), MAN (Đức), Giơ-nơ-ran (Mỹ) đã nghiên cứu chế tạo các loại giáp bảo vệ từ vật liệu chống đạn Kevlar và các loại sợi đặc biệt, bảo đảm cho xe nâng cao khả năng chống mìn và đạn xuyên giáp. Một số xe tiên tiến sử dụng kính ca-bin lái xe sử dụng vật liệu polyeste a-xít các-bon có trọng lượng xấp xỉ như kính thường, nhưng năng lực phòng hộ nâng cao gấp nhiều lần.

Động cơ và hệ thống truyền động của xe vận tải quân sự là thành phần được các nhà thiết kế chú ý nhất. Hãng Phi-át (I-ta-li-a) đã nghiên cứu sử dụng hệ thống điều khiển điện tử phun nhiên liệu tích áp Common Rail lắp cho các động cơ đi-ê-den, giúp tăng hiệu suất và công suất động cơ, tiết kiệm nhiên liệu và giảm độc hại của khí thải. Các hệ xe vận tải hiện đại của Nga cũng thay thế động cơ xăng bằng động cơ đi-ê-den, bảo đảm dự trữ hành trình lớn, tiết kiệm nhiên liệu. Việc ứng dụng các loại vật liệu mới để chế tạo động cơ cho xe ô- tô quân sự đang được triển khai tích cực. Hiện nay, lục quân Mỹ đang thử nghiệm loại động cơ có thân và nắp chế tạo từ gốm chịu nhiệt lắp trên xe vận tải chiến thuật hạng trung 5 tấn. Sử dụng gốm chịu nhiệt cho động cơ nhằm làm giảm tổn thất nhiệt, tiết kiệm nhiên liệu từ 10 đến 15% so với động cơ truyền thống, chống được sự phát hiện của phương tiện trinh sát và vũ khí hoạt động theo nguyên lý hồng ngoại; giảm trọng lượng và thể tích động cơ tới 40%. Các hãng chế tạo xe ô-tô đang nghiên cứu phát triển mạnh mẽ kỹ thuật truyền động điện lên xe ô-tô quân sự cho phép tạo hiệu suất truyền mô-men cao, công suất riêng lớn, nâng cao khả năng cơ động của xe. Công nghệ truyền động điện đã được Hãng Giơ-nơ-ran AM áp dụng cho xe vận tải quân sự Hummer và trang bị cho lục quân Mỹ.

Nâng cao khả năng vận tải luôn là yêu cầu hàng đầu với xe ô-tô vận tải hiện đại. Các xe vận tải chuyên dụng có tải trọng hàng chục tấn được nghiên cứu lắp đặt các thiết bị xếp dỡ nhanh hoặc thiết kế giá mang hàng phù hợp. Quân đội Anh ứng dụng hệ thống bốc dỡ hàng kiểu khung giá DROP có thể tháo rời. Quân đội Mỹ trang bị xe vận tải lắp hệ thống mang hàng kiểu pa-lê (PLS) hoặc kết cấu thùng hàng kiểu công-ten-nơ. Các xe vận tải lớn được thiết kế mâm chở hàng, cần cẩu thủy lực và rơ-moóc chuyên dụng. Các xe vận tải hiện đại còn thiết kế theo dạng mô-đun, tiêu chuẩn hóa cao, có khả năng lắp lẫn trong cùng họ và cùng nước sản xuất, có thể ứng dụng, cải tiến các xe vận tải thương mại thành xe quân sự.

ĐẶNG TRÌNH