Tổng cục Công nghiệp quốc phòng quản lý số lượng lớn nhà máy, xí nghiệp sản xuất, sửa chữa vũ khí trang bị kỹ thuật và sản xuất thuốc phóng, thuốc nổ, đạn dược và vật tư kỹ thuật… Hoạt động sản xuất sản phẩm quân sự đặc thù ở các nhà máy, xí nghiệp phát sinh nhiều loại chất thải công nghiệp có tính độc hại cao, do đó việc xây dựng, nâng cấp và đồng bộ hóa các hệ thống xử lý chất thải rất cấp thiết.

Hệ thống thiết bị công nghệ xử lý khí thải tại Nhà máy Z115. Nguyễn Đình Xuân

Thời gian qua, công tác xử lý chất thải nhằm bảo vệ môi trường đã được tổng cục triển khai tích cực. Được trên đầu tư, tổng cục đã triển khai nhiều dự án nghiên cứu, xây dựng mới và nâng cấp, củng cố hiệu quả nhiều hệ thống công nghệ xử lý chất thải, bảo đảm tiêu chuẩn để đưa ra môi trường xung quanh. Trước hết, các hệ thống xử lý chất thải nguy hại được các cơ quan chức năng Bộ Quốc phòng, tổng cục khảo sát, lập dự án và triển khai các giải pháp công nghệ để nâng cấp phù hợp. Từ năm 2005 đến nay, tổng cục đã nâng cấp các hệ thống xử lý chất thải công nghiệp tại 6  nhà máy và tập trung triển khai, hoàn thành dự án tổng thể xử lý chất thải công nghiệp tại Nhà máy Z127, Xí nghiệp 59 thuộc Nhà máy Z157. Các hệ thống xử lý chất thải đồng bộ của nhà máy Z127 bao gồm xử lý nước thải, khí thải công nghiệp và xử lý bụi, chất thải rắn. Các hệ thống xử lý trên đều được Phân viện Công nghệ mới và Bảo vệ môi trường (Viện Khoa học và Công nghệ quân sự) nghiên cứu thiết kế, lắp đặt, có quy mô xử lý hợp lý, sử dụng công nghệ phù hợp, đáp ứng điều kiện trong nước, không tác động mạnh đến giá thành sản phẩm sản xuất và đi vào hoạt động ổn định.

5 năm qua, tổng cục chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với các cơ sở nghiên cứu trong và ngoài quân đội xây dựng, triển khai 3 dự án tổng thể về ứng dụng công nghệ xử lý chất thải nguy hại phát sinh do sản xuất thuốc phóng, thuốc nổ, đạn dược… Đó là xây dựng hệ thống xử lý nước thải nhiễm thuốc nổ công nghiệp ở các Nhà máy Z115, Z131; hệ thống xử lý khí thải mạ, nước thải mạ ở các Nhà máy Z117, Z115 và Z131; xử lý chất thải rắn nguy hại ở các Nhà máy Z131, Z115. Các dự án trên hoàn thành, đưa vào hoạt động đều đáp ứng các thông số, chỉ tiêu quy định về môi trường hiện hành. Các nhà máy, xí nghiệp đã đầu tư vốn, kết hợp với sự hỗ trợ của tổng cục xây dựng các hệ thống xử lý chất thải độc lập cho các dây chuyền sản xuất, như hệ thống xử lý nước thải dây chuyền sản xuất đạn 12,7mm, 23mm; hệ thống xử lý nước thải phân xưởng TNT của Nhà máy Z113; hệ thống lò đốt chất thải rắn có lẫn thuốc nổ của Nhà máy Z121…

Các hệ thống xử lý chất thải đều ứng dụng công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, bảo đảm tính khoa học, khả thi và duy tu tốt, hoạt động ổn định.

 Bài và ảnh: Thành Đông