QĐND - Hệ thống y học từ xa (hệ thống Telemedicine) trong các bệnh viện quân đội là một nội dung quan trọng của dự án “Chuẩn hóa quy trình khám chữa bệnh, xây dựng trung tâm tích hợp dữ liệu y tế quân đội và hệ thống y học từ xa giữa các bệnh viện quân đội” được Bộ trưởng Bộ Quốc phòng phê duyệt, triển khai từ tháng 6-2011...

Điểm tựa nơi “đầu sóng”

Lúc 9 giờ ngày 19-9-2013, Bệnh xá đảo Trường Sa Lớn tiếp nhận bệnh nhân Hồ Văn Hương (37 tuổi), quê ở xã Bình Thuận, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi), ngư dân tàu cá QNg 95090TS trong tình trạng đau bụng, sốt cao. Qua thăm khám ban đầu, các bác sĩ bệnh xá đảo Trường Sa Lớn thấy đây là một ca phức tạp cần có sự trợ giúp của các giáo sư, bác sĩ giàu kinh nghiệm, ngay lập tức hệ thống y học từ xa được vận hành kết nối với Bệnh viện Quân y 175. Qua hệ thống, các thầy thuốc đã nhanh chóng chẩn đoán, kết luận anh Hương bị viêm phúc mạc do viêm ruột thừa cấp, phải nhanh chóng phẫu thuật. Dưới sự theo dõi, hướng dẫn, giám sát từ đất liền qua cầu truyền hình, kíp mổ do Đại úy, bác sĩ Lê Minh Phong, Bệnh xá trưởng Bệnh xá đảo Trường Sa Lớn đã tiến hành thành công sau hơn một giờ phẫu thuật. Trao đổi với chúng tôi qua điện thoại, Đại úy, bác sĩ Lê Minh Phong phấn khởi cho biết: “Ca phẫu thuật thực hiện thành công là “chiến công” chung của các thầy thuốc Bệnh viện Quân y 175 và các y, bác sĩ trên đảo. Kết quả này có được là nhờ vào hệ thống y học từ xa kết nối giữa đảo và đất liền. Qua đây, chúng tôi có thêm “điểm tựa” để vững tin hơn trong khám, chữa bệnh, đặc biệt là cấp cứu cho quân và dân trên đảo hiệu quả hơn…”.

Hệ thống y học từ xa được lắp đặt tại Bệnh xá đảo Trường Sa Lớn.

Đưa vào sử dụng từ tháng 1-2013, thông qua hệ thống  y học từ xa, Bệnh xá đảo Trường Sa Lớn đã cấp cứu, phẫu thuật thành công hàng chục bệnh nhân dưới sự chỉ đạo, hướng dẫn trực tiếp từ Bệnh viện Quân y 175. Thượng tá Phạm Văn Hòa, Đảo trưởng đảo Trường Sa Lớn chia sẻ: “Cùng với đầu tư nhiều trang thiết bị y tế hiện đại, việc lắp đặt hệ thống y học từ xa là sự quan tâm thiết thực, hiệu quả của đất liền với đảo. Quân và dân trên đảo bày tỏ lòng biết ơn về sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, quân đội, bởi qua hệ thống y học từ xa quân, dân trên đảo ngày càng được chăm sóc sức khỏe, khám và điều trị bệnh tốt hơn. Đội ngũ thầy thuốc trên đảo cũng vững vàng, tự tin hơn khi làm nhiệm vụ nơi đầu sóng…”.

Quan tâm, chăm sóc sức khỏe cho quân, dân trên đảo và ngư dân khai thác thủy hải sản tại khu vực quần đảo Trường Sa là công việc thiết thực, góp phần củng cố động lực, quyết tâm của quân, dân “giữ đảo, bám biển”, tăng cường khả năng bảo vệ chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Việc lắp đặt hệ thống y học từ xa với giải pháp công nghệ tiên tiến, dưới hình thức giao ban trực tuyến chuẩn HD, kết nối qua vệ tinh đầu tiên thực hiện thành công ở nơi khó khăn nhất là quần đảo Trường Sa đã khẳng định quyết tâm cao của các lực lượng tham gia, nhất là vai trò của Ban Quản lý dự án. Qua đó, công tác chăm sóc sức khỏe của quân, dân trên đảo sẽ ngày càng được thực hiện tốt hơn, đồng thời tiết kiệm về kinh phí trong việc khám, điều trị và đặc biệt là cấp cứu người bệnh. Thời gian qua, có những trường hợp cấp cứu ngoài đảo phải điều động máy bay ra đưa người về đất liền khá vất vả, tốn kém. Điều này càng thấy rõ hơn hiệu quả khi hệ thống y học từ xa được đưa vào hoạt động…

Mở rộng kết nối, tăng cường hiệu quả hoạt động

Dành nhiều thời gian và tâm huyết thực hiện hệ thống y học từ xa trong các bệnh viện quân đội từ lúc mới hình thành ý tưởng, đến việc lựa chọn công nghệ và trong suốt quá trình triển khai dự án, Thiếu tướng Đỗ Năng Tĩnh, Phó chủ nhiệm Tổng cục Hậu cần, Trưởng ban Quản lý dự án cho biết: “Sau khi triển khai hệ thống tại đảo Trường Sa Lớn, chúng tôi đã triển khai kết nối thành công giữa Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, Bệnh viện Quân đội 175 và Bệnh viện 211 (Quân đoàn 3) trên địa bàn chiến lược Tây Nguyên. Trong buổi nghiệm thu hệ thống tại Bệnh viện 211, nhờ hệ thống y học từ xa mà các thầy thuốc của hai bệnh viện (Bệnh viện 108 và Bệnh viện 175) đã phối hợp cấp cứu thành công một bệnh nhân là đối tượng chính sách trên địa bàn. Những kết quả ban đầu đạt được khẳng định chủ trương đúng đắn trong việc đầu tư dự án và hiệu quả ứng dụng công nghệ thông tin, kết nối y học từ xa để tăng cường năng lực, hiệu quả khám chữa bệnh cho bộ đội và nhân dân trong các bệnh viện quân đội. Từ đây, người bệnh ở những nơi vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo cũng sẽ có cơ hội được khám chữa bệnh bằng các kỹ thuật cao, chuyên sâu, với đội ngũ giáo sư, bác sĩ, chuyên gia đầu ngành, tuyến cuối của ngành y toàn quân…”.

Các thầy thuốc Bệnh xá đảo Trường Sa Lớn phẫu thuật cho bệnh nhân dưới sự giám sát, chỉ đạo từ Bệnh viện Quân y 175.

Theo dự án đã được Bộ Quốc phòng phê duyệt sẽ có 9 điểm kết nối trong các bệnh viện quân đội, gồm 7 điểm cố định và 2 điểm cơ động để phục vụ công tác chẩn đoán, tư vấn, khám chữa bệnh từ xa cho bộ đội và nhân dân. Thiếu tướng Đỗ Năng Tĩnh chia sẻ: "Với chủ trương tăng cường y tế cơ sở, việc triển khai hệ thống y học từ xa không chỉ nâng cao năng lực khám, chữa bệnh của các bệnh viện và đội ngũ thầy thuốc mà còn đẩy mạnh việc trao đổi thông tin, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, chuyển giao kỹ thuật ngành trong các bệnh viện quân đội, đồng thời mở ra hướng nghiên cứu, bảo đảm quân y trước yêu cầu, nhiệm vụ của quân đội trong tình hình mới…".

Để khai thác hiệu quả hệ thống y học từ xa vấn đề đặt ra là phải thường xuyên làm tốt công tác phối hợp, hiệp đồng giữa các bệnh viện, cơ sở y tế trong xây dựng chương trình, kế hoạch phối hợp công tác, tăng cường các nội dung hoạt động trên hệ thống trong công tác chuyên môn ngành y nói chung, việc khám chữa bệnh cho bộ đội và nhân dân nói riêng, cùng các lĩnh vực khác. Thời gian qua, thông qua hệ thống y học từ xa, lãnh đạo Bệnh viện Quân y 175 đã tiến hành hoạt động CTĐ, CTCT kịp thời động viên các y, bác sĩ đang làm việc trên quần đảo Trường Sa, đó cũng là cách làm sáng tạo, tăng cường hiệu quả của hoạt động hệ thống. Quá trình thực hiện, đòi hỏi các bệnh viện, cơ sở y tế cần tích cực, chủ động làm tốt công tác bồi dưỡng nâng cao trình độ, khả năng khai thác, sử dụng, bảo quản các trang thiết bị của hệ thống bảo đảm giữ tốt, dùng bền, an toàn, tiết kiệm…

VŨ XUÂN-QUANG HUẤN