45 năm xây dựng và trưởng thành (25-9-1976 / 25-9-2021), ngành pháp chế quân đội không ngừng được củng cố, phát triển, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao. Nổi bật là đã thực hiện tốt chức năng tham mưu giúp Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng về công tác soạn thảo, đề xuất xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật về QS, QP, giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước bằng pháp luật trong lĩnh vực QS, QP.

Đến nay, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về QS, QP cơ bản đã hoàn thiện, bảo đảm đồng bộ, thống nhất, hiệu lực, hiệu quả; công tác thẩm định và tham gia xây dựng văn bản quy phạm pháp luật đi vào nền nếp, bảo đảm thời gian, chất lượng, được các cơ quan, đơn vị chủ trì soạn thảo văn bản tiếp thu và đánh giá cao. Vụ Pháp chế tổ chức tốt việc tổng hợp đề xuất, xây dựng kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật và kiểm tra việc thực hiện pháp luật về ngành, lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng; chủ trì, phối hợp, hướng dẫn, đôn đốc các cơ quan, đơn vị thực hiện tốt công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật và kiểm tra việc thực hiện pháp luật. Công tác kiểm tra văn bản được thực hiện thường xuyên đối với 100% văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của Bộ Quốc phòng và các văn bản quy phạm pháp luật do các bộ, ngành ban hành có liên quan đến lĩnh vực QS, QP; kịp thời phát hiện và xử lý những sai sót, bảo đảm nâng cao hiệu lực, hiệu quả của văn bản. 

leftcenterrightdel
Lãnh đạo Vụ Pháp chế Bộ Quốc phòng báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ với Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, tại buổi làm việc, tháng 3-2021. Ảnh: NGUYÊN HẢI

Bên cạnh đó, Vụ Pháp chế làm tốt công tác tham mưu giúp Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện toàn diện các nội dung công tác phổ biến, giáo dục pháp luật (PB, GDPL) gắn với thực hiện nhiệm vụ QS, QP, phù hợp với đặc thù quân đội; phát huy tốt vai trò của Cơ quan thường trực Hội đồng Phối hợp PB, GDPL Bộ Quốc phòng trong tư vấn, hướng dẫn, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ PB, GDPL; qua đó, góp phần tích cực nâng cao kiến thức, ý thức chấp hành pháp luật của quân nhân, công nhân viên chức quốc phòng, số vụ việc vi phạm pháp luật, kỷ luật trong toàn quân giảm dần... góp phần thiết thực nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của quân đội. Vụ Pháp chế còn làm tốt vai trò là cơ quan trung tâm trong tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án các vụ việc, vụ án theo thẩm quyền; phát huy vai trò trong hoạt động đấu tranh phòng, chống các loại tội phạm; thực hành tiết kiệm, chống lãng phí; giải quyết đơn thư, khiếu nại, tố cáo... 

Sự nỗ lực phấn đấu của đội ngũ những người làm công tác pháp chế trong quân đội đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN; được Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cấp ủy, chỉ huy các cơ quan, đơn vị ghi nhận, đánh giá cao, qua đó xây đắp nên truyền thống “Tuyệt đối trung thành, giữ vững nguyên tắc, thượng tôn pháp luật, chủ động sáng tạo, đoàn kết thống nhất”.

Thời gian tới, trước yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam; xây dựng nền quốc phòng toàn dân vững mạnh; xây dựng quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số lực lượng tiến thẳng lên hiện đại; nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đứng trước nhiều thời cơ và thách thức đan xen; các thế lực thù địch đẩy mạnh chống phá bằng chiến lược “diễn biến hòa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực quốc phòng, an ninh có chiều hướng gia tăng, diễn biến phức tạp, đòi hỏi ngành pháp chế trong quân đội phải tiếp tục nỗ lực phấn đấu, triển khai đồng bộ, toàn diện các mặt công tác. Trong đó, cần tập trung thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

Một là, chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng và cấp ủy, chỉ huy các cấp tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo đối với công tác pháp chế và nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm của đội ngũ cán bộ các cấp đối với công tác pháp chế. Để làm tốt việc này, đòi hỏi Vụ Pháp chế và cơ quan, cán bộ pháp chế trong toàn quân phải thường xuyên nghiên cứu, quán triệt, bám sát các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, các đề án, kế hoạch và yêu cầu của ngành... Từ đó, xây dựng kế hoạch sát đúng, tham mưu kịp thời với cấp ủy, người chỉ huy có giải pháp, phương hướng lãnh đạo, chỉ đạo triển khai thực hiện đạt hiệu quả cao nhất. 

Hai là, phát huy vai trò nòng cốt, chủ trì của cơ quan pháp chế, cán bộ pháp chế trong tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, chỉ huy các cơ quan, đơn vị trong quản lý công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật và thi hành pháp luật về QS, QP, cơ yếu. Để thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị trọng tâm xuyên suốt của ngành pháp chế quân đội, cần đột phá, triển khai quyết liệt từ khâu lập đề nghị, xây dựng chương trình, đến triển khai thực hiện bảo đảm chất lượng, đúng tiến độ, không để tình trạng chậm, nợ đọng văn bản. Tăng cường đôn đốc, kiểm tra công tác xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quy phạm nội bộ của các cơ quan, đơn vị. Nâng cao chất lượng thẩm định văn bản quy phạm pháp luật; thường xuyên rà soát, kịp thời đề xuất với cấp có thẩm quyền bãi bỏ các văn bản hết hiệu lực; thực hiện tốt công tác pháp điển, hệ thống hóa, kiểm tra, xử lý văn bản theo thẩm quyền bảo đảm chất lượng, thời gian...

Ba là, tập trung tham mưu và hướng dẫn, triển khai thực hiện tốt công tác PB, GDPL, xây dựng ý thức tự giác tuân thủ pháp luật cho cán bộ, chiến sĩ toàn quân trong mọi công việc. Việc quán triệt, PB, GDPL cần chú ý gắn với ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm cùng các hành vi vi phạm kỷ luật quân đội, góp phần phòng, chống hiệu quả “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, đồng thời gắn với đẩy mạnh thực hiện học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, tạo sự chuyển biến cả trong nhận thức và hành động.

Bốn là, tập trung tham mưu xây dựng đội ngũ cán bộ pháp chế đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Với yêu cầu ngày càng cao của công tác pháp chế trong quân đội, đòi hỏi cán bộ pháp chế phải được đào tạo, bồi dưỡng kiến thức toàn diện về chính trị, QS, QP và hiểu biết sâu sắc về pháp luật; có phẩm chất cách mạng mẫu mực, trong sáng, tinh thần thượng tôn pháp luật. Bên cạnh đó, cần tiếp tục nghiên cứu, tham mưu kiện toàn tổ chức, biên chế Vụ Pháp chế và ngành pháp chế quân đội bảo đảm tinh, gọn, mạnh, hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ. Tăng cường công tác bồi dưỡng, tập huấn nâng cao trình độ, năng lực cho đội ngũ cán bộ pháp chế toàn quân. 

Năm là, làm tốt công tác tham mưu, đề xuất giúp Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành nội dung công việc thuộc khối cơ quan tư pháp, ủy ban kiểm tra, thanh tra, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển; công tác cải cách tư pháp; công tác 138, 389 và 1389; công tác xử lý đơn thư khiếu nại, tố cáo theo quy định của pháp luật và công tác pháp luật quốc tế. Quá trình nghiên cứu, đề xuất triển khai thực hiện phải hết sức thận trọng, tỉ mỉ; chú trọng tham mưu xây dựng quy chế để tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng chức năng có liên quan, tạo sức mạnh tổng hợp để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Cùng với đó, tập trung nghiên cứu, tham mưu giúp Bộ trưởng Bộ Quốc phòng tăng cường quản lý về công tác tham gia các điều ước quốc tế, thỏa thuận quốc tế, bảo đảm hiệu quả, đúng quy định của pháp luật Việt Nam và pháp luật quốc tế.

Phát huy truyền thống 45 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành; với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Quân ủy Trung ương, thủ trưởng Bộ Quốc phòng, sự phối hợp, giúp đỡ của các cơ quan chức năng trong và ngoài quân đội, cán bộ, nhân viên ngành pháp chế quân đội nói chung và Vụ Pháp chế nói riêng tiếp tục phấn đấu để hoàn thành tốt nhiệm vụ trong tình hình mới.

Thiếu tướng HÀN MẠNH THẮNG, Vụ trưởng Vụ Pháp chế Bộ Quốc phòng