Với mục tiêu giảm thao tác không cần thiết, tăng khả năng xử lí thông tin trong cùng một thời điểm trong chiến đấu, đặt ra yêu cầu cần nghiên cứu và phát triển các phương tiện hỗ trợ  chiến đấu tích hợp cung cấp thông tin trực tiếp cho phi công. Một trong những thiết bị được chế tạo phục vụ nhằm đáp ứng yêu cầu này là mũ phi công tích hợp thiết bị hiển thị (HMD).

Mũ phi công được tích hợp kính ngắm kết nối với OLS-M. Ảnh: Internet

Mũ phi công tích hợp dạng này cung cấp cho phi công đầy đủ thông tin về máy bay, vũ khí, mục tiêu... tương tự như thông tin mà phi công nhìn thấy trên màn hình hiển thị phía trước trên máy bay (HUD). Chính nhờ việc được cung cấp ngay lập tức các thông tin giúp phi công có thể nhanh chóng đưa ra các quyết định trong chiến đấu. Mũ được thiết kế để nhận biết hướng nhìn của phi công, từ  đó xác định vị trí của mục tiêu và cung cấp thông tin cho các tên lửa, vũ khí không đối không, không đối đất sử dụng đầu dò hồng ngoại... Khi được trang bị HMD, phi công chỉ cần nhìn về phía mục tiêu, chọn loại vũ khí thích hợp và “bóp cò”. Mũ phi công chiến đấu tích hợp được chế tạo dựa trên nhiều công nghệ phức tạp, nhưng công nghệ chủ yếu là việc nhận diện vị trí, hướng nhìn của phi công thông qua các cảm biến quang học và điện tử. Ngoài ra, trên các HMD mới hiện nay, công nghệ nhận dạng điểm ảnh cũng được áp dụng để nâng cao độ nhậy và giảm sai sót.

Mũ phi công điều khiển tích hợp xuất hiện lần đầu tiên trong biên chế hải quân Mỹ và được các phi công Mỹ sử dụng trên các máy bay F-14, F-15 (sử dụng cùng với tên lửa tầm ngắn) bắt đầu từ giai đoạn 1974 tới 1978. Năm 1985, thiết bị có chức năng tương tự được Không quân Xô Viết sử dụng trên máy bay Mig-29 (hỗ trợ điều khiển tên lửa tầm nhiệt). Trong các cuộc tập trận giữa Đức và Mỹ, máy bay Mig-29 với trang bị HMD đã tỏ ra vượt trội hơn hẳn trong không chiến tầm ngắn với các máy bay F-16 của Mỹ. Ngoài Nga và Mỹ, HMD cũng được nhiều quốc gia khác như: I-xra-en, Pháp, Liên minh châu Âu, Thụy Điển… nghiên cứu và phát triển. Mũ phi công chiến đấu tích hợp là một thiết bị hỗ trợ chiến  đấu không thể thiếu đối với phi công trong tác chiến hiện đại.

TUẤN SƠN