QĐND - Ở miền Đông Nam Bộ, để giải quyết vấn đề vũ khí trang bị, Trung ương Cục, Khu ủy và Ban Quân sự miền Đông bổ sung quân số cho Đoàn 555 làm nhiệm vụ khẩn trương mở bến Lộc An, xây dựng kho bãi, chọn người, mở đường trên biển ra miền Bắc đưa vũ khí về miền Đông Nam Bộ. Khu ủy và Ban Quân sự miền Đông còn tuyển chọn thủy thủ mở đường ra Bắc để huấn luyện, biên chế vào Đoàn tàu không số. Chuyến mở đường trên biển ra Bắc thắng lợi thể hiện ý chí của quân và dân miền Đông Nam Bộ quyết đưa vũ khí về giải phóng quê hương.

Từ giữa năm 1963, Khu ủy miền Đông Nam Bộ chỉ đạo tỉnh Bà Rịa và Bộ đội chủ lực miền Đông làm công tác chuẩn bị tiếp nhận hàng từ miền Bắc chi viện trực tiếp. Từ bến Lộc An, quân và dân miền Đông Nam Bộ đã tiếp nhận hàng trăm tấn vũ khí, vật chất quân sự do Đoàn tàu không số chuyển vào, trang bị cho bộ đội chủ lực, lực lượng vũ trang địa phương, góp phần làm nên những thắng lợi của các chiến dịch quân sự quan trọng, điển hình là các chiến thắng: Bình Giã, Dầu Tiếng, Bàu Bàng, Đồng Xoài... Sau khi xảy ra “sự kiện Vũng Rô”, tuyến vận chuyển vũ khí bằng Đường Hồ Chí Minh trên biển từ miền Bắc vào miền Nam bị lộ, địch tăng cường kiểm soát bằng không quân và hải quân trên biển, oanh tạc và mở nhiều trận càn vào vùng căn cứ của ta ở ven biển. Việc tiếp vận vũ khí, vật chất hậu cần cho miền Đông Nam Bộ bằng đường biển gặp rất nhiều khó khăn, có giai đoạn phải tạm dừng. Tính từ chuyến hàng đầu tiên đến giữa năm 1965, lực lượng vận tải miền Đông Nam Bộ đã tiếp nhận, vận chuyển và cấp phát hơn 1.300 tấn vũ khí, đạn dược, dụng cụ y tế, thuốc men, các loại hóa chất, dụng cụ sản xuất, sửa chữa vũ khí... từ miền Bắc chi viện bằng Đường Hồ Chí Minh trên biển.  

Hoạt động tiếp nhận hậu cần chiến lược Đường Hồ Chí Minh trên biển cho chiến trường miền Đông Nam Bộ đã góp phần vào thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Mỹ, làm phong phú nghệ thuật quân sự Việt Nam. Việc tổ chức tiếp nhận và sử dụng hậu cần chi viện từ miền Bắc cho chiến trường Nam Bộ đạt hiệu quả cao. Với tinh thần luôn hướng về miền Bắc - hậu phương lớn của cách mạng miền Nam, quân và dân miền Đông Nam Bộ đã chủ động sáng tạo trong việc tìm đường, mở lối, đưa người và phương tiện ra Bắc nhận vũ khí. Để tiếp nhận hậu cần từ con đường biển chiến lược, quân và dân miền Đông Nam Bộ tích cực chuẩn bị lực lượng, phương tiện, chọn bến cho tàu vào, xây dựng kho trạm và chọn các phương án vận chuyển hàng vào nơi cất giấu an toàn. Theo chỉ đạo của Trung ương Đảng, Trung ương Cục, Khu ủy và Tỉnh ủy các tỉnh miền Đông Nam Bộ khẩn trương lãnh đạo, chỉ đạo các địa phương lựa chọn người, bổ sung quân số thành lập Đoàn 555, sau là Đoàn 1.500 ở miền Đông Nam Bộ, tiến hành khảo sát chọn bến cho tàu vào, bảo đảm được các yếu tố: Tàu ra vào bến thuận lợi, bốc dỡ hàng nhanh, bảo đảm yếu tố bí mật. Ngoài sử dụng bộ đội, các địa phương đã huy động hàng nghìn lượt dân công, hàng trăm lượt ghe thuyền của dân để nhận và vận chuyển vũ khí, hàng quân sự an toàn. Việc tổ chức tiếp nhận và sử dụng hậu cần chi viện từ miền Bắc vào chiến trường Nam Bộ được tiến hành khẩn trương, khoa học, đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ của cách mạng miền Nam. Thành công của công tác tiếp vận hậu cần miền Đông Nam Bộ còn nhờ đã phát huy sức mạnh tổng hợp của các tầng lớp nhân dân, các lực lượng trên địa bàn, chủ động đánh địch bảo vệ bến, bảo vệ an toàn các kho trạm.

Đường Hồ Chí Minh trên biển là một trong hai tuyến đường vận tải chiến lược chủ yếu cho miền Nam, đã mang ý nghĩa chiến lược vào thắng lợi của quân và dân miền Nam nói chung, miền Đông Nam Bộ nói riêng. Đường Hồ Chí Minh trên biển thực sự là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, của ý chí và sức sáng tạo Việt Nam. Những bài học từ Đường Hồ Chí Minh trên biển, của công tác tiếp vận hậu cần cho chiến trường miền Đông Nam Bộ cần tiếp tục được nghiên cứu, vận dụng sáng tạo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong điều kiện mới.

Đại tá Nguyễn Phi Hùng