Hiệp định Pa-ri (27-1-1973) về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam không được đế quốc Mỹ và ngụy quyền Sài Gòn thực hiện đầy đủ. Quân, dân cả nước quyết tâm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất Tổ quốc. Ngày 17-2-1973, ở xã Liên Hoà, huyện Lập Thạch, tỉnh Vĩnh Phúc (trước đây là tỉnh Phú Thọ), 22 thanh niên tuổi đời từ 16 đến 18 đã tự nguyện trích máu mình viết đơn nhập ngũ và vẽ cờ thanh niên xã để thể hiện quyết tâm của tuổi trẻ với sự nghiệp giải phóng miền Nam.
 |
Kỉ vật của 22 thanh niên xã Liên Hòa giữ lại trong chiến tranh được đặt trang trọng trong Bảo tàng Quân khu 2
|
Ông Đỗ Văn An là một trong 22 thanh niên ngày ấy, hiện nay là hội viên Hội Cựu chiến binh xã Liên Hòa kể lại:
- Vào ngày rằm tháng Giêng năm Quý Sửu, Đoàn xã tổ chức thông báo tình hình chiến sự miền Nam. Lúc đó, toàn xã có 22 thanh niên của 5 chi đoàn thuộc diện chưa phải đi bộ đội (diện tạm miễn, tạm hoãn) nhưng đều có chung quyết tâm: Vào miền Nam cầm súng giết giặc, rửa hận cho quê hương.
Dưới ánh trăng sáng, tại sân Ủy ban nhân dân xã Liên Hòa, 22 thanh niên đã đập chai thuỷ tinh, mỗi người cầm một mảnh trích máu ở đầu ngón tay cho vào bát để viết đơn nhập ngũ. Đầu đề của đơn đều được ghi bằng chữ in hoa cẩn thận “Đơn tha thiết được nhập ngũ diệt thù”. Nội dung các lá đơn đã nói lên nguyện vọng của thanh niên mong muốn được đứng trong hàng ngũ của quân đội.
Ngay sau đó các anh lại tiếp tục trích máu vẽ cờ lấy tên là cờ của thanh niên xã Liên Hoà (mô phỏng theo cờ Đoàn). Chất liệu lá cờ làm bằng vải phin có chiều rộng là 58 cm, chiều dài 137 cm đã được anh Bùi Đài Loan, anh Cao Văn Lợi chuẩn bị từ trước (để kiếm được mảnh vải phin trắng rộng và vuông vắn, anh Loan và anh Lợi đã phải đặt mua trên chợ huyện từ nhiều tuần trước). Lá cờ được bố trí khoa học: Chính giữa phía trên là huy hiệu Đoàn, giữa cờ là dòng chữ “Đoàn viên thanh niên Liên Hoà quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” được viết bằng chữ in hoa không dấu, 2/3 phía dưới cờ ghi tên của 22 thanh niên bằng chữ thường không dấu. Để bảo đảm tính thẩm mĩ, anh Đỗ Văn An và anh Đỗ Bảo Điều đã vẽ viền chữ, viền huy hiệu đoàn bằng bút chì trước khi tô máu.
Anh An là người đầu tiên rồi tất cả 21 người còn lại cùng trích đầu ngón tay cho máu chảy vào bát, rồi tự lấy bút lông nhúng máu tô lên huy hiệu đoàn và chữ trên cờ. Để tô đậm các chữ các anh đã phải bóp đầu ngón tay cho máu chảy đến 7-8 lần. Cả 22 người sau đó phải băng cả bàn tay mà họ không thấy đau ở da thịt, chỉ thấy ấm ức trong lòng khi thù nước chưa được rửa…
Dòng máu đỏ tươi thể hiện ước nguyện được cầm súng góp sức mình giải phóng miền Nam của thanh niên xã Liên Hòa đã được đáp lại. Tháng 3-1973, cả 22 thanh niên đã trở thành quân nhân cách mạng, hùng dũng đi đến các chiến trường B,C,K giết giặc.
Ngay tại chiến hào, 9 người đã vinh dự được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Sau khi miền Nam hoàn toàn giải phóng, trong đoàn quân chiến thắng trở về xây dựng quê hương, 3 người con của xã Liên Hòa ngày ấy là Bùi Đài Loan, Nguyễn Kim Thành, Nguyễn Văn Giang đã vĩnh viễn nằm lại nơi chiến trường. Anh Đỗ Đức Hòe, Nguyễn Văn Sách, Hoàng Minh Tố trở thành thương binh nặng.
 |
Lá cờ viết bằng máu của thanh niên xã Liên Hòa
|
Về địa phương, chất “lính Cụ Hồ” trong các anh vẫn sục sôi. Họ cùng nhau sinh hoạt trong Chi hội Cựu chiến binh của xã, thường xuyên vận động con cháu mình thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự quốc phòng, phát triển kinh tế xã hội của địa phương, giúp nhau phát triển kinh tế gia đình. Vào ngày 27-7 hằng năm các anh vẫn tập trung để tưởng nhớ những đồng đội tên vẫn còn trên lá cờ năm xưa mà người không có mặt.
Trụ sở UBND xã Liên Hòa qua nhiều lần di chuyển nhưng lá cờ, đơn nhập ngũ của 22 thanh niên ngày ấy vẫn được UBND xã trân trọng, giữ gìn cẩn thận. Vừa qua, kỷ vật thiêng liêng này cùng nhiều kỷ vật các anh còn giữ lại được trong chiến tranh chống Mỹ, cứu nước, như mũ cối, bình tông, xẻng, nạng gỗ... đã được UBND xã Liên Hoà hiến tặng cho Bảo tàng Quân khu 2. Trong gian trưng bày hiện vật của bảo tàng, chúng tôi thấy những kỷ vật đó được đặt trong tủ kính ở vị trí trang trọng nhất và chiếm được sự chú ý đặc biệt của khách tham quan. Đến bảo tàng đầu năm 2010, thầy và trò Trường THCS Nông Tiến, thị xã Tuyên Quang, tỉnh Tuyên Quang đã xúc động ghi vào cuốn sổ lưu niệm: “Máu của các anh trên lá cờ vẫn còn nóng tới hôm nay và cho mai sau”.
Danh sách 22 thanh niên xã Liên Hoà viết đơn nhập ngũ bằng máu năm xưa: Đỗ Văn An; Bùi Đài Loan (liệt sĩ); Cao Văn Lợi; Đỗ Bảo Điều; Nguyễn Văn Lương; Bùi Kim Niên; Nguyễn Bá Bang; Nguyễn Kim Túc; Phan Hữu Bình; Nguyễn Kim Thành (liệt sĩ); Đỗ Đức Hoè (thương binh); Nguyễn Hữu An; Nguyễn Văn Long; Nguyễn Văn Đa; Trần Quang Phẩm; Hà Công Thức; Lưu Văn Vọng; Nguyễn Văn Sách (thương binh); Nguyễn Văn Giang (liệt sĩ); Hoàng Minh Tố (thương binh); Hà Đức Chung; Nguyễn Văn Tiến.
|
Bài, ảnh: Mè Quang Thắng