Khí tài thông tin trên xe tăng-thiết giáp hiện đại

QĐND - Thông tin liên lạc giữ vai trò đặc biệt quan trọng trong tác chiến hiện đại. Đối với lực lượng tăng-thiết giáp, hệ thống thông tin liên lạc ngày càng trở nên có ý nghĩa, giữ vai trò mang tính quyết định tới hiệu quả chiến đấu và sự sống còn trên chiến trường. Vì vậy, các thành tựu tiến bộ khoa học-công nghệ đang được ứng dụng mạnh mẽ để nghiên cứu thiết kế, chế tạo khí tài thông tin liên lạc có tính năng tiên tiến trang bị cho xe tăng-thiết giáp.

Khí tài thông tin liên lạc hiện đại lắp đặt trên xe tăng-thiết giáp hiện nay phát triển dựa trên những tiêu chí đặt ra rất cao. Trước hết, khí tài thông tin liên lạc phải bảo đảm khả năng bảo mật thông tin, chống chiến tranh tác chiến điện tử và tốc độ truyền dữ liệu cao. Cự ly liên lạc của khí tài thông tin liên lạc ngày càng được quan tâm, nhằm đáp ứng yêu cầu lãnh đạo, chỉ huy từ xa và kịp thời. Khí tài thông tin liên lạc trên xe tăng-thiết giáp hiện đại được thiết kế, chế tạo dựa trên nền công nghệ xử lý tín hiệu kỹ thuật số, vật liệu tiên tiến, bảo đảm tính gọn, nhẹ, chắc chắn, đa năng và khai thác, bảo quản, sửa chữa thuận tiện. Các khí tài thông tin liên lạc hiện đại còn phải bảo đảm tính đa dạng trong các chế độ hoạt động, đồng bộ theo chủng loại xe tăng-thiết giáp và khả năng tích hợp, kết nối với nhiều loại máy thu phát thông tin liên lạc, phù hợp với điều kiện chiến trường.

Đáp ứng các tiêu chí của khí tài thông tin liên lạc hiện đại lắp trên xe tăng-thiết giáp, Tập đoàn Dicom (CH Séc) đã phát triển hệ thống tổ hợp thông tin liên lạc RF-2050 tính năng cao. Đây là hệ thống phát triển trên dòng khí tài thông tin RF-20 đa tần, được hiện đại hóa nhằm nâng cao khả năng tác chiến điện tử và lắp đặt được trên nhiều loại xe tăng-thiết giáp và xe quân sự. Thiết bị có kích thước nhỏ, gọn, kết cấu chắc chắn, hoạt động tin cậy trên nhiều dải tần số khác nhau. Tốc độ nhảy tần đạt hơn 100 lần mỗi giây. Để bảo mật thông tin, máy thu phát của hệ thống RF-2050 thực hiện mã hóa tín hiệu thoại truyền đi trong không gian với tốc độ 16 ki-lô-bít/giây. Tốc độ truyền dữ liệu của thiết bị đạt 7100 mê-ga-bít/giây. Tổ hợp RF-2050 đồng bộ với thiết bị đàm thoại số hóa, có tính năng chống ồn tối ưu với tín hiệu thoại, kết nối thông minh với các hệ thống máy thu phát vô tuyến dòng RF-20, các khí tài thông tin liên lạc vô tuyến do CH Séc và các nước khác chế tạo.

Quân đội LB Nga đã phát triển nhiều loại khí tài thông tin liên lạc hiện đại trang bị cho các thế hệ xe tăng tiên tiến, đồng thời có khả năng tương thích với các chủng loại máy thông tin thế hệ cũ như P-123M, P-105, P-173M... Xe tăng T-90 lắp đặt tổ hợp thông tin vô tuyến điện R-163 bảo đảm tính linh hoạt cao và khả năng chống nhiễu hiệu quả trong quá trình liên lạc vô tuyến giữa các thiết bị thông tin liên lạc với nhau. Tổ hợp thông tin liên lạc R-163 gồm có 2 khối: khối đài phát R-163-50U và khối đài thu R-163UP. Cả hai khối đồng thời hoạt động trên hai tần số khác nhau theo chế độ đơn công và song công, sử dụng ăng-ten râu dài 2m, có 10 tần số được chuẩn bị sẵn với sự chuyển tiếp mà không cần sự tinh chỉnh bổ sung.

Quân đội Trung Quốc đã nghiên cứu phát triển và lắp đặt lên xe tăng-thiết giáp hệ thống khí tài thông tin liên lạc tiên tiến nhất PRC-2188 do Tập đoàn Phong Hỏa chế tạo. Hệ thống PRC-2188 có khả năng bảo mật thông tin và chống tác chiến điện tử cao nhờ có tốc độ nhảy tần tới 512 lần/giây; tốc độ truyền dữ liệu lớn. Hệ thống làm việc trong dải tần công tác từ 30 đến 88 mê-ga Héc, chế độ liên lạc FM, AM. Đặc biệt, hệ thống PRC-2188 có khả năng tương thích với các khí tài thông tin liên lạc thế hệ trước đây như P-123M, P-105, P-173, R-163... của Nga; RT-524, PRC-25... của Mỹ.   

Hệ thống khí tài thông tin lắp đặt trên các thế hệ xe thiết giáp hiện đại cũng có bước phát triển nhảy vọt. LB Nga ngoài việc nâng cấp, cải tiến,đã phát triển nhiều loại khí tài thông tin mới lắp cho các xe thiết giáp chiến đấu, chở quân và trinh sát đa năng, như tổ hợp máy phát VHF R-163-50U, máy thu VHF R-163UP lắp cho các xe thiết giáp họ BTR cải tiến và hiện đại như BTR-60PB/PU/PK, BTR-70, BTR-80, các thế hệ xe thiết giáp BRDM, BMP. Mỹ đã phát triển các khí tài thông tin liên lạc vô tuyến hiện đại PRC-77, PRC-47, PRC-91 Sincgars cho các thế hệ xe thiết giáp tiên tiến như Stryker, M-2 Bradley, Humvee...

Những năm gần đây, quân đội các nước còn nghiên cứu thiết kế, cải tiến, chuyển đổi tính năng các loại khí tài thông tin liên lạc chuyên dụng dùng cho lục quân, hải quân, phòng không, không quân để lắp đặt cho xe tăng-thiết giáp. Nhờ đó, các hệ thống khí tài thông tin quân sự lắp đặt cho xe tăng, thiết giáp ngày càng đa dạng hơn, cự ly liên lạc xa hơn, khả năng tương thích cao, đáp ứng yêu cầu thông tin liên lạc vững chắc, khẩn trương, chính xác, phục vụ hiệu quả tác chiến trên chiến trường, trong điều kiện chiến tranh công nghệ cao.

Nguyễn Bùi Vũ