Hệ thống quang điện tử điều khiển hỏa lực trên tàu

Quân đội Nga đã thiết kế chế tạo hệ thống quang điện tử điều khiển hỏa lực PANMA-XU dùng để điều khiển các loại pháo tàu cỡ trung bình và cỡ nhỏ. Hệ thống có thể phát hiện, bám sát mục tiêu, tính toán chính xác số liệu góc dẫn hướng toàn phần và điều khiển truyền động quay các bệ pháo theo hướng đã tính toán. Hệ thống dùng để điều khiển bắn pháo tự động thông dụng của Nga như các loại pháo AK-630,

Pháo AK-630 trên tàu chiến của hải quân Nga.

Hiện nay, trên các tàu chiến của nhiều nước trên thế giới đã sử dụng các hệ thống quang điện tử để điều khiển hỏa lực. Những hệ thống này thường được thiết kế liên hợp với hệ thống ra-đa, ống kính quan sát lắp đồng bộ với an-ten ra-đa, hoặc nhận chỉ thị mục tiêu từ ra-đa. Một số hệ thống có thể hoạt động độc lập. Trong tác chiến trên biển, khi hệ thống ra-đa điều khiển hỏa lực bị nhiễu tác động thì hệ thống quang điện tử sẽ là hệ thống bổ trợ, thay thế tin cậy để đảm bảo điều khiển hệ thống vũ khí thực hiện nhiệm vụ tiêu diệt mục tiêu, cả đối không lẫn đối hải.

Thành phần của hệ thống bao gồm: Hệ thống cảm biến quang điện tử bám sát và các khối điện tử khác trong khối cảm biến; thiết bị tự động bám sát mục tiêu làm nhiệm vụ điều khiển hệ thống ống kính quay theo hướng mục tiêu khi mục tiêu di chuyển; hệ thống máy tính số làm nhiệm vụ giải các bài toán bắn và điều khiển; bàn điều khiển; khối nguồn; khối kết nối với pháo, trạm phát hiện-chỉ thị và hệ thống ổn định con quay.

Hệ thống có thể phát hiện bám sát các loại mục tiêu như máy bay, tên lửa có cánh, mục tiêu trên bờ và trên mặt nước, làm việc ở hai chế độ tự động và bán tự động. Hệ thống có thể làm việc trong cả ngày lẫn đêm và trong điều kiện thời tiết xấu.

Khi đặt trên tàu, hệ thống có thể dẫn hướng cho hệ thống hỏa lực trong vùng không gian theo mặt phẳng ngang từ -150^o đến +150^o, trong mặt phẳng đứng từ -20^o đến +80^o. Thời gian đưa vào trạng thái bắn sau khi phát hiện thấy mục tiêu là 5-7 giây (trong chế độ tự động) và 6-8 giây (trong chế độ bán tự động). Hệ thống có thể điều khiển bắn có hiệu quả, tiêu diệt các mục tiêu ở cự ly 6km (với mục tiêu trên không) và 15km (với mục tiêu trên mặt nước).

Hiện nay, các tàu chiến hiện đại đã thiết kế lắp đặt và sử dụng hệ thống tích hợp chiến đấu, hệ thống quang điện tử điều khiển bắn pháo là một thành phần không thể thiếu của hệ thống này, nhằm nâng cao khả năng phòng vệ và tấn công, bảo đảm sức sống và uy lực của con tàu.

PHẠM THANH CẢI