Chân dung Anh hùng LLVT nhân dân Nguyễn Minh Đức. (Ảnh từ phòng truyền thống Sư đoàn 325)

QĐND - Khi thực hiện nhiệm vụ viết cuốn Lịch sử Đảng bộ Sư đoàn 325 (Quân đoàn 2), tổ viết sử chúng tôi mới chỉ có ảnh chân dung của các đồng chí sư đoàn trưởng, chính ủy, sư đoàn phó chính trị từ năm 1970 trở lại đây, trong khi yêu cầu đề ra là phải tìm đầy đủ ảnh chân dung thủ trưởng sư đoàn qua các thời kỳ.

Để hoàn thành trọng trách, chúng tôi đã lục tìm nhiều kho tư liệu, gặp gỡ các CCB, liên hệ với đơn vị bạn để nắm thêm thông tin... nhờ đó, tìm được một số ảnh. Nhưng cũng có những tấm ảnh trở về sư đoàn theo cách rất riêng: Ảnh của đồng chí Nguyễn Minh Đức, Chính ủy Sư đoàn năm 1964 là một sự tình cờ khá thú vị và xúc động.

Hôm đó, tôi ngồi cạnh một bác CCB trên chuyến xe khách vào miền Trung. Sau một hồi trò chuyện, biết tôi ở Sư đoàn 325, bác cho hay, mình từng là bạn chiến đấu của Chính ủy Nguyễn Minh Đức. Tôi mừng quýnh, xoắn xuýt hỏi những thông tin liên quan đến bác Đức và được biết: Đồng chí Nguyễn Minh Đức là người xã Hoằng Thắng, huyện Hoằng Hóa, Thanh Hóa. Sau thời kỳ công tác tại Sư đoàn 325, đồng chí được điều động về một đơn vị thuộc Quân khu 5 và đã anh dũng hy sinh trong kháng chiến chống Mỹ...

Theo chỉ dẫn của bác CCB, tôi tìm về xã Hoằng Thắng, tên tuổi của đồng chí Nguyễn Minh Đức có trong sổ truyền thống của địa phương, nhưng không có ảnh, gia đình bác cũng chẳng còn ai ở đó, nhà đã bán cho người khác, các con bác công tác xa ít khi có dịp về thăm quê. Lần hỏi mãi, cuối cùng tôi cũng có được số điện thoại của anh Tuyến, người con trai út của bác Đức, đang công tác trong ngành công an. Tôi gọi điện cho anh Tuyến trình bày lý do, anh rất xúc động và hứa sẽ trực tiếp mang ảnh lên đơn vị. Ít ngày sau, anh đi xe gắn máy vượt gần trăm cây số từ Hà Nội lên mang theo ảnh chân dung và một vài kỷ vật của cha mình tặng Nhà truyền thống Sư đoàn... Qua anh, chúng tôi được biết thêm, năm 2000, đồng chí Nguyễn Minh Đức đã được Nhà nước truy tặng danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân...

Sau 3 năm miệt mài, cuốn Lịch sử Đảng bộ Sư đoàn 325 đã hoàn thành, tuy không tránh khỏi thiếu sót, nhưng cũng có nhiều lời ngợi khen, trong đó phần hình ảnh được đánh giá là công phu và chính xác. Đó là niềm vui lớn của chúng tôi-những người viết sử không chuyên.

LÊ VĂN GIANG