QĐND - Kết quả khảo sát ở nhiều đơn vị hiện nay cho thấy, tài chính là nỗi lo thường trực của nhiều quân nhân, đặc biệt là đối tượng quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan – chiến sĩ. Đối tượng này thu nhập thấp nhưng chi tiêu lại “mạnh tay” nên dẫn đến nợ nần. Đây là vấn đề gây ảnh hưởng không nhỏ đến công tác quản lý bộ đội ở mỗi đơn vị và chất lượng hoàn thành nhiệm vụ của mỗi quân nhân. Chúng tôi đã tìm hiểu mô hình giúp bộ đội “quẳng gánh nợ nần” ở Trung đoàn 284, Sư đoàn 365, Quân chủng Phòng không – Không quân.

Hướng dẫn bộ đội lập “kế hoạch chi tiêu”

Đại úy Nguyễn Đức Cương, Chủ nhiệm Chính trị Trung đoàn 284 dẫn chúng tôi đến kiểm tra trực tiếp cách làm của đội ngũ cán bộ Tiểu đoàn 122. Anh cho biết, trước đây, hiện tượng quân nhân vay nợ của nhau, vay nợ lãi và cắm ký quán xung quanh đơn vị diễn ra khá phổ biến. Nhưng nay, nhờ các biện pháp bài bản được toàn trung đoàn áp dụng, tình trạng vay nợ lãi, cắm ký quán hoàn toàn chấm dứt; hiện tượng bộ đội vay lẫn nhau hoặc tạm ứng lương của đơn vị vẫn còn nhưng đều theo chiều hướng tích cực, nghĩa là hoạt động vay mượn do nhu cầu tiêu dùng cần thiết chứ không phải do tiêu xài lãng phí.

- Mọi việc bắt đầu từ khi chúng tôi áp dụng việc hướng dẫn bộ đội cách lập kế hoạch chi tiêu. Chúng tôi hướng dẫn để bộ đội hiểu rằng: Tiết kiệm là biết cách tiêu tiền phù hợp với thu nhập và nhu cầu bản thân, mà không phải là ky bo, kẹt xỉn; việc đáng tiêu cũng không dám chi - Anh Cương bộc bạch.

Đại úy Nguyễn Đức Cương (người ngồi giữa) trò chuyện với các chiến sĩ tiết kiệm tiêu biểu của Tiểu đoàn 122.

Theo cách làm này, đội ngũ cán bộ Trung đoàn 284 đã hướng dẫn bộ đội cách chia thu nhập thành 3 phần: Phần dành phục vụ các nhu cầu thiết yếu của bản thân; phần dự phòng chi tiêu phát sinh và phần tiết kiệm. Với cách “căn cơ” như vậy, đối tượng hạ sĩ quan – chiến sĩ biết rõ mỗi tháng mình có thể chi tiêu bao nhiêu là vừa, phần nào là quá mức. Cũng chính nhờ đó, nhận thức của bộ đội về cách chi tiêu phù hợp với mức lương, phụ cấp ngày càng đúng đắn. Theo đó, số chiến sĩ có tiền tiết kiệm từ phụ cấp gửi về gia đình ở đơn vị ngày càng nhiều.

Nhiều cách “giảm giá, nâng chất” cho bộ đội

Tìm hiểu thực tế việc giúp bộ đội "quẳng gánh nợ nần" ở Trung đoàn 284, chúng tôi được biết: Không chỉ hướng dẫn bộ đội cách lập kế hoạch chi tiêu hợp lý; đồng thời thường xuyên động viên bộ đội kiên trì thực hiện kế hoạch tự đề ra, đội ngũ cán bộ các cấp ở đơn vị còn tích cực tìm cách “giảm giá thành” đáp ứng tốt nhất mọi nhu cầu chi tiêu hằng ngày của bộ đội. Chẳng hạn, đối với sĩ quan trẻ, quân nhân chuyên nghiệp và hạ sĩ quan – chiến sĩ, khoản chi phí “tốn kém” nhất, dễ “phát sinh” nhất là khi tiếp bạn bè, người thân. Nhận thấy điều này, đơn vị đã áp dụng biện pháp giúp chiến sĩ tiếp khách ngay trong đơn vị. Theo đó, mỗi khi bộ đội có người thân đến thăm, chỉ huy đơn vị báo “cơm khách” với nhà bếp. Dùng những suất “cơm lính”, người thân, bạn bè vừa hiểu và thông cảm với bộ đội nhiều hơn, chi phí ít tốn kém, mà tình cảm giữa người thân với đơn vị lại ấm áp hơn, bộ đội đỡ la cà hàng quán và quan trọng nhất là giảm đáng kể chi phí tiếp khách. Đơn vị còn tổ chức các đêm sinh nhật đồng đội, cũng giúp bộ đội tiết kiệm chi tiêu, mang nhiều ý nghĩa, tạo dấu ấn sâu sắc trong đời sống tinh thần của bộ đội.

Đi thăm nơi ăn nghỉ của bộ đội, chúng tôi thấy một tốp chiến sĩ đang say sưa gấp những phong thư và "chế tạo" một số tặng phẩm bằng đồ tre gỗ hình trái tim, con thuyền, búp bê… rất đẹp. Thiếu tá Nguyễn Hải Anh, Tiểu đoàn trưởng Tiểu đoàn 122 cho biết, đó chính là nhóm “nghệ nhân tình nguyện” mà đơn vị thành lập. Số chiến sĩ khéo tay này đã tự tạo ra rất nhiều tặng phẩm theo “đặt hàng” của không ít cán bộ, chiến sĩ để tặng người yêu, bạn gái, vợ con mỗi dịp lễ tết.

- Đây cũng là một cách tiết kiệm vì nhiều quân nhân rất lúng túng khi tìm mua món quà phù hợp tặng người yêu, bạn gái. Cách làm này của chúng tôi vừa tạo ra những món quà ý nghĩa, vừa tiết kiệm tiền cho bộ đội. Thiếu tá Nguyễn Hải Anh cho biết.

Dùng “người giàu” giúp “người nghèo”

“Người giàu” ở đây là những chiến sĩ biết tiết kiệm, thường xuyên có tiền gửi về cho gia đình. “Người nghèo” là những chiến sĩ tiêu pha còn quá mức thu nhập, còn có nợ nần.

Đại úy Nguyễn Đức Cương cho biết, có lần, đến Tiểu đoàn 122 nghe báo cáo, anh biết nhiều tấm gương tiết kiệm giỏi như: Binh nhất Nguyễn Phú Hùng, tháng nào cũng tiết kiệm được 1,4 triệu đồng gửi về giúp cha mẹ là nông dân nghèo nuôi cô em gái học trung học. Hay Trung sĩ Nguyễn Mạnh Thắng và Trung sĩ Triệu Văn Lợi mỗi tháng đều tiết kiệm được 1 triệu đồng gửi về biếu bố mẹ. Cùng với đội ngũ cán bộ trong trung đoàn, anh Cương đã tổ chức cho các chiến sĩ như Hùng, Thắng, Lợi… phổ biến kinh nghiệm cách chi tiêu của mình cho bộ đội nghe để học tập, làm theo. Bên cạnh đó, những người như Hùng, Thắng, Lợi… còn được giao kèm cặp các chiến sĩ chưa biết tiết kiệm. Ví dụ, Hùng vừa giúp đỡ thành công Binh nhất T, từ một người “thường xuyên” có tên trong danh sách cắm ký quán, nay đã trả hết số nợ mà không phải viết thư xin tiền gia đình như trước đây…

- Nhiều chiến sĩ lâm vào nợ nần không phải do lối sống đua đòi mà do thiếu kỹ năng chi tiêu, mọi cách làm của đơn vị tôi đều hướng vào việc giúp bộ đội có được kỹ năng đó – Đại úy Nguyễn Đức Cương “tiết lộ” bí quyết giúp chiến sĩ “quẳng gánh nợ nần” ở đơn vị mình như vậy.

Bài và ảnh: Hồng Hải