QĐND - Ngay sau khi hiệu lệnh Toàn quốc kháng chiến (19-12-1946) được phát đi, quân và dân Nam Định đã tổ chức bao vây khu vực Nhà máy dệt Nam Định để tiêu diệt quân Pháp. Lực lượng của ta bao gồm dân quân, du kích, tự vệ và thanh niên xung phong và bộ đội Trung đoàn 45 thuộc Khu 3.

Để giải vây, quân Pháp sử dụng lực lượng hỗn hợp thủy quân lục chiến tiến công; đưa tàu đổ quân từ cửa biển Ba Lạt (Giao Thủy) lên kết hợp với quân trong thành phố Nam Định tiến công ta từ nhiều hướng. Địch còn có xe thiết giáp, xe cơ giới hỗ trợ cùng nhiều loại hỏa lực mạnh. So sánh lực lượng, địch mạnh hơn ta gấp nhiều lần. Trang bị vũ khí của bộ đội và dân quân, du kích, tự vệ rất thiếu, chủ yếu vũ khí thô sơ cùng một số súng trường, súng trung liên chiến lợi phẩm thu được của địch. Tuy vậy, tinh thần và quyết tâm chiến đấu của quân và dân ta rất cao, dựa vào địa hình địa vật, dũng cảm đánh gần, mưu trí, sáng tạo, đã bẻ gãy nhiều cuộc tiến công của địch.

Bộ tư lệnh Khu 3 điều cho Trung đoàn 45 khẩu pháo 75mm để đánh địch. Trung đoàn cử một đại đội bố trí pháo để giữ cửa biển Ba Lạt, ngăn chặn địch hành quân và tiến công từ hướng biển. Khi tàu chiến của quân Pháp hành trình đến cửa biển Ba Lạt, hỏa lực pháo 75mm của ta khai hỏa, bắn hỏng một tàu 100 tấn. Địch đổ bộ từ tàu lên, đại đội bảo vệ pháo phối hợp với quân và dân Nam Định tiếp tục đánh địch. Trận đánh không cân sức, quân địch đông, có hỏa lực mạnh và xe thiết giáp hỗ trợ, ta phải rút lui. Tuy vậy, trận đánh có sự hiệp đồng tốt giữa bộ binh và hỏa lực, giữa chủ lực địa phương với dân quân, du kích, tự vệ, làm cho quân Pháp bị thiệt hại đáng kể.

Nguyễn Quang Phát