QĐND - Sau khi cuộc hành quân Hải Âu đánh vào vùng tây nam Ninh Bình thất bại, để giành thế chủ động trên chiến trường, từ tháng 12-1953 đến tháng 3-1954, quân Pháp tổ chức 392 trận càn quy mô từ đại đội đến cấp tiểu đoàn ở các vùng tạm chiếm Kiến An, Hưng Yên, Hải Dương, nhằm củng cố vùng chiếm đóng.
Thực hiện chủ trương của Khu ủy Khu 3, để chia lửa với chiến trường Điện Biên Phủ, bộ đội địa phương huyện Kim Thành (tỉnh Hải Dương) phối hợp với bộ đội chủ lực khu, tích cực, chủ động tiến công địch với tinh thần căng địch ra, kéo lực lượng cơ động của địch về, giam chân chúng lại, không cho chúng đưa nhiều lực lượng tại địa phương đi chiến trường khác, góp phần làm phá sản từng bước kế hoạch Na-va.
Trên địa bàn huyện Kim Thành có đoạn đường sắt chạy qua hai thôn Phạm Xá và Xuân Mang, dài khoảng 600m. Địch bố trí hai bốt bảo vệ: Bốt phía đông ga Phạm Xá có một đại đội lính ngụy canh giữ và một bốt ở Xuân Mang. Ngoài ra, địch còn có một trung đội địa phương quân phối hợp tuần tra, kiểm soát.
Qua trinh sát, ta nắm được địch sẽ dùng tàu hỏa chở quân từ Hải Phòng lên Hà Nội. Đây là số binh lính mới được Pháp điều động sang nước ta để bổ sung cho các chiến trường, đặc biệt là Điện Biên Phủ. Nhiệm vụ đánh đoàn tàu quân Pháp được giao cho trung đội bộ đội địa phương huyện Kim Thành. Bộ đội địa phương huyện Kim Thành phối hợp với du kích đánh đoàn tàu địch bằng địa lôi với lượng nổ 100kg.
Sau nhiều ngày mai phục, nắm tình hình, ta bí mật đặt địa lôi trên đường sắt chờ đoàn tàu địch chạy qua. 10 giờ 25 phút ngày 31-1-1954, khi đoàn tàu chở quân vào đúng tầm lượng nổ thì ta điểm hỏa. Một tiếng nổ lớn phát ra, cả đoàn tàu bị hất xuống vệ đường. Kết quả, địch bị xóa sổ cả một đơn vị lê dương, chết và bị thương gần 800 tên, phá hủy 4 toa xe lửa, lật đổ 4 toa và 1 đầu máy, đường ray bị uốn cong 30m, làm ngưng trệ vận chuyển trong bốn ngày đêm trên đoạn đường này, buộc địch từ Hải Dương, Hải Phòng phải về giải quyết hậu quả.
TRẦN QUỐC DŨNG