QĐND - Bước vào mùa khô 1974 - 1975, các chiến trường miền Nam đều đẩy mạnh hoạt động tạo thế, tạo lực cho cuộc tiến công chiến lược. Trước tình hình đó, Quân ủy và Bộ tư lệnh Miền quyết định sử dụng Quân đoàn 4, mở Chiến dịch Đường 14-Phước Long, tiến công vào hệ thống phòng thủ của Quân đội Sài Gòn, tiêu diệt một bộ phận sinh lực địch, giải phóng đất đai, mở rộng tuyến hành lang vận chuyển chiến lược, tạo điều kiện đưa lực lượng xuống vùng trung tuyến, tạo bàn đạp tiến công Sài Gòn.

Bộ đội ta đánh chiếm Bộ chỉ huy Cảnh sát quốc gia tỉnh Phước Long, giải phóng tỉnh Phước Long ngày 6-1-1975. Ảnh tư liệu

Khu vực Phước Long gồm các Chi khu quân sự Đồng Xoài, Bố Đức, Đức Phong, quận lỵ Phước Bình, thị xã Phước Long và căn cứ Bà Rá, trong tuyến phòng thủ từ xa của Quân đội Sài Gòn, bảo vệ Sài Gòn và các tỉnh Nam Bộ. Do có các giao lộ Đường số 2 cũ nối với Đường 14 qua ngã ba Đồng Xoài và Đường 311 nối với Đường 14 qua ngã ba Liễu Đức; Phước Long là điểm án ngữ, ngăn chặn hành lang vận tải của ta qua Lào và Cam-pu-chia vào Đông Nam Bộ; đồng thời giữ vị trí chia cắt thế liên hoàn các vùng do ta chiếm lĩnh, cô lập Lộc Ninh với nam Tây Nguyên và các tỉnh miền Đông khác.

Ngày 13-12-1974, ta nổ súng đánh chiếm Đồn bảo an ở km19 trên Đường 14, mở màn chiến dịch. Sau 5 ngày chiến đấu liên tục, ta đã tiêu diệt Chi khu Bù Đăng, Yếu khu Bù Na, hơn 60 đồn bốt địch, giải phóng khu vực dài hơn 100km dọc Đường 14 từ Bù Đăng đến Đồng Xoài với 14.000 dân. Từ ngày 23-12 đến 28-12-1974, Trung đoàn 165 (Sư đoàn 7), tiến công tiêu diệt Chi khu Bù Đốp và một số đồn bốt địch trên Đường 311; Trung đoàn 141 và Trung đoàn 290 (Sư đoàn 7) tiến công chi khu Đồng Xoài, giải phóng Đường 14, đưa lực lượng áp sát và cô lập hoàn toàn thị xã Phước Long. Rạng sáng 31-12-1974, ta nổ súng tiến công Chi khu quân sự Phước Bình, cùng lúc bộ đội địa phương tiến công Phước Lộc. Sáng 1-1-1975, Tiểu đoàn 79 đặc công chiếm núi Bà Rá. Ngày 2-1-1975, ta tiến công và ngày 6-1-1975, ta hoàn toàn làm chủ thị xã Phước Long.

Sau 25 ngày chiến đấu, Chiến dịch tiến công Đường 14-Phước Long kết thúc thắng lợi. Ta đã giải phóng hoàn toàn tỉnh Phước Long với 50.000 dân; tạo bàn đạp chiến lược quan trọng uy hiếp hệ thống phòng thủ bắc Sài Gòn của địch. Lần đầu tiên trên chiến trường miền Nam và trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, ta đã giải phóng hoàn toàn một tỉnh ở gần Sài Gòn. Chiến dịch Đường 14-Phước Long có ý nghĩa như một đòn “trinh sát chiến lược”, thử sức đối với cả ta và địch, cũng như thăm dò phản ứng của Mỹ, góp phần củng cố vững chắc thêm quyết tâm chiến lược của Đảng ta là giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước trong 2 năm 1975-1976.

 

NGUYỄN THÀNH HỮU